جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

چکیده ندارد.

چکیدهآموزش عمری به درازای عمر جامعه بشری دارد و انسان‌ها برای انتقال تجربیات و اندوخته‌های معرفتی خود به دیگران نیاز به آموزش داشته‌اند، به همین دلیل، با روش‌های اشاره، نقاشی، گفتار و نوشتار به آموزش می‌پرداخته‌اند، جوامع و دولت‌های متمدن دارای روش‌های آموزشی مخصوص خود بوده‌اند که تقریباً از سیستم یکسانی برخوردار بوده‌اند.در میان جوامع بشری، پیامبران به ویژه پیامبر اسلام به عنوان آموزگاران الهی دارای اهمیت خاصی هستند. به همین دلیل، بررسی سیره و روش آموزشی ایشان مفید و ضروری می‌نماید. موضوع این اصلی این پژوهش «بررسی سیره آموزشی پیامبر اسلام(ص)» می‌باشد.سوال اصلی که در این باره مطرح شده این است که آموزش در سیر رسول خدا(ص) چه جایگاهی داشته و سیره آموزشی آن حضرت دارای چه ویژگی‌های است؟ فرضیه پیشنهادی ما این است که حضرت محمد(ص) به عنوان پیامبر الهی و خاتم آنان اهتمام گسترده به امور آموزش داشته و سیره آموزشی ایشان دارای اهداف، شیوه و قلمرو ویژه بوده است. برای پاسخ به این پرسش؛ پژوهش حاضر در چهار فصل به بحث پرداخته است: فصل اول: جایگاه و تاریخچه آموزش در تمدن‌ها و ادیان گذشته. در این فصل آموزش در تمدن‌های چین، هند، ایران، یونان، روم، مصر و عربستان عصر جاهلی و در ادیان (زرتشت، یهود، مسیحیت و قرآن) پرداخته است. در فصل دوم جایگاه علم، معلم و متعلم و نیز اهداف آموزشی پیامبر(ص) بررسی گردیده است. در فصل سوم روش‌ها و قالب‌های آموزشی در سیره پیامبر(ص) مطرح گردیده است و در نهایت در فصل چهارم گستره و قلمرو آموزش‌ پیامبر(ص) و تجهیزات آموزشی ایشان مورد بحث قرار گرفته است. و در پایان چنین استنباط می‌گردد که پیامبر(ص) دارای سیره آموزشی خاصی بوده ضمن اهمیت دادن به آموزش از اهداف، روش و چارچوب برخوردار بوده است و آموزش‌های او دارای گستره وسیع بوده و از تجهیزات آموزشی نیز بهره برده‌اند. واژگان کلیدی: سیره، پیامبر اسلام، آموزش، تمدن، روش‌، مخاطبان، تاریخچه آموزش و...

از آن جا که رسیدن به سعادت دنیوی و اخروی و تکامل ابعاد انسانی به صورت کامل، انحصاراً با آموزه های اسلامی ممکن است و با توجه به نیاز قشر جوان کشورهای اسلامی به شناخت دین و فرهنگ اسلامی در استحکام فکری، عقیدتی، شخصیتی این قشر در برابر تهاجم فرهنگی دشمنان اسلام و با عنایت به نقش پایه‌ای سنین کودکی در شخصیت افراد و علاوه بر آن مناسب بودن این سنین برای آموزش مفاهیم دینی به دلایلی چون آمادگی فطری کودک در پذیرش دین ، توصیه ائمه معصومین در آموزش این مفاهیم به کودکان ، ویژگی‌های مناسب سنی مانند صفای ذهن و دل کودک ، اطاعت‌پذیری کودکان از والدین و... در این نوشته به موضوع آموزش مفاهیم دینی به کودکان پرداخته شده است. در این راستا بعد از شرح مختصری از روش‌های آموزشی به کودکان مانند روش موعظه ، داستان سرایی ، بازی ، دیداری- تقلیدی و روش ایجاد عادت ، حدود آموزش هر کدام از مفاهیم دینی اسلامی به کودکان بررسی شده که در نهایت با بررسی آموزه‌های دینی ، توصیه و حسن تأکید دین در آماده نمودن کودکان از لحاظ فکری – عقیدتی با آموزش مقدماتی اصول دین (در حدود مشخص و با روشهای متناسب با کودک) ، آشنا نمودن مقدماتی کودکان با فروع دینو اخلاقیاتو تعدادی از احکام ، تخلق کودک به اخلاق نیکو و عادت دادن او به انجام مقدماتی فروع دین و رعایت احکامی مشخص و معین ، متناسب با فهم و سن کودک بدست‌ آمده که با روش‌های آموزشیِ بیان شده تطبیق گردیده است.

