جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

دکتر علی شریعتی را می‌توان یکی از چهره‌های تأثیرگذار در روند انقلاب اسلامی در دهه‌های 50 و40 شمسی قلمداد کرد،که در ایجاد روحیه انقلابی‌گری و نشان دادن سیمای جدیدی از اسلام تلاش‌های فراوانی نموده است. وی همچنین درصدد بود که نشان دهد اسلام می‌تواند هم به عنوان آلترناتیویی در مقابل مکاتب مطرح آن زمان یعنی مارکسیسم، لیبرالیسم و اگزیستانسیالیسم قرار گیرد و هم می‌تواند بهترین پاسخ را برای نیازها و مشکلات انسان‌ها ارائه دهد. حال امروزه با گذشت چند دهه از بیان آن مسائل و در عصر جهانی‌شدن و پیچیده شدن شرایط و فضای حاکم بر زندگی انسان‌ها، به نظر می‌آید که پاره‌ای از مسائلی که شریعتی به آن‌ها پرداخته بود از جمله مسائلی در زمینه‌ی انسان‌شناسی، عدالت، آزادی و ... امروزه نیز قابلیت مطرح شدن را دارند، و چه بسا بسیاری از مسائلی که شریعتی در رابطه با مشکلات و پیامدهای جامعه مدرن و سرمایه‌داری به آن پرداخته، امروزه نیز بیشتر از گذشته مطرح هستند. هدف ما در این پژوهش نیزبازخوانی آثار شریعتی به خصوص در زمینه اسلام و تشیع و توانمندی‌های آن در پاسخگویی به نیازهای انسان‌ است. در نهایت می‌توان گفت شریعتی اندیشمندی بود که نگرش او ابعاد جهانی داشت، و همچنین دغدغه‌ی او معرفی اسلام به عنوان یک مکتب عقلانی بود که با مکتب مدرن و پست مدرن تا اندازه‌ی زیادی هماهنگی داشته باشد، از همین روی سعی بر این داشت که با توسل به برداشت‌های جدید و عمیقش از جهان‌بینی توحیدی هم‌زیستی مسالمت‌آمیز را در گستره‌ی جهانی مهیا سازد.

‫اين نوشتار با رويکردي جديد نسبت به مناسک حج و مسايل مستحدثه مربوط به آن و با تأکيد بر ديدگاه‌هاي قرآن و سنت و نظريات فقهاي اسلامي، حکم قرباني در مراسم حج را با توجه به نقش مکان و زمان در اجتهاد مورد بررسي قرار مي‌دهد. از آن جايي که يکي از فلسفه هاي قرباني در حج، منفعت جامعه انساني از حيوان هاي ذبح شده در اين مراسم بزرگ عبادي است، نويسنده در چهار فصل راه‌کارهاي عملي براي استفاده عموم مردم مستمند جهان از اين قرباني ها را بررسي نموده است. در فصل اول ضمن بيان کليات تحقيق مانند تاريخچه قرباني در ساير اديان، محدوده مِني و علت نام گزاري، مفهوم قرباني در لغت، اصطلاح و در آيات و روايات، به اهميت و آثار قرباني در آموزه‌هاي اسلامي اشاره کرده، نقش قرباني در حج، فلسفه تشريع و اهميت قرباني، سابقه قرباني در اديان، و چگونگي مصرف آن و زمان و مکان قرباني از منظر فقهاي شيعه را بيان مي‌نمايد. در فصل دوم به اقسام قرباني در فقه اسلامي، اعم از قرباني‌هاي واجب و مستحب و نيز از نظر صفات و شرايط پرداخته است. در فصل سوم شرايط ذبح کردن قرباني، سر بريدن، شرايط حيوان و نيز شرايط ذبح کننده آن مانند بلوغ، عقل و اسلام از منظر فقهاي شيعه بيان گرديده است. در فصل چهارم به محل و مصرف قرباني اشاره کرده و مکان قرباني و ادله وجوب ذبح در منطقه مِني و ادله روايي آن، حکم مفقود شدن و از بين رفتن قرباني، و دلايل قرآني و روايي مصرف گوشت قرباني ذکر شده و مشکلات کنوني قرباني در مِني با توجه به مسايل مستحدثه و راه‌حل‌هاي برطرف کردن آن مانند کشتن قرباني در وطن و ادله صحت اين عمل را از لحاظ شرعي مطرح کرده و به برخي از اشکالات و شبهه هاي وارده بر آن از منظر فقه اماميه پاسخ داده شده است.