جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫هجرت در لغت به‌معناي مفارقت بوده، و در اصطلاح به‌معناي مهاجرت از سرزمين کفر به سرزمين اسلامي است؛ سرزميني که مهاجر بتواند با کتاب و سنت پيامبر اسلام( آشنا شود و به آن عمل نمايد. بر اين اساس، هجرت در لسان قرآن و روايات، به‌عنوان يک اصل سازنده که داراي ابعاد مختلف اخلاقي، سياسي، مذهبي، فرهنگي، علمي، تربيتي و اقتصادي مي‌باشد، مطرح شده است. با توجه به پيامدهاي مثبت هجرت مي‌توان گفت که هجرت مي‌تواند هم تکامل معنوي و هم تکامل مادي را در پي داشته باشد. هجرت داراي اقسامي است؛ هجرت اخلاقي و رهايي‌بخش؛ هجرت از سرزمين کفر و شرک و محيط آلوده براي حفظ دين و جان؛ هجرت علمي براي کسب علم و معرفت و فراگيري احکام الهي؛ هجرت تبليغي به‌منظور تبليغ دين اسلام و رساندن پيام دين به ساير انسان‌ها؛ هجرت عبرت‌انگيز براي عبرت گرفتن از سرنوشت اقوام پيشين؛ و هجرت اقتصادي با هدف بهبود بخشيدن به وضع اقتصادي. از سوي ديگر، هجرت از آثار و فوائد معنوي و مادي نيز برخوردار است، که آمرزش گناهان و رفتن به بهشت، جزء آثار معنوي آن به‌شمار مي‌رود. اموري از قبيل گشايش در زندگي را نيز مي‌توان جزء آثار مادي هجرت دانست. در قرآن کريم از هجرت ابراهيم(، هجرت موسي(، هجرت اصحاب کهف، و هجرت پيامبر گرامي اسلام( نام برده شده است. بررسي تاريخ صدر اسلام نيز نشان مي‌دهد که بناي نخستين مسجد در اسلام، تاسيس حکومت ديني، ايجاد اخوت بين انصار و مهاجرين و اذن جهاد، از مهم‌ترين پيامدهاي هجرت مسلمانان صدر اسلام به‌شمار مي‌رود. مسأله هجرت در قرآن از ويژگي‌هايي همچون ايمان، جهاد و صبر برخوردار است. در حقيقت، هجرت از صفات مؤمنين واقعي بوده، و موجب تحمل سختي‌ها گرديده، و عامل اصلي پيروزي اسلام در برابر دشمنان دين مي‌باشد.

‫نوشتار حاضر، ترجمه کتاب انديشه سياسي آيت‌الله استاد مطهري به زبان اردو است، که به صورت مجموعه مقالات و توسط تني چند از پژوهش گران حوزوي به رشته تحرير در آمده و به مؤلفه‌هاي تفکرات سياسي اجتماعي شهيد مطهري، ترسيم نظام سياسي اسلام و ولايت فقيه در قالب پنج مقاله از منظر آن استاد اختصاص دارد. در هر يک از مقالات مزبور، بخشي از چارچوب فکري شهيد مطهري درباره ابعاد سياسي و اجتماعي دين اسلام برجسته شده است. مقاله اول به تبيين چيستي و هستي جامعه و رابطه انسان با جامعه از منظر شهيد مطهري مي‌پردازد و ادله عقلي و نقلي ايشان بر وجود جامعه و امکان تحقق جامعه را بيان مي‌کند. استدلال به برخي آيات قرآن مبني بر اهميت و ارزش جامعه و قبول هويت اجتماعي بشر، از ديگر مطالب اين مقاله به شمار مي‌آيد. در مقاله دوم مفاهيم و پرسش‌هاي مربوط به حق و عدالت در نظام سياسي و اجتماعي اسلام و ارزش غايي و نهايي عدالت در اين نظام از ديدگاه ايشان تفسير شده است. مقاله سوم به نظام سياسي مطلوب از منظر آموزه‌هاي اسلامي و ماهيت حکومت اسلامي در انديشه و گفتار استاد مطهري اختصاص يافته و ديدگاه‌هاي ايشان درباره ولايت فقيه، حق انتخاب مردم در نظام اسلامي، نسبت بين ولايت فقيه و دموکراسي، توجه همزمان دين اسلام به نيازهاي دنيوي و اخروي مردم، انواع آزادي و مفهوم آن بررسي مي‌شود. در مقاله قوانين و سنت‌هاي موجود در جامعه، سلطه برخي انسان‌ها بر گروهي ديگر، نسبت بين آزادي و تکليف، تکامل و سعادت آدمي به عنوان اهداف آزادي از ديدگاه شهيد مطهري بيان شده است. آخرين مقاله نيز به انقلاب و تحولات اجتماعي از منظر استاد مطهري مي‌پردازد و به نظريات ايشان در زمينه پديده تغيير و تحول، جهات تکامل، عوامل تحول، تکامل و بالندگي يک جامعه و... اختصاص دارد.