جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫دراين پژوهش با استفاده از نُصوص وارد شده از امام علي( در باره ابعاد و فروع فقهي ارث در فقه اماميه و ميزان ارث طبقات مختلف نَسَبي ارث، احکام وصيت در ارث، شروط وارث و مورّث، موجبات و موانع ارث، طبقات سببي ارث و چگونگي تقسيم ارث در طبقات سببي و نسبي بيان گرديده است. اين نوشتار سه فصل را در بر مي‌گيرد. در فصل اوّل نخست مباحثي مقدّماتي در زمينه ميراث فقهي، خصوصيات و تاريخچه آن در فقه شيعه اماميه مطرح و سپس ويژگي ميراث فقهي به جاي مانده از امام علي( و وصف صحيفه علي يا کتاب جامعه ارائه گرديده است. ادامه فصل به بيان اصطلاحات تحقيق، مانندِ ارث، فرائض، تَرَکه، فُروض، اصحاب فروض و انواع ارث بردن و نيز معرّفي موسوعه فقهي امام علي( اختصاص دارد. در فصل دوم ارکان ارث، مانند تَرکه (اموال باقي مانده از ميت يا موّرث)، موّرث (ميت)، شروط مورُث، وارث و شرايط او همچون: در حيات بودن، داشتن موجبات ارث از نسب يا سبب موّرث بودن، نداشتن موانع ارث مثلِ قتل، کفر و رقّيت يا بندگي، نداشتن حاجب و تعيين وارث بيان شده است. در فصل سوم طبقات به واسطه نَسَبت مورد بحث قرار گرفته و طبقه اوّل يعني پدر و مادر و اولاد اعمّ از دختر و پسر و اولاد آنان يعني نوه‌ها، طبقه دوم يعني برادران، خواهران و اجداد و طبقه سوم يعني عمّه‌ها و خاله‌ها معرّفي شده و احکام ارث هر يک در فقه اماميه و فقه مذاهب اربعه اهل سنّت کاوش گرديده است. فصل چهارم به تعيين ميزان ارث هر يک از گروه‌هاي ارث بَرَنده و نيز شرح احکام رد، احکام عول، احکام کلاله و احکام تعصيب در ارث اختصاص دارد. استثنائات ارث در باره طبقات ارث و احکام آن، ديدگاه‌هاي اميرالمؤمنين علي( درزمينه شرايط ارث و مباني مطرح شده در کلام آن حضرت و تحليل اين مباني فقهي، در فقه اماميه از ديگر مندرجات نوشتار حاضر محسوب مي‌شود.

گفتار در روش نوشته رنه دکارت و اسفار اربعه اثر صدرالدین شیرازی بی تردید در فهرست بزرگترین آثار فکری جهان جای می گیرند. این دو اثر در یک روزگار اما از دو مبدا جغرافیایی، نظریات نوینی را به ویژه در زمینه شناخت و معرفت انسانی ارایه دادند. دکارت درصدد بود تا شناخت را بر مبانی متیقّن و تزلزل ناپذیری استوار کند. وی که منطق ارسطویی را از توانایی لازم برای ساخت یک نظام معرفتی مستحکم برخوردار نمی دانست، در گفتار در روش خود، منطقی جدید همراه با بیان و شیوه بلاغی متفاوتی اختیار کرد. این روش نو و این زبان جدید که به گفته او ملهم از یقینی ترین دانشها یعنی ریاضیات و مسبوق به یک شک دستوری و سپس کوژیتوی یقینی بود، در نهایت به وحدت معلوم یعنی ریاضیات جهانی می انجامید. این اتحاد اما هرگز بین عالم و معلوم محقق نشد تا جهان نزد دکارت همواره صورتی ثنوی و دوگانه بیابد. ملاصدرا اما این یکپارچگی را گسترش بی حد و حصری داد .وی با اتکا بر نظریه اصالت وجود، و با استفاده از بیانی عرفانی، در تمام هستی از جمله بین عالم و معلوم اتحادی بنیادین برقرار ساخت. وی که بر خلاف پیشینیان، علم را نیز از سنخ وجود می شمرد، نتیجه و غایت آن را چیزی جز ترقی انسان در مراتب هستی و تکامل نفسانی او نمی دانست. بدین ترتیب هر دو متفکر با روش و بیان خاص خود سنّت ارسطویی را به چالش کشیدند و تفسیر جدیدی از شناخت و معرفت انسانی ارایه کردند. این تفسیر بر چه مبانیی استوار است؟ ملزومات معرفتی آن مبانی چیست؟ کدام حقیقت پایه اصلی شناخت را در ساختمان ذهنی انسان تشکیل می دهد؟ اینها سوالاتی است که در این مطالعه به پاسخ آنها پرداخته ایم.