جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫پژوهش حاضر، انديشه‌هاي حسن بن فرحان مالکي، يکي از محققان معاصر سلفي را که ديدگاه‌هايي نسبتاً معتدل‌تر نسبت به سلفي‌ها و وهابيت دارد، بررسي کارشناسي کرده و آراي وي درباره عدالت صحابه، شکل‌گيري اهل سنت، محمدبن عبدالوهاب و تعصبات برخي مسلمانان را تبيين مي‌سازد. نويسنده عقايد اين متفکر و محقق سلفي را در سه بخش فراروي مخاطبان مي‌نهد. بخش اول به بررسي ديدگاه‌هاي مالکي در مورد صحابه پيامبر اسلام( پرداخته و نظر وي را مبني بر اين که: طبق شواهد متعدد قرآني و روايي همه صحابه عادل نيستند و نبايد آن‌ها را همرتبه و همگي را عادل خواند، بلکه بايد آنان را به صحابه خاص و عام تقسيم کرده، شرح مي‌دهد. نگارنده در اين زمينه نخست به بيان تعريف صحابه در لغت، اصطلاح، قرآن و ساير نصوص شرعي پرداخته، سپس عدالت صحابه را نقد و آن را بي‌منطق و قول زور تلقي کرده است. او در بخش دوم از نوشتار خويش با ارزيابي مذهب حنبلي و ريشه‌هاي شکل‌گيري اين مذهب بر اثر حمايت خلفاي اموي و عباسي، تناقض‌گويي هاي حنابله در مسايل اعتقادي و تندروي آنان در تکفير ساير فرقه‌هاي مسلمان را شرح مي‌دهد. نويسنده در اين زمينه ديدگاه‌هاي حسن بن فرحان مالکي و نقدهاي وي بر فرقه حنبلي را مطرح و غلوهاي حنبليان در مورد احمد بن حنبل و ابن‌تيميه و نفرت آنان از مناظره و گفت‌گو با ساير فرقه‌هاي مسلمان در مسايل ديني و اعتقادي را منعکس مي‌سازد. بخش سوم به نقد آراي تکفيري محمد بن عبدالوهاب از نظر مالکي اختصاص دارد و مطالب کتاب‌هاي کشف الشبهات، الدرّر السنّيه از آثار محمد بن عبدالوهاب، حاوي تناقضاتي در مسايل اعتقادي، توسط مالکي نقد شده است.

---

‫در دنياي معاصر، رفتار و تعاملات اجتماعي بر اساس اراده و اختيار انسان صورت نميگيرد؛ بلکه اين شرايط محيط است که نوع رفتار و تصميمگيريهاي فرد را تعيين ميکند و در واقع، رفتار انسان براي بقا و تأمين نيازهاي طبيعي، در محيط تبلور پيدا ميکند. از سوي ديگر، از آنجا که فرهنگ، ميراث بازمانده تاريخ انسان است، حضور آشکار آن در رفتار و حضور پنهان آن در انديشه و باورهاي انسان وجود دارد. انسانها داراي فطرت مشترک و گوهر يک حقيقتاند؛ اما آنچه که انسانها را به يکديگر نزديک يا از هم دور ميکند، تفاوتهاي فرهنگي است. بر اين اساس، تحقيق حاضر در پنج فصل، به تبيين عوامل تأثيرگذار محيطي بر تحول فرهنگ سازماني پرداخته است. به طور کلي عوامل تأثيرگذار محيطي بر فرهنگ عبارتاند از: 1. ساخت استراتژي آيندهنگر: اين موضوع بيانگر آن است که سازمان خود را تحت فشار نيروهاي خارجي ميبيند و روند تغيير و تحولاتي که در محيط پيش ميآيد، به گونهاي است که سازمانها را با شوک مواجه ميسازد. آمادگي براي انطباق با آنچه که در محيط است و نگهداري از اصول و ارزشهايي که در سازمان وجود دارد، مديران را دچار حيرت و آشفتگي ميکند و بر اين اساس، براي فائق آمدن بر مجهولات محيطي، بايد سازمانها استراتژي آينده نگر داشته باشند. 2. تغيير در باورها و ارزشهاي حاکم بر سازمان: از آنجا که سازمان صرفاً يک محيط فيزيکي نيست، بلکه داراي باورها و ارزشهاي خاصي است که تحت تأثير محيط کلان اجتماعي قرار ميگيرد، تغييرات در سطح کلان اجتماعي باعث تغييرات در باورها و ارزشهاي فرهنگي سازمان ميشود. 3. سطح افزايش نيازهاي انساني: به هر ميزان که سطح نيازهاي انساني محدود باشد، ارتباط سازمان با محيط نيز محدود است و اگر تنوع نيازهاي انساني افزايش پيدا کند، ضرورت ارتباط سازمان با محيط را بيشتر ميکند. 4. عصر ابزار انگاري: در اين عصر تصور بر اين است که جهان همانند ماشيني است که خداوند براي انجام کارهاي خود آفريده است.