جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

شکاکیت به مجموعه متنوعی از دیدگاههایی گفته می شود که نقش عقل را در معرفت مورد شک و تردید قرار می دهند به همین ترتیب شکاکیت اخلاقی نیز به مجموعه ای از دیدگاهها گفته می شود که نقش عقل را در معرفت اخلاقی مورد تردید قرار می دهند. برای طبقه بندی انواع شک گرایی اخلاقی، نیازمند تعریفی مناسب از مفهوم معرفت هستیم. بر اساس تعریف سه جزئی از معرفت، شکاکان اخلاقی به دو دسته تقسیم می شوند:گروهی که صدق اخلاقی را مورد سئوال قرار می دهند و به آن شک دارند و گروهی دیگر که توجیه اخلاقی را غیر ممکن می دانند. در این جا سعی شده است که استدلالهای هر دوی این گروهها بررسی و تحلیل شوند. نهایتاً می توان نتیجه گرفت که بسیاری از استدلالات شکاکان قابل رد وپاسخگوی هستند. اما درباره نویسنده کتاب؛هر چند آرمسترانگ این مباحث را با جانبداری مطرح می کند ولی می توان گفت که آرمسترانگ یک شکاک اخلاقی نیست.

یادگیری یکی از مباحث مهم حوزه علوم تربیتی است که بوسیله آن، انسان مهارت های خود را توسعه می دهد و به رشد فکری دست می یابد و توانایی هایی ذهنی خود را فعلیت می بخشد. هدف از اجرای این پژوهش، بررسی باورهای دانشجویان در خصوص ماهیت دانش، فرایند کسب دانش و یادگیری ( باورهای معرفت شناسی )و نقش آن در فعالیت های پژوهشی دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه مازندران می باشد. در واقع به بررسی باورهای دانشجویان درباره ساده بودن دانش، قطعیت دانش، ذاتی تلقی کردن توانایی یادگیری و سریع دانستن فرایند یادگیری می پردازیم. کلیه دانشجویان کارشناسی ارشد علوم انسانی و علوم پایه دانشگاه مازندران در سال88- 1387جامعه آماری مورد نظر را تشکیل داده اند به منظور گردآوری داده های مورد نیاز از پرسشنامه باورهای معرفت شناسی شومر( 1990) و مصاحبه نیمه ساختار یافته استفاده شد. همچنین جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش پژوهش توصیفی و از روشآماری تحلیل عاملی استفاده شد. نتایج نشان می دهد دانشجویان کارشناسی ارشد احتمالاً بر این باورند که دانش نسبتاً ساده و قطعی است و توانایی یادگیری نسبتاً سریع و ذاتی است. همچنین با توجه به مصاحبه ای که درخصوص پایان نامه صورت گرفته است ، دانشجویانی که نمره بالا ( یعنی فراگیرانی که دانش را نسبتاً ساده و قطعی می پندارند و یادگیری را نسبتاً سریع و توانایی ذاتی می دانند) معتقدند یک واحد درسی یا تکلیفی است که باید انجام دهند تا بتوانند مدرک را دریافت کنند. اما در مقابل دانشجویانی که نمرهپایین را کسب کرده اند ( یعنی فراگیرانی که دانش را ساده و قطعی نمی پندارند و یادگیری را سریع و توانایی ذاتی نمی دانند) پایان نامه را یک پژوهش علمی در نظر می گیرند که باعث افزایش تجربه و بهبود روابط اجتماعی می شود.

