جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

تبیین ظرفیت ولایت، به عنوان یکی از محوری‌ترین آموزه های عرفان اسلامی، در تحقق تمدنی اسلامی، از مباحثی است که در فهم ابعاد هستی شناسانه تمدن ایده آل اسلامی‌نقشی بی بدیل ایفا می‌نماید و در این رساله تلاش شده است تا با بهره بردن از گنجینه ارزشمند معارف عرفان و حکمت متعالیه در نظامی‌منسجم به این موضوع به نحو تفصیلی پرداخته شود. به این منظور ابتدا در فصل نخست با شرح جایگاه انسان کامل در عرفان اسلامی ‌و به خصوص از منظر سید حیدر آملی ، تلاش شده است تا اثبات شود که ظهور کامل کمالات وجودی انسان کامل به عنوان مظهر تام مقام ولایت الهی، تنها در بستر حیات اجتماعی امکان پذیر است و تمدن ولایی در حقیقت بستری برای ظهور کمالات انسان کامل و ظهور مقام ولایت الهی اوست.از سوی دیگر برای تبیین نحوه نقش آفرینی مقام ولایت در بستر اجتماع لازم است تا نخست جایگاه هستی شناسانه اجتماع و تمدن روشن شود. به این منظور در فصل دوم با دو رویکرد فلسفی و عرفانی هویت و ابعاد فرا‌اعتباری اجتماع مورد بررسی تفصیلی قرار گرفته است. آنگاه با فراهم آمدن مقدمات لازم در دو فصل نخست، در فصل سوم ایده‌ای کلان در تبیین تمدن ولایی، به همراه ابعاد و لوازم آن مورد اثبات تفصیلی قرار گرفته است که طبق آن، نسبت انسان کامل به تمدن ولایی، به نحو فرا‌تمثیلی، مانند نسبت روح به بدن است و همان گونه که تمامی‌آثار وجودی بدن و هویت اصیل انسانی، به نفس اوست؛ تمامی‌آثار و برکات تمدن ولایی و هویت اصیل آن نیز به واسطه انسان کامل و مقام ولایت الهی اوست.

از جمله فنون بلاغت در راستای تبیین و آشکارسازی اهداف و مقاصد کلام،‏ تصویرگری در قالب «تشبیه تمثیل» است. تشبیهی که وجه شبه آن،‏ امری آشکار و ظاهری نیست و نیاز به تاویل دارد. قرآن کریم و نهج البلاغه که به اعتراف صاحب نظران از عالی ترین درجات بلاغت برخوردارند،‏ برای به تصویر کشیدن بسیاری از معارف عمیق و دور از دسترس فهم متعارف انسان،‏ از این شیوه بهره فراوان برده اند. این پژوهش بر آن است تا با ارائه و شرح نمونه هایی از این تصویرسازی ها،‏ گوشه ای از زیبایی و بلاغت بیان را در این دو منبع گران سنگ به نمایش بگذارد و با تحلیل و مقایسه موضوعات،‏ عناصر و نمادهای به کار رفته در تشبیهات تمثیلی این دو اثر،‏ به ارائه جداول،‏ نمودارها و نتایج مربوط بپردازد.

‫پژوهش حاضر به تشريح شؤون علمي، سياسي و اجتماعي اهل بيت( مي‌پردازد و ادله مرجعيت علمي در ميان امت اسلامي و رابطه بين امامت و مرجعيت علمي آنان را بر اساس دليل‌هاي عقلي و نقلي معتبر ارائه مي‌دهد. نويسنده در سه فصل به وصف اهل بيت( و ادله قرآني، روايي و تاريخي مرجعيت علمي آنان و شهادت بسياري از علماي اهل سنت در اين زمينه پرداخته است. وي در فصل اول ابتدا مباحثي مقدماتي درباره مفهوم لغوي و اصطلاحي مرجعيت و تاريخچه آن و ادوار تاريخي مرجعيت علمي اهل بيت( مطرح کرده، سپس رابطه بين مرجعيت علمي و امامت اهل بيت(، ضرورت وجود مرجعيت علمي در امت اسلامي همراه با ادله عقلي، نقلي و اجماعي مبتني بر آن و ميدان‌هاي سياسي، اجتماعي، ديني و علمي آن را بررسي مي‌نمايد. نگارنده در فصل دوم ضمن معرفي شخص اهل بيت و مصاديق آن از طريق قرآن و روايات نبوي، اهل بيت را برگزيده شدگان الهي دانسته، که فقط با نصب الهي و از طريق وصيت امام قبل از خود تعيين مي‌شوند. او در ادامه اين فصل مدعي مي‌شود که علماي مشهور اهل سنت به خوبي ائمه معصوم ما و نص امامت آن‌ها را مي‌شناسند؛ همچنين اسامي يکايک آنان را مي‌دانند و به مقام علمي و شخصيت والاي الهي‌شان واقفند. نويسنده در فصل سوم ادله متعددي از قرآن کريم، روايات نبوي، شهادت تاريخي، اذعان بسياري عالمان مشهور و ائمه( مورد اعتقاد اهل سنت مبني بر مرجعيت علمي اهل بيت( و امامت و ولايت آنان ارائه کرده است. او در اين زمينه به آيات تطهير، اولي‌الامر، اهل ذکر و "کونوا مع‌الصادقين" و احاديث نبوي همچون ثقلين، سفينه، منزلت، مدينه و روايات فراوان ديگر نبوي و نحوه استدلال به اين آيات و احاديث در اثبات مرجعيت علمي اهل بيت( پرداخته و ادله تاريخي مبني بر اثبات اين مطلب، مانند تربيت علماي بزرگ فراوان در مکتب اهل بيت، اخبار علمي وارد شده از ناحيه آنان، شهادت عالمان اهل سنت و شهادت خلفا در اين زمينه را به طور مشروح فراروي مخاطبان نوشتار خود قرار مي‌دهد.