قرآن کریم، کتاب آسمانی ما و برنامه هدایت جهانیان است . پیامبر اکرم (ص) از آغاز نزول قرآن، آن را به بهترین وجه به جهانیان تعلیم فرمود و حمله قرآن را به جهانیان ارزانی داشت . تربیت پیامبر اکرم (ص) مبتنی بر اصولی است که قرآن و حدیث بر آن تاکید دارند و دانش نوین بشری نیز چندان که در این زمینه تیزبینی و کنجکاوی کند، خواهد توانست نکاتی را بیابد که از دیدگاه آموزشی و روانشناسی حائز اهمیت است . پیمودن روش صحیح تعلیم و حمل قرآن کریم که در سیره پیامبر (ص) و ائمه معصومین پس از حضرت متبلور است ضامن اجرای احکام قرآن در جامعه و تحقق کارکردهای آن است ، همانگونه که هر گونه انحراف از صراط مستقیم آموزشی که آن را خلال نصوص و عبارات گوناگون به ارث برده‌ایم و نیز تغافل از آنچه توجه به آن لازم است ، تاثیرگذاری قرآن را با مانع مواجه خواهد ساخت و این چیزی است که امروز متاسفانه شاهد آنیم. بیشتر فعالیتهای قرآنی ما در حال حاضر فاقد اثر رضایتبخش و مورد انتظار است و از تاثیر احیاگر و شورآفرین نخستین قرآن خبری نیست . ما در این پایان‌نامه بررسی تحلیلی تاریخچه تعلیم و حفظ و حمل قرآن کریم به همراه تبیین نکات مثبت و منفی موجود در آن از دست ننهاده‌ایم. شیوه آموزشی پیامبر اکرم (ص) پیشرفته‌ترین و جدیدترین شیوه از یکسو (به دلیل در معرض غفلت و فراموشی قرار گرفتن بخش اعظم آن) و قدیمی‌ترین و اصیل‌ترین شیوه از سوی دیکر است ، زیرا این شیوه در زمان خود پدیدار شد و بدون هیاهوی تبلیغاتی، اثر عظیم خود را نهاد. پس از بررسی فوق، به بررسی اصول و مبانی تعلیم و حمل قرآن کریم در خود قرآن، سنت و دانش نوین پرداخته شده و سپس شیوه مورد نظر، در جامه نوی خود و نزدیک به قالب شیوه‌های زبان‌آموزی جدید ارائه گردیده است . پس از آن و در بخش پایانی به بررسی آثار بکارگیری شیوه از آشنایی حقیقی با زبان قرآن (که ضرورتا عبارت از زبان عربی نیست) گرفته تا توانایی تدبر در قرن، قرآن‌اندیشی و تکلم به زبان آن، مصونیت از لغزش در برابر متشابهات ، موسیقی درمانی، تئاتر درمانی و معناداری قرآنی پرداخته‌ایم و کوشیده‌ایم بررسی این آثار حتی‌الامکان با تحلیل عملی به دور از شعارپردازی باشد.

چکیده ندارد.

آزادی از جمله مسایل مهم و بنیادی نیازهای اساسی انسان قدیم و جدید بوده است. چرا که بدون آن رشد و کمال انسان و به طبع انسانیتش بی معنا خواهد بود. لذا در طول تاریخ این مساله همواره ذهن انسان را به خود مشغول داشته است و از آنجا که آزادی از اصول بنیادی در تعلیم و تربیت است و نقش بسزای در آموختن و دانستن دارد. و اینکه هر مشرب فکری تعریف متفاوتی از آزادی بیان کرده اند بنابراین نظام تعلیم و تربیت برای دستیابی به آزادی نیازمند برنامه ریزی است و برنامه ریزی بدون داشتن مفهوم مشخص و روشن ازآزادی امکان نخواهد داشت. لذا عمده کسانی که به مبحث آزادی پرداخته اند به شکلی سعی در ارائه مفهومی از آن نموده اند به این منظور هدف اصلی از این تحقیق که از نوع تحقیقات بنیادی و بر اساس روش کیفی است بررسی تطبیقی (( آراء جان دیویی و استادمطهری در باب آزادی و دلالتهای تربیتی آن))می باشد که بر اساس بررسی انجام شده مشخص شد که آزادی از نظر دیویی فعالیت هوش و توانایی به فرمان آوردن خویش است و تنها آزادی ، آزادی عقل است و اصل مربوط به آزادی از جمله دلالتهای تربیتی این استنباط از آزادی می باشد درصورتی که از نظر استاد مطهری آزادی نبودن مانع جبر و هیچ قیدی در سر راه کمال به عنوان مقدمه کمال معرفی می کند و اصل مربوط به بهره گیری از اراده و اختیار را به عنوان یکی از شرایط تربیت از جمله دلالتهای تربیتی بیان کرده اند.