معرفت‌شناسی طبیعی‌شده نام نظریه طبیعی کواین در حوزه معرفت‌شناسی است. وی کوشیده تا به نحو طبیعی به مسائل معرفت‌شناسی بپردازد. درک سازوار از فلسفه کواین مستلزم شناسایی زمینه اساسی در اندیشه اوست. به نظر می‌رسد طبیعت‌گرایی است. از میان انواع مختلف طبیعت‌گرایی، کواین به طبیعت‌گرایی روشی گرایش دارد و با پذیرش طبیعت‌گرایی روش‌شناختی در حوزه‌های مختلف فلسفی به نتایج متفاوت اما همسویی دست یافته است. شناسایی این طبیعت‌گرایی کلید فهم فلسفه کواین است. معرفت‌شناسی طبیعی‌شده کواین به عنوان راه حل او در مساله معرفت با توجه بسیاری از فیلسوفان همراه بوده است. کواین با بازخوانی پرسش‌های معرفت‌شناختی راه‌های نوینی را در پاسخ به مسایل حوزهمعرفت مطرح کرده‌ است. با مقایسه معرفت شناسی وی با معرفت شناسی غیر طبیعی در اهداف، مسایل و تعاریف تلاش شده تبیین روشنی از معرفت شناسی وی ترسیم شود. مواضع مهم فلسفی کواین در حوزه های مختلف تفکر همیشه مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. با توجه به رویکرد کل‌گروانه کواین لازم است این مواضع فلسفی در یک نظام سازوار با یکدیگر و طبیعت گرایی وی نظام یابد. کل‌گرایی، عدم تعین درترجمه، ارجاع و تئوری و همین طور عمل‌گرایی به عنوان مهمترین مواضع فلسفی کواین در نسبتی روشن با معرفت‌شناسی طبیعی‌شده قرار دارد. تلاش شده این نسبت‌ها مورد بررسی قرار گرفته و جای‌گاه کلیدی معرفت‌شناسی طبیعی در نظام فلسفی وی مورد بازشناسی قرار گیرد.

وداها از نظر هندوان در حکم متون شروتی و یا وحیانی هستند. این متون که بر تمامی احوال و مراحل زندگی افراد حاکم است شامل سروده‌هایی است که بیشتر در مدح خدایان سروده شده است. این خدایان و نیز سرودهای ودایی مورد تحقیق و بررسی هندشناسان مختلفی قرار گرفته است و به همین خاطر نیز در مورد تقسسیم‌بندی خدایان و نظام حاکم بر آنها نظرات گوناگوی ابراز شده است. چرا که هر یک از این دانشمندان خدایان را بر اساس ملاکهای مختلفی طبقه بندی کرده‌اند. مهمترین و قدیمی‌ترین این نوع تقسیم بندیها طبقه‌بندی خدایان بر حسب ارتباط آنها با مراتب عالم است که آنها را به سه دسته‌ی آسمانی، فضایی و زمینی تقسیم می‌کنند. یاسکا، مفسر معروف وداها، این تقسیم‌بندی را پذیرفته و به آن اشاره کرده است. عده‌ای دیگر آنها را بر اساس کارکرد و وظائف هر خدا طبقه‌بندی کرده و آنها را شامل سه دسته‌ی خدایان فرمانروا، جنگجو و سودرسان می‌دانند. نوع دیگر از دسته‌بندی این خدایان طبقه‌بندی آنها بر حسب ارتباطشان با جنبه‌ها و بخش‌های مختلف طبیعت است. طبق این تقسیم‌بندی خدایان به نورانی، غیر نورانی و بینابینی تقسیم می‌شوند. تعداد خدایان (گروهی، دوگانه و فردی بودن آنها) و شمایل نگاری آنها نیز از نظر برخی از هندشناسان جهتی برای تقسیم‌بندی خدایان است.در این رساله ضمن بررسی این تقسیم‌بندی‌ها و مقایسه‌ی آنها با یکدیگر تقسیم‌بندیهای کلی و جامع را از تقسیم‌بندی‌های فرعی و جزئی تفکیک نموده و در نهایت به این دریافت رسیده‌ایم که این تقسیم‌بندی‌ها نه تنها با یکدیگر منافاتی ندارند بلکه می‌توانند مکمل همدیگر نیز به حساب آیند.

