جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در سده‏هاى پنچ و شش میلادى، شبه جزیِره عربستان و اعراب آن سامان، از جایگاه نیرومند سیاسى-بازرگانى برخوردار شدند.شناخت این پدیده بزرگ تاریخى، به بررسى روابط سیاسى- نظامى و اقتصادى ابر قدرتها، جایگاه جغرافیایى- سیاسى شبه جزیره عربستان و پیشرفت ادبیات عرب در آن روزگار، بستگى دارد.در این مقاله، تلاش شده است تا این بررسى انجام پذیرد.

‫یتیم به کودک نابالغی اطلاق می‌شود که قبل از بلوغ پدرش را از دست دهد. تمام ادیان الهی به ویژه اسلام آحاد جامعه را به رعایت حقوق یتیم ترغیب وملزم کرده‌اند. قرآن به عنوان اصیل‌ترین و جامع‌ترین کتاب آسمانی، حقوق اجتماعی وفردی ارزشمندی را پیرامون موضوع یتیم وضع نموده است. و با استفاده از شیوه‌ی تدریجی، توانست، مفاسد و عادات زشت عصر جاهلی را ریشه کن ساخته و عقاید بر حقش را جایگزین آن نماید. قرآن کریم، حقوق اجتماعی و نیاز‌های عاطفی، وروحی یتیم را، مقدم‌تر از حقوق فردی و نیازهای مادی‌اش قرار داده، ودر سور آغازین مکی، مردم را به تکریم، محبت، یتیم نوازی و ترک خشونت و راندن یتیم دعوت کرده است. سرپرستی و کفالت از امور یتیم یکی از حقوق اجتماعی وی است،‌ که در منابع اسلامی این سرپرستی، در محیط خانه و در کنار فرزندان خانواده، نه در دارالأیتام و پرورشگاه‌ها، توصیه شده است واحسان به یتیم که به همراه عبادت خداوند، بعد از احسان به والدین و خویشاوندان ذکر شده، و نیز انفاق ـ واجب و مستحب ـ از حقوقی است که همة مردم به انجام آن ملزم شدند. قرآن کریم دستورات و تعالیم جامعی را پیرامون حقوق فردی یتیم وضع فرموده، که نگهداری از اموال یتیم، نهی از تصرف ناروا در اموالش، تهدید به عقوبت دنیوی واخروی برای ظالمان و خیانت‌کنندگان به یتیم و پس دادن اموال یتیم به وی، از مهمترین حقوق فردی و مادی یتیم می‌باشد. از دیگر حقوقی که قرآن کریم برای یتیم ایجاد کرد، تعیین سهمی از میراث و ما ترک و رعایت انصاف و عدالت در امر ازدواج با دختران یتیم و پرداختن مهریه آنان است. واژگان کلیدی: قرآن کریم،‌ یتیم، حقوق اجتماعی، یتیم حقوق فردی یتیم.

‫اين نوشتار به بررسي حکم بازي کردن با آلات قِمار از ديدگاه فقهاي اماميه و مذاهب اهل سنت و ادله و استنادهاي فقهي آنان در اين زمينه مي‌پردازد. تحقيق حاضر در سه باب تهيه و تنظيم شده است. در باب اول تعريفي از قِمار و آلات آن صورت گرفته و اقوال فقهايي همچون: شيخ مرتضي انصاري، صاحب جواهر و اقوال لغويين، مفهوم عُرفي قمار و آلات آن ارائه شده و حکم شطرنج و نرد به عنوان مصاديق آلات قِمار و آلات ديگري مانندِ بقيري، سدّر، قرق، بيوت روعات و... بيان شده است. در باب دوم حرمت بازي کردن با اين آلات قمار و اقوال علماي اماميه و چگونگي استناد آنان به قرآن و روايات، مبني برتعلق گرفتن حرمت به آلات مزبور، واکاوي مي‌شود. در قسمت ديگري به اين مسأله مي‌پردازد که: آيا بازي کردن با آلاتِ قمار جزو گناهان بزرگ است يا خير؟ که نويسنده با رجوع به گفتار فقها و استدلال آنان، هر دو قول را بررسي مي‌کند. باب سوم به حرمت بازي کردن با آلات قِمار در اقوال پيامبر اسلام و آراي ائمّه اربعه اهل سنت (مالکي، حنبلي، شافعي و حفني) اختصاص دارد. نويسنده درهمين زمينه با ارائه مصاديقي از آلات قمار و قاعده کلي در باره حکم شرعي مبتني برحرمت بازي کردن با آن ها را مطرح کرده و هنگام ترديد داشتن در آلت قمار بودن يا نبودن يک وسيله، نحوه استدلال فقها و استناد آنان به اصل عملي در اين زمينه را تحليل مي‌کند.