جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫چكيده اسباب نزول يكي از مباحثي است كه همواره مورد توجه مفسران ودانشمندان علوم قرآن قرار گرفته است؛ تا آن جا كه در پاره اي از تفاسير پيش از ورود به تفسير آيات، به بحث اجمالي پيرامون آن پرداخته شده است. بسياري از آيات و سوره هاي قرآن كريم، بدون سبب خاص و براي هدايت انسان ها در همه عصرها و همه نسل ها نازل شده اند، اما در اين ميان برخي آيات و سوره در پي پرسش يا واقعه و يا حادثه اي خاص نازل شده اند، كه راه دست يابي به اين اسباب، منحصر در نقل بوده و در اين عرصه مجالي براي اجتهاد نيست. اگر چه برخي معتقدند كه پرداختن به اسباب نزول كاري بيهوده است، اما گروهي ديگر تأثير اسباب نزول را تا آن حدّ ميدانند كه تفسير آيات را بدون دانستن آن، غير ممكن بر مي شمرند. در حقيقت شناخت زمان و مكان نزول و ويژگي هاي افرادي كه آيات درباره آنها يا خطاب به آنها نازل شده، در درك معاني مورد نظر خداوند سهم به سزايي دارد، چرا كه هر سخني، در مواقع مختلف، معاني متفاوتي دارد. امّا اسباب نزول حقيقي در كلام راوياني است كه به حكم آيه شريفه43 سوره رعد، عالم به علم كتابند. در اين رساله، مبحث اسباب نزول از دو منظر مورد بررسي قرار گرفته است: 1ـ علم مدون كتاب هاي زيادي درباره علم اسباب نزول نگاشته شده است. فصل دوّم اين پايان نامه با عنوان، گذري بر اسباب نزول به تعريف آن، بيان فوايد و اهميتش، انواعش، صيغه و مصادرش و ... اختصاص يافته است. اگر چه برخي مباحث اين فصل قابليت نقد و بررسي بيشتري دارد، ليكن از آنجا كه هدف اصلي اين پايان نامه، بررسي علمي بحث اسباب نزول نيست، به اين مقدار بسنده شده است. در فصل سوم نيز به بررسي اقسام تفسير در كلام اهل البيت (ع)، ذكر اسامي راويان معصوم(ع) و شيوه آنان در بيان اسباب نزول پرداخته و منابع روايات اسباب نزول را كه در بخش دوم، مورد جستجو و استخراج قرار گرفته اند، معرفي كرده ايم. 2ـ ابزار تفسير بخش دوم اين رساله به جمع آوري روايات اسباب نزول در كلام اهل البيت(ع) اختصاص يافته، كلامي كه ما را به درك و فهم حقايق آيات الهي رهنمون مي سازد؛ زيرا اهل البيت(ع) راسخان في العلمند كه با توجه به آيات تطهير و مس، حقيقت قرآن را لمس كرده وبر باطن آن واقفند. در اين بخش تنها به گردآوري 162 روايت اسباب نزول از 40 منبع تفسيري و روايي اكتفا كرده ايم زيرا بحث سندشناسي روايات و... مجالي ديگر مي طلبد.

---