« زبان » در مفهوم کلی واژه ، اشاره دارد به توانایی سخن گفتن انسان . « زبان عبارت است ازمجموعه ای قواعدکه به آن دستور ( گرامر ) می گویند و نیز تعدادی واژه که واژگان زبان را تشکیل می دهد. » (باطنی،1371 :73)ساخت و چگونگی تغییر و تحولات مربوط به واژه ، نحو و اجزای جمله و آواشناسی در زبان شناسی بررسی می شود . رومن یاکوبسن ( 1982 ـ 1896 ) زبان شناس و منتقد مکتب فرمالیسم و ساختارگرایی ، نظریه ی « زبان شعر» را مطرح کرده است . وی ابتدا نظریه ی ارتباط زبان را مطرح و اعتقاد داشته که کارکرد ادبی پیام ، آگاهی بهجنبه ی زبان شناسیک پیام است . به عبارت دیگر پیام در شعر ، تحت تأثیر ویژگی زبان قرار دارد و برای یافتن معنا یا معناهای پنهان در متن باید از بررسی ویژگی های زبانی آغاز کرد ، همچنین باید حضور و قصد مؤلف را کنار گذاشت . نظر یاکوبسن ریشه در بحث هوسرل ( فیلسوف پدیدار شناسی ) و سوسور ( زبان شناس سوئیسی ) دارد ، از نظر آنان مفهوم از مصداق جداست ، یاکوبسن نیز متن ادبی را از محیط و شرایط پدید آمدن آن جدا کرده و در داخل متن ادبی بررسی می کند . در واقع روش بررسی زبان شعر ، روش مطالعات زبان شناختی است ، در شعر به بررسی آوایی ، لغوی ، نحوی و وزنی پرداخته می شود . در این رساله بر اساس تئوری یاکوبسن ، شعرهای پروین اعتصامی مورد تحلیل قرار می گیرند . در فصل اول کلیاتی درباره ی زبان شعر ، مطرح شده ودر فصل دوم ، پیشینه ی مطالعات زبان شناختی و شعر بیان شده ، و در فصل سوم داده های تحقیق شامل پانزده شعر آمده است ، در فصل چهارم ، شعرها از نظر نحوی ، واژگانی و معنایی بررسی شده اند و با توجه به این که بخش زیادی از شعرهای پروین را مناظره ها تشکیل می دهند ، بنابراین مسأله ی گفتگو و ویژگی های آن مطرح است بر این اساس از کنش های گفتاری استفاده شده است. فصل پنجم نتیجه گیری است . بر اساس نتایج به دست آمده اجزای جمله در شعرهای پروین ، جابه جایی زیادی ندارند و در موارد زیادی همانند زبان معیار به کار رفته اند . انواع « و » در شعرها ، طبقه بندی شده از جمله افزایشی ،تقابلی و ... عقل و دین ، محور اصلی بساری از شعرها را تشکیل می دهد و معنی های زیادی متناسب با آن شکل گرفته ، عبارت های کنایی ، استعاره ، تمثیل و طباق در شعرها بسیار است . این پژوهش به روش اثباتی و بر مبنای نظریه ی زبان شناختی یاکوبسن صورت می گیرد .

فنون بلاغت شامل علوم و فنونی است که دانش بیان یا صور خیال یکی از آن موارد می باشد. تمامی شاعران برای بیان اندیشه و احساس خود و نیز برانگیختن مخاطب ناچار از استفاده از این علم می باشند. زمانی این امر برای شاعر دست یافتنی و محقق می شود که تخیل را وارد دنیای اشعارش سازد. این تخیل به زبان علمی همان صور خیال است که کارآمد ترین ابزار برای خلق و آفرینش و سنجش یک اثر ادبی است و قدرت تأثیر گذاری و تأثیر پذیری را دو چندان می کند. ارزش ادبی آثار هنرمندان با توجه به ابزار استفاده شده مورد سنجش و ارزیابی قرار می گیرد، بنابراین هرچه توانایی و خلاقیت هنرمندی در بهره گیری از این آرایۀ ادبی بیشتر باشد آثار وی از جذابیت و گیرایی و قابلیت هنری بالاتری برخوردار خواهد بود. در این پژوهش سعی شده است ابتدا این ترازوی سنجش یافت شود و آمار استفاده از آن بررسی و با توجه به این یافته ها و آمارها میزان توانایی شاعر سنجیده شود. جامی از جمله شاعرانی است که برای بیان افکار و عقاید خود از صور خیال به نحو مطلوبی بهره برده است. در این روش منظومۀ این شاعر منتخب بررسی شده، و چگونگی سیر عناصر خیال در اشعار وی مورد تحلیل آماری و ارزیابی قرار گرفته شده است. از آنجایی که تشبیه رکن اصلی و اساس خیال و تخیلات ذهنی است، و نیز بر طبق روال سنتی بررسی صورخیال، در ابتدا