جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫تبيين زمينه‌ها، موانع و راه‌کارهاي حضور فعال روحانيت در حکومت و جامعه افغانستان موضوع اين پژوهش است. روحانيت متعهد به‌خاطر رسالت ديني که بر عهده دارد، هميشه مورد احترام جامعه بوده، و مردم آن‌ها را الگوي اعمال عبادي و خدمت‌گزار صادق خود مي‌دانند. به‌همين دليل، روحانيت به‌عنوان يک نيروي قوي و بانفوذ همواره رقيب مهم دولت‌هاي مرکزي به‌شمار آمده است. روحانيت افغانستان در راه مقابله با استعمارگران، که در رقابت با يکديگر سعي در اشغال اين کشور داشتند، با تشکيل احزاب جهادي، هميشه پيشتاز مبارزه بوده است. از سوي ديگر، در راه مقابله با استبداد داخلي، منحرفان و استثمارگران داخلي مانند گروه‌هاي الحادي و جيره‌خواران دولت خودکامه نيز با روشن‌گري در جامعه، نقش برجسته‌اي را ايفا کرده‌اند. تأسيس مدارس ديني و مراکز علمي و فرهنگي، حفظ فرهنگ خودي، سازمان‌دهي نيروهاي فکري، تبليغ آموزه‌هاي اسلام، جلوگيري از ايجاد استعمار جديد، و جلوگيري از ايجاد استبداد، از جمله فعاليت‌هاي فرهنگي و سياسي روحانيت در کشور افغانستان به‌شمار مي‌رود. با اين همه، عواملي مانند وابستگي کشور به خارج و عدم اجازه دولت‌هاي خارجي به فعاليت روحانيت، عملکرد نادرست برخي از احزاب جهادي، روحاني‌نماهاي وابسته و بي‌تقوا، تحجرگرايي و شيعه‌ستيزي طالبان، فقدان تشکل سازماني و اختلافات درون‌صنفي، مانع از فعاليت وسيع روحانيت مي‌گردد. براي حضور فعال روحانيت، وجود زمينه‌هايي مانند جامعه ديني، نظام ديني و قانون اساسي که بر پايه اسلاميت، جمهوريت و استقلال استوار است، نقش مؤثري خواهد داشت؛ زيرا روحانيت با داشتن آگاهي نسبت به احکام الهي، عدالت و تقوا، لياقت و کارداني و پيشينه نيک، مي‌تواند اصول ارزشي اسلام مانند رأفت با مردم، گسترش معنويت، و حمايت از محرومان را در جامعه اسلامي افغانستان، احيا نمايد. براي أثرگذاري بيشتر روحانيت، داشتن تشکيلات سازماني، سيستم پوياي آموزشي، سازمان‌دهي بودجه روحانيت از طريق کمک‌هاي مردمي، موقوفات، صدقات جاريه، سهم امام و حمايت حکومت نيز ضروري به نظر مي‌رسد.