جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

اجتهاد و أخبار یکی از اولین ردیه‌های جدی و سنگین اصولیان علیه مبانی اساسی اخباریه و مدعیات محمد أمین استرآبادی بود که حتی بعد از گذشت سه قرن در زمره بهترین و مهم‌ترین ردیه‌هایی بوده که علیه اخباریگری نگاشته شده است و همین موضوع داعی اصلی برای تحقق و نشر ترجمه این اثر فخیم بوده تا به نوعی پاسخی به جریان‌های نوخاسته اخباریگری معاصر نیز بوده باشد.

ناشر: مدرسه معارفی خراسان موسوم به مکتب تفکیک، عبارتست از مجموعه آراء و نظرات آیت الله میرزا مهدی اصفهانی (قدس سره) و شاگردان ایشان. این عالم ربانی به جدّ بر استقلال معارف وحیانی باور داشت و خواهان جداسازی اندیشه های بشری و به خصوص فلسفه و عرفان مصطلح، از معارف وحیانی بود و از این روی، با بهره‌گیری از آموزه های قرآن و اهل بیت علیهم السلام در صدد تبیین و نشر معارف ناب و خالص ثقلین برآمد. با تلاش شاگردان و علاقمندان آن مرحوم، این مجموعه آراء و نظرات در محافل علمی حوزوی و دانشگاهی به صورت گسترده مطرح شد و مورد استقبال جدی قرار گرفت به طوری که حتی در زمان خود او، حوزه بزرگ خراسان به نظام معرفتی او روی آورد. بدیهی است که نمی‌توان شخصیت و افکار مرحوم میرزا مهدی اصفهانی و یا هر شخصیت دیگر را به صورت مطلق جلوه داد و تقدیس نمود.

(از مجموعۀ 2 جلدی)کتاب حاضر، جلد دوم از این مجموعه است که شامل بحث‌های حقوق اساسی، همچون بحث آزادی، حق تعیین سرنوشت، مصونیت و حکومت است. این کتاب برای آزادی تعریفی نو دارد که در مقام توضیح آن، به‌نقد دیدگاه‌های رقیب می‌پردازد. از بحث‌های مهم این کتاب نقد نگاه عرضی غرب به عقاید و باورهای دینی و بیان تفاوت‌ها و ناسازگاری‌های نظریه عدالت اجتماعی با ولایت شیعی است. این کتاب، بررسی انواع حکومت‌ها و بیان دقیق امتیازات و کاستی‌های ساختار حکومت دموکراسی را در خود دارد. در بحث رابطه جمهور با اسلام نیز نقدهای دقیقی بر دیدگاه‌های مطرح دارد.

[1]نگارنده، نخست، گزاره‌هاى اخلاقى را در سه حوزه‌ى كلامى، فلسفى و عرفانى معرفى نموده و مراتب چهارگانه‌ى اخلاق عرفانى و گونه‌هاى اخلاق فلسفى و عرفانى را برشمرده و معيار سنجش هريك از مكتب‌هاى اخلاقى را مطرح كرده است و در ادامه به تعريف عرفان و عارف پرداخته است[۲] مؤلف، واژه‌هاى «مكارم اخلاق» را بررسى كرده و به برخى از پرسش‌هاى مطرح در فلسفه اخلاق، پاسخ داده است. وى نزدیک ‌ترين و آسان‌ترين راه وصول به حضرت حق و چگونگى سير و سلوك را معرفى نموده و والاترين اخلاق عرفانى را صحيفه عشق (صحيفه سجاديه) دانسته و پاره‌اى از ويژگى‌هاى آن را بيان داشته و بعد از معرفى آن، به‌اختصار وارد شرح و تفسير دعاى مكارم اخلاق شده است [۳]نویسنده، پيرامون اخلاق كلامى، اخلاق حكمى و اخلاق عرفانى با اين شرح سخن گفته است: «كلاميان، اخلاق را به معناى آراستگى به دارایى‌هاى كمالى و خوبى‌ها و به دست آودن سرشت شايسته مى‌دانند. دارایى‌هاى كمالى، امرى نسبى است و به لحاظ ورود نسبيت در هويت اخلاق كلامى، اين علم انگيزه‌هاى متفاوتى همچون سودمندى و لذت‌گرايى دنيوى يا اخروى را برمى‌تابد و اوج و بلنداى آن فراتر از لذت‌گرايى اخروى نمى‌رود... در اخلاق حكمى و فلسفى، حكيم متخلّق و فيلسوف هوشمند در حكمت نظرى و عملى مى‌كوشد تا با عنايت به اين دو سرمايه‌ى ارزشمند و تخلق و تحقق به عالم عقلى، مظهر علم و حكمت الهى گردد... اخلاق عرفانى، به دنبال آن است كه سالك را به‌طور كلى از عنصر «من» و «منيّت» برهاند تا خلق و خوى حقّى در وى پديدار شود؛ به‌گونه‌اى كه چيزى را از خود نداند و خود را به‌دور از كمال و جمال بشمارد و اين باور از او هويدا و آفتابى باشد كه هرچه هست از حضرت حق است يا آنكه او خود اوست... اخلاق عرفانى، چهار مرحله را براى وصول سالك به مرتبه‌ى فقر و فنا و نادارى و تلبّس و تخلّق و تحقق صفات حقانى به كمالات ربوبى و اتصاف به ربوبيت ذات، مورد شناسايى قرار داده است: الف)- تخليه و پاک شدن نفس از ناپسندى‌هاى حيوانى و وسوسه‌هاى نفسانى و تجليه و آراستن آن به ملكات فاضله‌ى ربوبى... ب)- تحليه و فنا در صفات الهى... ج)- فناى از فنا و فناى در ذات. د)- سير في الخلق بالحق.

کتاب حاضر با پژوهش در آموزه‏ها و حقایق قرآن و حدیث تلاش می‏کند پاسخی روشن به این پرسش بدهد که چرا در آخرت به سبب گناهی محدود عذاب ابدی وجود دارد و مبانی و دلایل خلود در جهنم چیست. نویسنده به بررسی آرای کلامیان, فلاسفه و عارفان پرداخته و با نقل دیدگاه ابن‏عربی و ملاصدرا به تفاوت دیدگاه آنها با قرآن اشاره کرده و عقاید پیروان و شاگردان ابن‏عربی که معمولاً آیات مربوطه را تأویل کرده‏اند ارزیابی و نقد کرده است. نویسنده دلایل نافیان خلود را نقد کرده و واژه‏های بئس, جهنم, عذاب و دیگر مفاهیم قرآن را توضیح داده و مسئله وعده و وعید خداوند و آیات عنوان را در کنار موضوع فوق بررسی نموده است.