به مبحث تشبیه و ارائۀ بسامد آن پرداخته شده است. بیشتر تشبیهات شاعر به صورت حسی و ملموس بیان شده است. تشبیه مفرد به مفرد روان ترین و ساده ترین نوع تشبیه است، و لی گاهی به حکم صاحبان این علم از عنصر ابتکار و خلاقیت به حساب می آید. با این حساب فراوانی بالای این نوع تشبیه در اثر شاعر را می توان نشان از ذهن ساده گرا و خلاق این شاعر دانست. بعد از این تشبیه به ترتیب، تشبیهات مقید به مفرد، مفرد به مقید و مقید به مقید دارای بالاترین فراوانی می باشد. برآن اساس که مقید کردن تشبیهات یکی از راههای نوکردن تشبیه و دوری آن از ابتذال است، بسامد بالای این تشبیهات، نشان از نوآوری خیال و اهمیت رکن مشبه در نزد شاعر دارد. قیدهایی که به صورت غیر اضافه به کار برده شده ، یا خود وجه شبه هستند، یا در دریافت وجه شبه و تصویر سازی نقش مؤثری دارند. از میان تشبیهات مرکب شاعر بالاترین تشبیه متعلق به تشبیه مرکب به مرکب است. هرچند این تشبیه به نسبت تشبیه مفرد ومقید از فراوانی کمتری برخوردار است،اما شاعر با استفاده از خلاقیت و توانایی خود در تصویر سازی، نوآوریهای زیبایی از خود نشان داده است. تشبیه مفصل و بلیغ به گونه ای در تضاد با یکدیگر قرار دارند، اما بسامد این دو نوع تشبیه بالاتر از تشبیه مؤکد و مرسل است.فراوانی بالای تشبیه بلیغ نشان از ذهن استعاره گرای شاعر دارد و فراوانی بالای تشبیه مفصل نمایانگر ساده گرایی وی می باشد.تصاویر استعاری این شاعر نسبت به تشبیه کمتر است، اما تصاویر موجود را به شیوه ای حساب شده در جهت بیان افکار و عقایدخود به کار گرفته است. از آنجا که این منظومه داستانی عاشقانه است، تصاویر استعاری پوششی است در جهت حفظ عفت کلام شاعر، برای بیان آنچه نمی تواند بی پرده بیان دارد. جولانگاه واقعی خیال و اندیشۀ شاعر استعارۀ مطلقه است. فراوانی بالای این استعاره باعث تعادل در لفظ و معنی می شود. گاهی شاعر این استعاره را چنان پرداخته و سنجیده بیان می دارد که گویی استعارۀ مرشحه است. به صورتی که هر خواننده ای که ذهنی باز و فعال نداشته باشد قدرت تشخیص استعارات وی را ندارد.حداقل فراوانی در بین صور خیال مربوط به مجاز می باشد. مجاز به علاقۀ جزء حداکثر فراوانی را به خود اختصاص داده است. سپس علاقۀ محلیت، سببیت و جنس دارای بالاترین بسامد هستند. در این مبحث هیچ نوع ابتکار قابل ملاحظه ای به چشم نمی خورد. مجازهای یافت شده به صورتی بسیار سنتی و مبتذل می باشد. در بخش کنایات کنایه از موصوف حداقل بسامد وکنایه از فعل بالاترین فراوانی را دارد. در میان کنایات فعلی گاهی کنایاتی یافت می شود که ذهن برای دریافت آن نیاز به تأمل دارد. اما ویژگی کلی که برای این بخش می توان در نظر گرفت سادگی و همه فهم بودن آن است.

این رساله با عنوان«بررسی انواع تشبیه واستعاره در دیوان عرفی شیرازی» درچهار فصل ویک مقدّمه فراهم شده است . در فصل اوّل به زندگی نامه، آثار، درون مایه های شعری و سبک و قالب های شعری عرفی پرداخته شده ، در فصل دوم درباره ی علم بلاغت و چگونگی تکامل این علوم درنزد مسلمانان و درباره ی علم بیان و صور خیال و تأثیر آن در کلام مطالبی آورده شده است. در فصل سوم، مبحث تشبیه1- برمبنای طرفین تشبیه از نظر(حسی و عقلی بودن)و(مفرد و مقید و مرکب بودن)،2- از نظر ساختار،3- به لحاظ ذکر و حذف ارکان، 4- برمبنای وجه شبه، بررسی شده است . برای هر یک، تقسیم بندی خاص وسپس نمونه ها و شواهدی ازشعر عرفی شیرازی آورده شده و در پایان هر عنوان بعد از آوردن شواهد مثال، یک نتیجه گیری آماری ارائه شده است. در فصل چهارم تعریف و تقسیم بندی های خاص استعاره درچهار بخش: مصرّحه، مکنیّه، تبعیّه و مرکب آمده است وجزئیّات عنوانهای هرمورد ذکر شده. و سپس نمونه هایی ازشعر عرفی آمده است .

