جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

به اعتقاد فیلسوفان اسلامى آنچه نفس انسان را از نفس حیوانى جدا مى‏سازد عقل نظرى و عملى است . اما در میان این فیلسوفان، و حتى گاه در آثار یک فیلسوف، تفسیرى واحد درباره عقل نظرى و عملى دیده نمى‏شود . قصد این نوشتار تبیین معناى عقل عملى از دیدگاه ابن سینا است . با مراجعه به آثار این فیلسوف چهار اصطلاح درباره عقل عملى قابل تشخیص است . در برخى از این اصطلاحات، عقل عملى تنها داراى کارکرد ادراکى است و به قوه درک کننده احکام کلى یا جزئى مربوط به عمل تفسیر مى‏شود . در برخى دیگر از اصطلاحات، عقل عملى گذشته از کارکرد ادراکى، داراى کارکرد عملى نیز هست . با بررسى این چهار اصطلاح معلوم مى‏شود که هیچیک از آنها بر دو اصطلاح رایج در میان فیلسوفان اسلامى منطبق نیست و در پایان مقاله سعى شده است چهار اصطلاح موصوف، به اصطلاح واحد و جامعى بازگردانده شود .

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بررسی تحلیل اراده و آزادی اراده از دیدگاه توماس آکوئیناس

نویسنده:

گیتا مقیمی

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه متنی

کلیدواژه‌های اصلی :

اراده , انتخاب , آکوئیناس , اراده , انتخاب(امامت) , قوه شوقیه , اراده

چکیده :

در این نوشتار، تبیین توماس آکوئیناس از معناى اراده و توانایى این تبیین در توجیه برخى مسائل مربوط به اراده بررسى مى‏شود. آکوئیناس نفس را جوهرى واحد مى‏داند که قواى بسیارى متمایز از آن و عارض برآنند. او نظر ارسطو را مبنى بر وجود قوه شوقیه به عنوان قوه‏اى جدا از سایر قوا در نفس مى‏پذیرد و در تقسیم بندى شوق، قائل به دو نوع شوق است: شوق حسى و شوق عقلى، که اوّلى وابسته به احساس و دومى وابسته به فهم عقلانى است. شوق عقلى، اراده نامیده مى‏شود. آکوئیناس همچنین قائل به آزادى اراده است که علامت مشخصه این امر، انتخاب است. در این صورت باید پذیرفت که اراده همان گونه که از عقل تأثیر مى‏پذیرد، از شوق حسى هم اثرپذیر است و خود آکوئیناس نیز اذعان به این امر دارد. اما با توجه به عقلانى بودن اراده، پذیرفتن این مطلب دشوار است و از این رو آزادى اراده به خوبى قابل تبیین نیست.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

آیا اراده همان اختیار است؟ و اختیار هم اختیاری باشد به چه معنا است؟

نوع منبع :

پرسش و پاسخ , مدخل مفاهیم(دانشنامه مفاهیم)

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

اراده , اختیار انسان , جبر و اختیار(کلام) , اختیار انسان , عدل الهی , اراده

کلیدواژه‌های فرعی :

اختیار انسان , قدرت و اراده انسان , آزادی اراده انسان , آزادی انسان , اراده و انتخاب انسان ,

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

التوحید ؛ و یلیه: القول المتین فی بیان توحید العارفین المسمی نخبه المسأله شرح رساله التحفه المرسله فی علم حقیقه الشریعه المحمدیه

نویسنده:

محمد بن محمد ماتریدی/ عبدالغنى بن اسماعيل النابلسى

نوع منبع :

کتابشناسی(نمایه کتاب)

وضعیت نشر :

بیروت : دار الکتب العلمية، منشورات محمد علي بيضون,

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

اراده , روایات معتبر منقول , شفاعت , ماتریدیه , قضاء و قدر , توحید (به لحاظ صفت) Divine unity (کلام) , ماتریدیه (اهل سنت) , افعال خدا , صفات خدا , کلام معتزله , اراده

کد کنگره:

‏BP‎‏ ‎‏217‎‏ ‎‏/‎‏م‎‏2‎‏ک‎‏2

چکیده :

این کتاب اولين مرجع كلام ماتريديه محسوب می شود. کتاب مذکور به صورت مساله مساله تنظیم شده است که ابتدا مولف در بیان مسائل از برهان عقلی بهره برده است، سپس به بيان روايات منقول توسط صحابه و تابعين در اثبات مراد خويش مى‌پردازد. اين اثر از دقت و اتقان فراوانى برخوردار است، هر چند مغلق و پيچيده نيز مى‌باشد. اين اثر انديشه ماتريديه را تبلور مى‌بخشد. اين اثر اينك به عنوان كتاب مرجع در شناخت مبانى اعتقادى ماتريدى است. در اين كتاب آراى فرقه‌هاى اسلامى به ويژه معتزله و نظريات فرقه‌هاى غيراسلامى آمده است. در ميان اين فرقه، كتاب توحيد اولين كتاب كلامى است كه در ابتداى آن بحث معرفت شناسى آمده است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

جبر و اختیار در اندیشة صدرالمتألهین

نویسنده:

محمدعلی اسماعیلی,محمد فولادی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

کلیدواژه‌های اصلی :

