جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫در رساله حاضر طى شش فصل اسرائيليات يا منقولات يهود در تفسير قرآن كريم بررسى شدهاست. عنوانهاى اين فصلها به اين قرار است: فصل اوّل، دانش تفسير، روشها و منابع، ويژگيها و ضعفها؛ فصل دوم، رابطه قرآن با كتابهاى آسمانى پيشين؛ فصل سوم، اسرائيليات، پيدايش، زمينهها و انگيزهها؛ فصل چهارم، شناسايى عناصر و چهرههاى پديدآورنده اسرائيليات؛ فصل پنجم، نقد و بررسى دلايل پذيرش يا عدم پذيرش روايات اهل كتاب؛ فصل ششم، نقد و بررسى اسرائيليات در تفاسير (با تأكيد بر آرا و نظريات برخى از مفسران اهل سنت و شيعه)."

در این نوشتار به راه‏های کشف مقاصد دین و مفاهیم و گزاره‏های آن پرداخته شده است. در آغاز نوشتار مفهومی از معرفت دین و معرفت دینی ارائه شده، سپس به روشمندی درک مفاهیم در سه شاخه‏ی کلی معناشناسی گزاره‏های دینی، وجود شناسی و زبان‏شناسی دین اشاره شده است؛ به این مفهوم که باید گزاره‏های دینی، ماهیت کلی دین، و زبان آن، متعلق معرفت قرار گیرند و فرد، به معرفتی جامع از این سه شاخه‏ی کلی دست یابد. در بخش اصلی و بعدی نوشتار، راه‏های دریافت معرفت دینی، مورد بحث و بررسی قرار گرفته و به دو راه کلی پرداخته شده است. یکی از این راه‏ها طریق داده‏های متن وحیانی، یعنی فهم کلام تبیین کننده‏ی دین است. در همین خصوص، نیز گونه‏های دست‏یابی به معرفت دینی از طریق متن مورد توجه قرار گرفته که به چهار وجه باید توجه داشته باشد؛ یعنی متن، کلیدهای درک رموز، واسطه‏ی تفسیر، ابلاغ به مخاطب، این چهار وجه به گونه‏هایی قابل دریافت است. گونه‏ی اول: از طریق عقل است. در این بخش، استدلال گردیده که امر قدسی وحی و گزاره‏ها و مفاهیم آن به وسیله عقل قابل دریافت است. گونه‏ی دوم: از طریق نقل است. که در این بخش، مفاهیم تبیین شده در متون دینی، وسیله‏ی معرفت دین قرار می‏گیرند، از قبیل کتاب و سنت. گونه‏ی سوم: از طریق مکاشفات درونی و باطنی است که به معنای معرفت‏های شهودی و دریافت‏های باطنی است که بر اثر ارتباط با مفاهیم دینی و حقایق نهفته در آن حاصل می‏شود. طرق دیگری همچون پیش‏فهم‏ها، بهره‏وری از علوم دیگر، و... طرقی هستند که در حصول معرفت دینی نقش آفرینند. در پایان این مقاله، به اعتبار معرفت دینی پرداخته شده، و معرفت دینی را تصدیقی تام و جازم دانسته که دارای اعتباری مطلق و شکوهمند است.

‫در اين پژوهش شيوه‌هاي برخورد انبيا با مخالفان از نگاه قرآن مورد بررسي قرار گرفته است. قرآن کريم اهداف دعوت انبيا را دعوت به يکتاپرستي، تعليم و تربيت، و برقراري عدالت اجتماعي دانسته است. همچنين قرآن در مورد انبيا به اصول اخلاقي مهمي مانند پاي‌بندي به اخلاقيات و عمل به گفته‌هاي خود، اشاره کرده است. قصص انبيا که بخش عمده‌اي از آيات قرآن را تشکيل داده است، از لحاظ شکل و محتوا داراي ويژگي‌هاي خاصي است، و در آن‌ها اهدافي مانند تربيت و آموزش، تفهيم اصول و تقويت روحي مسلمين نهفته است. مترفين، مستکبران، احبار و رهبان، مستضعفان و برخي از گروه‌هاي ديگر اجتماعي، در طول تاريخ به مخالفت با انبيا برخاسته‌اند،‌که از نظر قرآن تعصب بر روش نياکان و غرور علمي، علت مخالفت آنان بوده است. آن‌ها با اتهام سحر و جنون، استهزاء و تمسخر، اِعراض، تکذيب، تهديد به قتل و تبعيد، و تصميم به قتل انبيا، با ايشان برخورد مي‌کردند. در مقابل، پيامبران با دعوت به توحيد و تقوي، تفاهم فرهنگي با مردم، و بر اساس عدالت‌خواهي، صراحت، قاطعيت، تبشير، انذار، و حمايت از پابرهنگان و ضعفاء عمل مي‌کردند. همچنين حکمت، موعظه حسنه و جدال احسن، روش‌هاي عمده و اساسي پيامبران الهي بوده است. از سوي ديگر، انبياي الهي مانند نوح، هود، صالح، ابراهيم، لوط، شعيب، موسي، عيسي و محمد( در برخورد با مخالفان به اتخاذ شيوه متناسب با اقتضائات زماني و مکاني هر وضعيت مي‌پرداختند. در اين ميان، سيره پيامبر اسلام( به‌دليل شرايط و موقعيت خاصي که براي ايشان وجود داشت، و با گروه‌هاي مختلفي برخورد داشتند، داراي اهميت ويژه‌اي است، و خصوصاً شيوه‌هاي حکومتي ايشان و تعامل آن حضرت با ملل و اديان ديگر بسيار مهم است. شيوه‌هاي رفتاري و برخورد انبيا با مخالفان، در جوامع امروزي نيز قابل بهره‌برداري است و مبلغان ديني بايد با اين شيوه‌ها آشنا شده و در موقع لزوم بر اساس آن عمل نمايند.