در فرهنگ اسلامی، دعا و راز و نیاز با خداوند از اهم واجبات و مورد تأکید فراوان می‌باشد. پژوهش حاضر که از نوع «بنیادی» و «نظری» است با روش کتابخانه‌ای و از طریق فیش‌برداری از متون دینی با تجزیه و تحلیل محتوایی، بر آن بوده که به سوال اصلی خود؛ «نقش دعا در تربیت انسان از دیدگاه قرآن و کلام معصومین علیهم‌السلام چیست؟» پاسخ دهد. پژوهشگر ابتدا به مفهوم دعا می‌پردازد و آنرا «خواندنِ همراه با خواست و طلب» می‌داند. سپس ضرورت دعا را مورد مداقه قرار می‌دهد و در گام سوم، مراتب دعا را بیان می‌دارد که به چهار مرتبه رفع حوائج مادی، دفع مشکلات و بلاهای دنیوی، دفع عذابهای اخروی و اجابت نیاز فطری انسان به محبوب تقسیم می‌شود. در مرحله بعد نقش دعا در تربیت انسان از چهار جنبه مورد بررسی قرار گرفته و نتایج زیر حاصل شده است: از جنبه اخلاقی؛ دعاکننده باید توجه خود را از غیرخدا قطع نموده، خلوص نیت را لحاظ کند و همچنین از رذائل اخلاقی مبری و به صفات پسندیده الهی آراسته گردد. از بعد اجتماعی؛ دعاکننده برای تسریع در اجابت دعا باید اولاً) دعای بر دیگران را بر حاجت خود مقدم دارد. ثانیاً) به دعای جمعی و گروهی همت گمارد.از جنبه عاطفی؛ دعاکننده باید ابراز احساسات خود را به خداوند در ابتدای دعا با مدح و ثنای الهی نشان داده سپس ابراز عشق و محبت خود را به پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) و اهل بیت او (علیهم‌السلام) با صلوات بر ایشان اثبات نماید و همچنین از استغفار نسبت به معاصی خود غفلت نورزد. و از جنبه جسمانی؛ انسان دیندار برای پیشگیری و درمان بیماری‌ها علاوه بر دارو و درمان باید به «دعادرمانی» توجهی جدی نماید و بهترین کلید حل امراض جسمانی و روانی و رفع اضطراب‌های زندگی را در راز و نیاز با پروردگار بداند.

چکیده ندارد.

