جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫انسان موجودي اجتماعي است، و قوام زندگي اجتماعي در گرو شاخص‌هايي مانند تشکيل خانواده و حکومت است. خانواده و حکومت به‌عنوان دو نهاد اجتماعي پايدار، همواره مورد توجه انديشمندان در حوزه سياست بوده است. يکي از اين دانشمندان بزرگ، شخصيت پرآوازه فلسفي در سده چهارم و پنجم، ابونصر فارابي است، که پژوهش حاضر با روش کتابخانه‌اي و توصيفي، آراي او را در مورد بهترين روش زندگي اجتماعي و الگوي حکومت‌داري مورد بررسي قرار داده است. فارابي با درک عميق بحران‌هاي سياسي روزگار خود، در حوزه علم سياست وارد شده و بناي فاخر فلسفه سياسي را بر مبناي حکومت اسلامي، و با تکيه بر انديشه‌هاي ناب شيعي بنيان‌گزاري نموده، و آن را "مدينه فاضله" ناميد. فارابي زير بناي مدينه فاضله را امور معنوي دانسته و مبناي مباحث سياسي را معرفت ديني قرار مي‌دهد. از نظر او، مشروعيت حکومت به ارتباط آن با عقل فعال و مبدأ فيض الهي بستگي دارد، و پذيرش مردم به حاکميت، فعليت مي‌بخشد. رئيس اول در ساختار نظام سياسي فارابي، پيامبر اکرم( مي‌باشد. ويژگي‌هاي رئيس دوم، با ائمه هدي( انطباق دارد. نوع سوم رهبري، رياست سنت و مصداق اين رياست "ولايت فقيه" است. اگر کسي با ويژگي‌هاي "رئيس سنت" يافت نشود، "رؤساي سنت" يا "رؤساي افاضل" به‌صورت جمعي حکومت را اداره مي‌کنند. مطلب اساسي اين بحث که جان کلام هم محسوب مي‌شود، تطابق کامل فلسفه سياسي فارابي با اصل ولايت فقيه است. با بررسي مباني حاکميت، منشأ حاکميت، شرايط حاکم، ملاک مشروعيت، وظايف حاکم در نظام سياسي پيشنهادي فارابي، و مقايسه موارد ياد شده در نظام مبتني بر ولايت فقيه، به اين نتيجه دست مي‌يابيم که فارابي در زمان خود مبين ولايت فقيه، البته به‌شيوه فلسفي و استدلال عقلي، بوده و ويژگي‌هاي نظام تصوير شده از سوي او کاملاً با شرايط و ويژگي‌هاي ولايت فقيه مطابقت دارد.