جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این نوشتار در پی بررسی اخلاق کارگزاران نظام سیاسی اسلام از نظر قرآن و روایات فریقین است. منظور از اخلاق کارگزاران نظام سیاسی اسلام آن بخش از اخلاق است که صفات نفسانی و افعال و شیوه‌یِ متصف شدن به صفات فرد دارای قدرت سیاسی است. و هدف از کارگزاران، افرادی‌اند که از سوی حاکم جامعه اسلامی به بخشی از امور جامعه یا در سطوح بالا بسان ولایت یا در سطوح پایین‌تر همچون فرماندهی جنگ، قضاوت و جمع‌آوری مالیات، منسوب و مأمور می‌گردند، است. اهداف این پژوهش، شناخت کامل کارگزاران نظام سیاسی اسلام از منظر قرآن و روایات فریقین، ارایه‌یِ راه حل جهت جلوگیری از بد رفتاری و بد اخلاقی کارگزاران و بیان انواع رفتارها و روش های اخلاقی کارمندان نظام سیاسی اسلام است. هرچند در این باره کتب و مقالات به نگاشته شده که هریک به طور اجمالی و پراکنده به بیان ضلع خاصِ موضوع مذکور را مورد بحث قرار داده اند، لیک این نوشتار با روش توصیفی- تحلیلی به گونه‌یِ جامع، همه جانبه و نظام مند، موضوع اخلاق کارگزاران نظام سیاسی اسلام را از منظر قرآن و روایات فریقین مورد بررسی قرار داده است. و در یافته است که بایسته های اخلاق فردی و اجتماعی کارگزاران از منظر اسلام و روایات، رعایت تقوی، حفظ اخلاص درعمل، تواضع، بندگی در درگاه خداوند، عدالت اجتماعی، امانت داری، حسن خلق، توکل برخداوند درا مورات، صداقت، صبربرده باری و ... بوده است. اخلاق حرفه‌ی کار‌گزاران و مدیران در زمینه های مختلف از جمله در حوزه تعامل با مدیران ارشد، درحوزۀ تعامل باهمکاران، و بازیردستان امر بسیار مهم و تأثیر گذار تلقی شده است، که اهمیت آن برکسی پوشیده نیست، زیرا عدم رعایت اخلاق حرفه‌ی سبب فاصله بین همکاران و مردم می‌شود. قرآن و سنت برای مدیران و کار‌‌‌‌‌‌‌گزاران نظام سیاسی اسلامی جهت رسیدن به الگوی مطلوب اخلاقی و گریز از آسیب ها، راهکار های را پیشنهاد نموده است و این راهکار ها عبارتند از: اصلاح بینش توحیدی، تقویت باور های دینی، تفکر در سنن الهی، تحمل افکار مخالف و داشتن عفو و گذشت است.

‫فقهاي مذاهب اسلامي همگي اتفاق نظر دارند که قرائت لازمه نماز بوده، و بدون قرائت، اين فريضه الهي محقق نخواهد شد؛ اما درباره محتواي قرائت، که سوره حمد باشد يا آيات ديگري از قرآن، ديدگاه‌هاي مذاهب دچار اختلاف گرديده است. حنفي‌ها بر خلاف ساير مذاهب اهل سنت و اماميه، معتقدند که از هر جاي قرآن به‌قدر سه يا چهار کلمه، قرائت شود کافي است. پژوهش حاضر ثابت کرده است که قرائت سوره حمد به‌صورت کامل در نماز تعين دارد، و قرائت غير آن جايز نيست. در جزئيت "بسمله" نيز آراي مذاهب خمسه مختلف است؛ و اماميه آن را جزء اول هر سوره قرآن، غير از سوره توبه، دانسته، و ذکر آن را در قرائت واجب مي‌دانند. آن‌ها همچنين قرائت سوره‌هاي عزائم را در نمازهاي واجب، حرام دانسته‌اند. اما مذاهب اربعه اهل سنت، قرائت اين سور را جايز مي‌دانند. در مسأله جهر و اخفات سوره حمد، فقهاي اماميه بلند خواندن در نمازهاي جهريه، و آهسته خواندن در نمازهاي اخفاتي را واجب مي‌دانند. در اين مسأله، بين فقهاي مذاهب اربعه اختلاف بوده و بعضي با فقهاي اماميه هم‌نظر هستند. و اما گفتن آمين بعد از سوره حمد را اکثر فقهاي اماميه حرام دانسته‌اند، ولي فقهاي اهل سنت به‌عنوان يک سنت مؤکد در نماز ذکر آمين را بعد از حمد توصيه کرده‌اند. پژوهش حاضر ثابت کرده است که کلام آدمي در بين نماز، حتي اگر موافق مصلحت به‌نظر برسد نماز را باطل مي‌کند. درباره قرائت در رکعت سوم و چهارم نماز، و همچنين وجوب رعايت ترتيب و موالات، ديدگاه فقهاي مذاهب اسلامي به يکديگر نزديک است. در اين زمينه، فقهاي اماميه قرائت را جايز و ذکر تسبيحات را افضل دانسته‌اند. رعايت ترتيب، و موالات در قرائت از نظر تمام مذاهب ضروري است. در بحث ترجمه نماز، بر خلاف حنفيه که ترجمه را حتي در حال اختيار جايز مي‌دانند، ساير فقها ترجمه را در صورت توان مکلف به اداي عربي، جايز نمي‌دانند.