عنوانتحقیق « بررسی مقایسه انتقادی آرای تربیتی امام فخر رازی و علامه محمد تقی جعفری با تاکید برمعرفت شناسی» می باشد.معرفت و شناخت چراغ راه هدایت است، تأمین همه جانبه ی سعادت انسان ها به آن بستگی دارد، و تا بشر ، خدا، هستی و دشمن را نشناسد، به زندگی واقعی نمی تواند بپیوندد. در واقع غفلت از آموزش مباحث معرفت شناسی ، رواج اندیشه های نادرست را موجب می شود و حیات فردی و اجتماعی انسان ها را دچار آسیب می کند. از آنجا که نظام و چهارچوب کلی تعلیم و تربیت هر جامعه ای aبرخاسته از ارزشها، فرهنگ خواستها و ایده آلهای حاکم بر آن اجتماع است و بهترین راه بدست آوردن و اطلاع یافتن از ارزشها، فرهنگ خواستها و ایده آلهای یک ملت و یک اجتماع ، مراجعه به آرا و اندیشه های متفکران و اندیشمندان آن جامعه می باشد، در تحقیق حاضر با عنوان " بررسی آراء تربیتی در آثار امام فخر رازی و علامه محمد تقی جعفری" جهت آشنایی با آراء تربیتی این دو دانشمند به عنوان متفکران و دانشمندان صاحب نظر در بر آن بوده ایم تا ضمن مراجعه به آثار بجای مانده از آن اساتید فرزانه ،نظام تعلیم و تربیت مورد نظر آنان را در چهارچوب ،معرفت شناسی، ،اهداف و اصول تعلیم و تربیت،مورد بررسی قرار دهیم . در این راستا و در جهت تحقق هدف مذکور کلیه آثار موجود دانشمندان فوق در زمینه های مختلف مورد بررسی قرار گرفته و مشخص گردید که اگر چه این دانشمندان مسلمان با توجه به نیازهایآن روزاجتماع بیشتر به فلسفه،کلام،تاریخ،اصول و فقه و مسایل عقیدتی پرداخته اند ولی می توان در لابلای آثار و نوشته های آنها نکات قابل توجهی در رابطه با تعلیم و تربیت اسلامی یافت که می توان از آنها د رتدوین چهارچوب کلینظام تعلیم و تربیت جامعه اسلامی ایران سود جست.در این پژوهش، روش تحقیق به صورت اسنادی و کتابخانه ای بودهو گردآوری اطلاعات با استفاده از کتب،مقالات،سخنرانیهای انجام یافته وفیش برداری است. روش جمع آوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای مندرج در مجلات،اینترنت و پایان نامه ها در ارتباط با موضوع تحقیق،مورد مطالعه و استفاده قرار گرفته است.نتایج بدست آمده حاکی از این است که امام فخر رازی و علامه جعفری را می توان به عنوان فیلسوفان مذهبی دانست. با دقت در آرائ تربیتی این دو دانشمند می توان دریافت که مهمترین موضوع در اندیشه و آثار آنهارا،انسان شناسی تشکیل می دهدبا این ترتیب آنها خواسته اند تمام ابعاد وجودی انسان را طوری تبیین کنند که مهمترین هدف انسانها در آموزش و پرورش جامعه در جهت خواسته های دین مبین اسلام می باشد.بدینوسیله با توجه به یافته ها ،گنجاندن آراء تربیتی امام فخرازی و علامه جعفری در کتب دانشگا هی و همچنین مطالعات و کنکاش بیشتر در این راستا پیشنهاد می شود.

1ـ آموزش قرآن به حسب معلم ، متعلم و سطح آموزش متفاوت و دارای مراتب است که در عالی ترین مرتبه معلم خداوند و متعلم رسول الله ( صلی الله علیه و آله ) و سطح آموزش از عقول بشر خارج است . و در مرتبه بعد طبقاتی از خلایق قرار دارند. انحصار آموزش قرآن به آموزش روخوانی ، قرائت و حفظ الفاظ نه تنها ظلمی آشکار است بلکه ترفندی از سوی بد خواهان برای به حاشیه راندن قرآن و به تبع آن معلمان حقیقی قرآن که در رأس آنان اهل بیت ( علیهم السلام ) هستند.2ـ معلم قرآن ، که در فرهنگ اهل بیت ( علیهم السلام ) از جایگاه بی بدیلی برخوردار است وظیفه تشویق و زمینه سازی برای یادگیری متعلم را دارد و رکن اصلی در یادگیری متعلم است.3ـ جایگاه تعریف شده در لسان قرآن و اهل بیت ( علیهم السلام ) زمانی برای معلم قرآن محرز می شود که از نیتی پاک برخودار بوده و خود او در مسیر تعیین شده از سوی آنان برای دست یابی به کمال انسانی قدم بردارد. همچنین به دنبال تحقق اهداف متعالی بوده و اصول صحیح آموزش قرآن مورد تأیید ایشان را در عمل پذیرفته باشد . 4ـ اهداف آموزش قرآن منطبق بر اهداف نزول قرآن است. که از اهم آنان انذار ، تذکر ، تفکر ، فهم ، پذیرش و خضوع ، افزایش ایمان و توکل ، تقوی و تهذیب اخلاق ، خروج از ظلمات به نور ، دست یافتن به سبک زندگی قرآنی و اقامه قسط است . و بدیهی است که بر این اساس رویکرد و روشهای آموزش تعیین می گردد.5ـ در بررسی آموزش قرآن پیامبر اسلام ( صلی الله علیه و آله ) متوجه اصولی خواهیم شد که بر این آموزشها حاکم است.6- تغییرات روز افزون در شرایط مخاطبان ، ابزار های آموزشی و ارتباطی ایجاب می نماید که روش های نوین و روز آمد آموزش قرآن مطابق با شرایط مذکور طراحی شود .7ـ هر روش ابداعی برای آموزش قرآن در صورتی که از اصول حاکم مذکور پیروی نموده و اهداف نزول قرآن را دنبال نماید پذیرفته و در غیر این صورت مردود خواهد بود.