جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫ولايت فقيه که به‌معناي حق حاکميت فقيه جامع الشرايط بر جامعه اسلامي مي‌باشد، در واقع مؤيدي است بر اين مدعا که اسلام براي تمام اعصار و قرون، و براي تمام زواياي زندگي بشر داراي برنامه مي‌باشد. ولايت فقيه پيش از آن که توسط امام خميني( براي اداره جامعه به‌کار گرفته شود، در طول تاريخ اسلام، توسط فقهاي شيعه مورد بررسي و تحقيق قرار گرفته است. سيره عملي معصومين‌( نشان مي‌دهد که آن‌ها فقيهاني را به‌عنوان نايب خاص منصوب مي‌کردند، و اين نصب در عصر غيبت به‌صورت عام صورت گرفته است. قاعده لطف، ضرورت نظم در جامعه اسلامي، اخذ به قدر متيقن، تحصيل مصلحت لازم و کفرزدايي از جمله دلايل عقلي است که مي‌توان براي ضرورت ولايت فقيه در جامعه اسلامي اقامه نمود. روايات متعددي نيز مُثبت ولايت فقيه است و مکمل ادله عقلي به‌شمار مي‌رود. مرسله صدوق که از قول پيامبر اسلام‌( فقهاي عادل را خلفاي آن حضرت معرفي مي‌کند؛ مقبوله عمر بن حنظله که از قول امام صادق‌(، مسلمانان را در امور حکومتي و قضايي به فقها ارجاع مي‌دهد، و در واقع آن‌ها را منصوب از جانب آن حضرت معرفي مي‌کند؛ صحيحه ابي‌خديجه که از قول امام صادق‌(، فقها را مرجع حل اختلاف شيعيان معرفي مي‌کند؛ رواياتي که فقها را امناء الرسول، وارثان انبياء و حصار اسلام معرفي مي‌کند؛ و همچنين توقيع امام عصر‌( که شيعيان را در حوادث واقعه، به راويان حديث اهل بيت‌( ارجاع مي‌دهد، همگي مستنداتي است که بر ولايت فقيه دلالت مي‌کند. و بدين ترتيب، علما و فقها در زمان غيبت، زمام امور را در دست گرفته و احکام و قوانين اسلامي را در جامعه اجرا مي‌کنند. روشن است که براي اين منظور، انديشه نظارت فقيه يا وکالت در حکومت کفايت نمي‌کند. همچنين نگرش صحيح در انديشه حکومت ديني، تفاوت آن را با نظام‌هاي توتاليتاريسم و استبدادي نشان مي‌دهد. دموکراسي هم مي‌تواند در خدمت نظام مبتني بر ولايت فقيه باشد.