جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫پژوهش حاضر به تجزيه و تحليل مفردات سوره حمد، پانزده آيه ابتدايي سوره بقره و مباحث صرفي، نکات لغوي، ادبي و بلاغي آن‌ها مي‌پردازد. در فصل اول از اين نوشتار، ادبيات تحقيق و موضوعاتي مانند اهميت و ضرورت تحقيق، سابقه و پيشينه تحقيق، فرضيه‌هاي تحقيق و پرسش هاي اصلي و فرعي آن مطرح شده است. در فصل دوم لغات و واژگان سوره حمد و در فصل سوم به واژگان آيات نخست تا پانزدهم از سوره بقره پرداخته مي‌شود. محور مباحث مربوط به اين مفردات و واژگان، کتاب مجمع‌البيان طبرسي است. شيوه و سبک کار در بررسي هر يک از واژه‌هاي مورد نظر در اين دو سوره به شرح ذيل است: 1. عبارات مجمع‌البيان در معناي لغوي واژه‌ها ترجمه و نقل شده است؛ 2. ديدگاه واژه شناسان و اصحاب لغت، از قبيل خليل، جوهري، ابن فارس، راغب اصفهاني، زمخشري، ابن منظور، فيومي و... درباره الفاظ و لغات ذکر مي‌شود؛ 3. کلمات و مفردات قرآن کريم از منظر مفسران و قرآن پژوهان بزرگ و مشهور همانند. شيخ طوسي، زمخشري، نحاس، ابن قيتبه و... نيز بحث و بررسي شده؛ 4. و در پايان، يک جمع‌بندي و ارزيابي نهايي صورت گرفته و ديدگاه صاحب تفسير مجمع‌البيان تحليل و نقد مي‌شود. نگارنده در تحقيق خويش به دنبال آن است تا مشخص نمايد منابع مورد استفاده صاحب مجمع‌البيان در تبيين معاني هر يک از واژه ها چه بوده؟ و: آيا وي از ساير موارد استعمال براي استشهاد به معنا استفاده کرده است يا خير؟ و: آيا مرحوم طبرسي در بيان معناي کلمات و مفردات قرآن، معاني حقيقي و مجازي را بررسيده، يا خير؟ نويسنده در يک بررسي کلي در توضيح واژه‌ها نتيجه مي‌گيرد: مرحوم طبرسي در توضيح الفاظ، بيشتر از کتاب تبيان شيخ طوسي بهره برده و براي تبيين معاني لغات، به ساير موارد نيز استشهاد کرده و به معناي حقيقي و مجازي لغات نپرداخته است.