"زمان" و مصاديق آن، جزء پرکاربردترين و اساسي ترين مفاهيم؛ هم درحوزه ادبيات هم درحوزه دين و هم در حوزه عرفان است؛ بطوريکه در ميان گنجينه های عرفاني و ادبي بزرگاني همچون حافظ، مولانا، سعدی و... بارها از اهميت آن سخن به ميان رفته است.جناب مولانا به دو نوع مرحله درخصوص زمان اشاره مي کند: اولين مرحله، در اين جهان اتفاق افتاده است که در آن، زماني از جنس ويژگي های جرمفيزيکي جاری است؛ اکنون ما اصطلاحاً آن را بعد سوم مي ناميم. و دومين مرحله، مرحله ايست که بعد از اتمام زمان کنوني آغاز مي شود و مي توان آن را "فرازماني" يا "لازماني" ناميد.نکته قابل توجه در ميان دريای عميق ابيات مولانا اينجاست که يک سالک، در مسير عرفان، با مدد عشق، مي تواند از حصار زمان جاری در اين جهان فراتر رود و لازماني را ادراک کرده و درمورد چون وچند آگاهي کسب نمايد؛ همان کاری که خود او نيز بارها از لذت آن سخنگفته است. عقل گويد شش جهت حد است و بيرون راه نيست عشق گويد راه هست و رفته ام من بارها در اين پايان نامه مصاديق زماني، از جهت کاربرد دستوری، مفهومي، ديني، فيزيکي، فلسفي، استعاری و همچنين از ديدگاه تصوف، عرفان قديم، عرفان جديد، عرفان ويژه و مختص مولانا، و نيز حوزه علم کلام و همچنين از ديدگاه جهان های ما بعد )لازماني( مورد بررسي قرار گرفته است. در ميان مآخذ به دست آمده، روز و شب، از جمله پر بسامدترين مصاديق به کار رفته در کليات شمس هستند که مجرايي برای انتقال معاني با عظمت عرفاني گشته اند.

زبان از مهمترين وسايل ارتباطي ميان انسان‌هاست. در دوره‌هاي مختلف، از جنبه‌هاي گفتاري و به ويژه نوشتاري مورد مطالعه قرار گرفته است. يكي از شاخه‌هاي علم زباشناسي علم تجزيه و تحليل كلام و كاربرد شناسي است كه براي زبان در عمل و در بافت‌هاي متني و موقعيت‌هاي مكاني و زماني نقش خاصي قائل است. آنچه در اين رساله مدنظر است نقش متني زبان است. كه گوينده و نويسنده را قادر مي‌سازد تا منظور خود را در درون بافتي خاص و معني‌دار سامان دهد. هميشه متن از چندين جمله تشكيل شده است. كه ابزارهاي انسجامي به آن انسجام بخشيده و درك آن را ممكن مي‌كند. اين رساله، بعد از بررسي و تعريف ابزارهاي انسجامي، اين عناصر را در تمام كتاب‌هاي بخوانيم پايه‌هاي اول تا پنجم ابتدايي و انشاهاي دانش‌آموزان سال پنجم مورد بررسي قرار داده و ميزان بسامد و كاربرد آن‌ها را به صورت تحليل‌هاي آماري، مشخص كرده است تا در اين مقال به دو نتيجه‌ي بسيار عمده برسد. اول اينكه، همان‌طور كه در «كتاب بخوانيم» هر سال از دوره‌ي ابتدايي ابزار انسجامي واژگاني بيشترين كاربرد را داشته، در انشاهاي دانش‌آموزان هم ابزار انسجامي واژگاني بيشترين بسامد را دارا بوده است. با كمك آزمون معيار خي اين فرضيه ثابت شده كه رابطه‌ي معنادار بين كاربرد ابزار انسجامي واژگاني در كتب بخوانيم و انشاهاي دانش‌آموزان وجود دارد. در صورتي كه، آموزش موارد ديگر مانند حروف ربط و يا ضماير اشاره‌ي شخصي و نيز هم‌معنايي كه بسامد زيادي در كتاب‌ها نداشته‌اند در انشاها هم كمتر ديده شده است و آموزش اين سه عنصر به طور مستقيم تاثيري در بسامد آن در انشاها نداشته است. در اين تحقيق ما از روش تحقيق تحليل محتوا استفاده كرده‌ايم كه در دو بخش مطالعات نظري و بررسي ميداني صورت مي‌گيرد. در مرحله اول به بررسي متون پرداخته مي‌شود و در بخش بعد مطالعات پيمايشي انجام شد. ابزار تحقيق چك ليست‌هايي است كه از كتاب‌هاي بخوانيم دوره ابتدايي و نيز انشاهاي دانش‌آموزان پسر پايه پنجم بدست آمده است.

