جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

چنانچه طرفین هر عقدی شرط نمایند که هر دو و یا یکی از آنها و یا شخص ثالثی حق فسخ معامله را دارا باشد شرط خیار (یا خیار شرط) محقق می‌شود؛ نسبت به مسأله‌ی نکاح خیاری در میان فقهای امامیه دو نظریه موجود است. رأی و نظر مشهور در مذهب امامیه این است که «نکاح و شرط هر دو باطلند»، نظر دیگری که توسط ابن ادریس حلی ارائه شده است، شرط را باطل و نکاح را صحیح دانسته است. و برخی از فقها نیز در بطلان نکاح با شرط خیار، تردید کرده‌اند و دلیل خود را معاوضه‌ای نبودن عقد نکاح دانسته‌اند که شرط قاصد موجب بطلان عقد نیست. با وجود اینکه در فقه مذهب‌های چهارگانه اهل سنت اعم از حنبلی، حنفی، مالکی و شافعی به باطل بودن شرط خیار در عقد ازدواج تصریح شده است و عمده اختلاف آنها در بحث مبطل بودن شرط می‌باشد، اختلاف نظر در بین فقیهان در رابطه با بطلان شرط موجود است؛ چرا که ضمن بررسی کتب مختلف فقهی، این نتیجه به دست آمد که مخالفت کردن با بطلان شرط، هر چند به صورت کم مشاهده می‌شود. در بین فقهای اهل سنت مالکیه اعتقاد دارند: اشتراط خیار برای زوج یا زوجه و یا برای هر دو آنها، یا نسبت به شخصی غیر از آن دو، باطل است و عقد نیز به جهت این شرط، باطل می‌گردد. اما اشتراط مهریه در زمان مشخص از سوی زوج و یا ولی او، به این طریق که شرط نماید بر زوج که مهریه را تا زمان معین چنانچه تسلیم زوجه ننماید، بین آن دو زوجیت برقرار نباشد، صحیح می‌باشد و گفته‌اند که چنانچه زوج این شرط را بپذیرد و عمل نکند، عقد باطل می‌گردد. فقهای حنبلی شرط خیار از سوی زوج یا زوجه و اشتراط انفساخ عقد در صورت نیاوردن مهریه تا زمان معین را باطل دانسته‌اند. فقهای شافعیه نیز به‌طور کلی شرط خلاف مقتضای عقد را فاسد و مفسد عقد دانسته‌اند.

پژوهش حاضر از یک سو با توجه به رابطهء فلسفه با تعلیم و تربیت به بررسی ارتباط انسان شناسی و هدفهای آموزشی در تعلیم و تربیت می پردازد، از سوی دیگر با در نظر داشتن نظام فلسفی حاکم بر تعلیم و تربیت کشور، هدفهای آموزشی در نظام تربیتی اسلام و پراگماتیسم را مورد بررسی و تحلیل مقایسه ای قرار می دهد.این پژوهش که از نوع کتابخانه ای می باشد تحت عنوان " شناخت انسان ا زدیدگاه پراگماتیسم و مقایسهء اهداف آموزشی هر یک ا زآنها در تعلیم و تربیت" با هدف "بررسی تطبیقی انسان شناسی در مکتب اسلام و پراگماتیسم و تأثیر آن بر اهداف آموزشی به انجام رسیده است. پس از بررسی های انجام شده و تحلیل اطلاعات با روش توصیفی-تحلیلی این نتیجه حاصل شد که تعلیم و تربیت اسلامی در زمینه های مورد پژوهش از مبانی و زیرساختهای بسیار قوی بهره مند است و سنگینی و برتری اندیشه های اسلامی کاملا" واضح و آشکار است. لیکن همین مبانی قوی، در برداشتهای صاحب نظران تعلیم و تربیت اسلامی در بسیاری مواقع در حد نظری باقی مانده اند و برای مسایلی که انسان در زندگی روزمره به طورکلی و به ویژهدرتعلیم تربیت با آن دست به گریبان است تدابیر عملی کمتر اندیشیده شده است. از طرفی در پراگماتیسم ضعف مبانی و زیرساختها آشکار است اما در بعد کاربردی قوت بیشتری دارد. و می توان گفت در این مکتب عالم نظر و تئوری از قوه به فعل درآمده است. به طور کلی در پراگماتیسم،انسان و تواناییهای او، مورد توجه بیشتری قرار گرفته است. و همچنین نوع خاص فرایند تفکر (روش حل مسأله) در این دیدگاه دقیقا" منطبق با نوع نگاهشان به انسان است که در تعلیم و تربیت غرب بسیار موثر عمل کرده است. در حالی که این نوع نگاه به انسان و مسأله تفکر و عقلانیت، در برداشتهای صاحب نظران تعلیم و تربیت اسلامی کمتر دیده می شود. از آنجا که هر نظری تا آنجا می تواند مفید باشد که در حوزهء عمل به کار آید و هر نظری اگر در مرحلهء تئوریک متوقف شود مفید فایده نخواهد بودو عمل و نظر لازم و ملزوم یکدیگرند، به نظر می رسد در تعلیم و تربیت اسلامی به کارگیری روش حل مسأله هم به عنوان هدف هم به عنوان روش می تواند موفقیت های چشمگیری به همراه داشته باشد.