جبر , ملاصدرا , اراده , اختیار , تفویض , اختیار , اراده , تفویض , اراده , صدر المتألهین

چکیده :

مسئله جبر و اختیار از قرن اول در بین متفکران اسلامی مطرح، و مورد تأکید قرآن کریم و روایات بوده و در طول تاریخ، دیدگاه های مختلفی در تفسیر آن ارائه شده است. متکلّمان اشعری با انگیزة حفظ توحید افعالی، به دیدگاه جبر گرویدند؛ اما از عدل الهی غفلت کرده، و آن را فدای توحید افعالی نمودند. متکلمان معتزلی در کشمکش توحید افعالی و عدل الهی جانب عدل را گرفتند و با طرح دیدگاه تفویض، توحید افعالی را زیر سؤال بردند. مکتب اهل بیت(ع) با طرح دیدگاه «امر بین الامرین»، با حفظ هر دو اصل توحید افعالی و عدل الهی به تبیین اختیار انسان در پرتو فاعلیت الهی پرداخت. این دیدگاه، از نقایص دو دیدگاه قبلی مبرّاست. ظرافت «امر بین الامرین» باعث شده است تفاسیر متعددی برای تبیین آن از سوی متکلمان، فیلسوفان و عارفان ارائه شود. این نوشتار با روش تحلیل عقلی به بررسی این مسئله پرداخته است و ضمن نقد جبر فلسفی و ارائة پاسخ به مسئلة تسلسل اراده ها، به تبیین تفسیر امر بین الامرین می پردازد.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بررسی عنصر اصلی عقد از دیدگاه امام خمینی و آثار مترتب بر آن

نویسنده:

صادق موسوی

نوع منبع :

کتابخانه عمومی , نمایه مقاله

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

رضا , اراده , قصد , اراده , رضا , اعتبار , اراده باطنی , اراده ظاهری , ایجاب , قبول , قصد , اراده

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

امام خمینی

چکیده :

درعرصه روابط اجتماعی برای اینکه حقی، که ریشه آن اراده شخص یا اشخاص باشد، به وجود آید و موجودی به نام عقد تولد یابد؛ بی تردید عناصری مانند قصد، رضا، اراده، ایجاب و قبول و مانند آن نقش جوهری و اساسی دارند. در این راستا مراحل و منازلی مانند تصور، تصدیق به فایده، شوق، رضا، اراده و غیره در درون آدمی طی شده و در نتیجه انشای مفاد آن ادراک در امور اعتباری می شود که در اصطلاح فقه وحقوق «رضا» نامیده می شود و ایجاد مفاد آن توسط اراده موجود شده «قصد انشاء» نام دارد که تمام واقعیت قرارداد با قصد باطنی است و قصد باطنی هم در صورتی می تواند اثر حقوقی داشته باشد که با کاشف خارجی و مبرز همراه شود و با ایجاب و قبول اعلام گردد. از فرمایشات مرحوم امام خمینی(س) قابل استنباط است که تمام هویت عقد به ایجاب موجب است و قبول، شأنش تثبیت و تنفیذ آن چیزی است که موجب با قصد انشاء موجود کرده است. در این مقاله، مبانی و آثار این نظریه مورد مداقه و تتبع قرارگرفته است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

بررسی تطبیقی ماهیت اراده و آثار آن در نظام حقوقی ایران، فرانسه و آلمان با تکیه بر آرای امام خمینی(س)

نویسنده:

محمد موسوی بجنوردی، مصطفی ملیحی

نوع منبع :

مقاله , کتابخانه عمومی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

رضا , انشاء , اراده , قصد , اراده , اراده باطنی , اراده ظاهری , حقوق موضوعه , قصد , انشاء , رضا , فقه عامه , اراده

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

امام خمینی

چکیده :

صدور هر فعلی از انسان بر اساس خواست و ارادة وی صورت می پذیرد و تا انسان نسبت به عملی رضایت نداشته باشد، آن را قصد نمی کند. به عبارتی دیگر ارادة حقیقی از عناصر مهم عمل حقوقی است که به منظور ترتب اثر آن باید وجود آن احراز گردد. در این جاست که بحث از مراحل و گام های شکل گیری اراده به میان می آید، اما اراده در اعمال حقوقی به دو صورت باطنی و ظاهری مطرح است که همین موضوع محلی برای منازعات و مشاجرات علمی بین صاحب نظران پدید آورده است. اکنون با بررسی حقوقی، دیدگاه های فقهای امامیه به ویژه امام خمینی و علمای اهل تسنن مورد مداقه قرار گرفته و حقوق موضوعه فرانسه و آلمان نیز مورد بررسی قرار گرفته است.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

1 2 3 4 5 6 7 8 9

تعداد رکورد ها : 84

درخواست مدرک

کاربر گرامی : برای در خواست مدرک ابتدا باید وارد سایت شوید

چنانچه قبلا عضو سایت شده‌اید ورود به سایت در غیر اینصورت عضویت در سایت را انتخاب نمایید

ورود به سایت

عضویت در سایت

ارسال نظر

نوع

توضیحات

آدرس پست الکترونیکی

کد امنیتی **

با موفقیت به ثبت رسید

كليه حقوق محفوظ است ، استفاده از مطالب با ذكر منبع بلامانع است.