در گذشته دانش طب از متفرّعات علم حکمت به شمار می‌رفت و کسانی که به تحصیل علم حکمت می‌پرداختند از آموختن علم طب گریزی نداشتند، بر همه‌ی طالبان علم لازم بود به صورت کلّی با آن آشنایی پیدا کنند و شاعران هم به نحوی از انحا از این علم بهره می‌گرفتند و از آن به گونه‌ی تمثیل، تشبیه، استعاره و کنایه جهت پربارتر کردن کلام استفاده می‌کردند. گاهی انعکاس این معلومات در شعر جهت فخرفروشی و نشان دادن توانایی‌های علمی به دیگران بوده است. این پژوهش به بررسی واژگان پزشکی آثار سنایی غزنوی می‌پردازد و تلاش می‌کند به این پرسشها پاسخ دهد:طبّ حِکمی (پزشکی قدیم) در ادبیّات کهن ما چه جایگاهی دارد؟سنایی و مردم روزگارش در باره‌ی مقولات طبّی چگونه می‌اندیشیدند؟فواید داروهای گیاهی، حیوانی و معدنی چیست؟ این تحقیق از نوع بنیادی است و قلمرو تحقیق قرون پنجم و ششم هجری قمری می‌باشد. روش تحقیق، روش تجزیه و تحلیل منطقی اسناد و مدارک کتابخانه‌ای با روش اسنادی و استفاده از منابع دست اوّل و دوم است، ابزار گردآوری داده‌ها فیش برداری و مطالعه و بررسی منابع تحقیقی و روش تجزیه و تحلیل داده‌ها روش تحقیقی می‌باشد. این پایان نامه شامل هشت فصل است که عبارتند از: کلیّات تحقیق، ادبیّات تحقیق، کلیّات طب، اندامها، بیماریها، داروها (مفرد و مرکب)، اصطلاحات عمومی و نتیجه گیری. هدف از پرداختن به چنین موضوعی درک صحیح مفاهیم سروده‌های شاعر می‌باشد. روش کار به این صورت بوده که ابتدا آثار سنایی (دیوان، حدیقۀ‌الحقیقۀ و شریعۀ‌الطریقۀ، مثنویهای سنایی و مکاتیب) مطالعه شده سپس بیتها و جمله‌هایی که بافت آنها طبّی بوده یادداشت گردیده و با مراجعه به آثار طبّی قدیم و فرهنگ لغات معنی و مفهوم واژگان شرح شده‌ است. فصل چهارم تا هفتم به ترتیب حروف الفبایی مرتّب شده و معادل انگلیسی واژگان در پاورقی آمده است. در پیشینه‌ی تحقیق بعضی از پایان نامه‌ها و کتابهایی را که به نوعی با این موضوع اشتراکی داشته‌اند به طور مختصر بررسی شده است. در این پژوهش پی می‌بریم شاعر چه نقطه نظراتی در مورد علوم به خصوص علم طب داشته و چگونه از این شاخه‌ی علم برای بیان مفاهیم ذهنی و خلق صور خیال بهره برده است و شناخت نسبی از اندامها، بیماریها و داروها پیدا می‌کنیم.