جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫مسأله‌ي مرجعيّت علمي، از مسائل دراز دامن ميان مسلمانان – به ويژه مسلمانان أهل سنّت – پس از رسول خدا بوده؛ به گونه‌اي که ذهن بسياري از مفسّران، محدّثان، متكلّمان و مورّخان را به خود معطوف داشته است. مراد از «أهل بیت» - در این رساله- عبارت است از خاندان رسول خدا، يعني امام علي، فاطمه‌ي زهرا، امام حسن، امام حسين و نُه فرزند معصومش. اين ديدگاه داراي پشتوانه‌ي قرآني و روايي است. مراد از «مرجعيّت علمي أهل بيت نزد غير شيعه»- در اين پژوهش - عبارت است از صلاحيّت أهل بيت به عنوان افرادي أعلم و صاحب نظر، براي مورد رجوع قرار گرفتن در موضوعات علمي- همچون سنّت نبوي، تفسير قرآن، قضاوت، فقه و... - نزد مسلمانان أهل سنّت؛ به گونه‌اي كه برخي از دانشمندان ايشان، به اين صلاحيّت و برتري‌هاي علمي، اعتراف كرده‌اند. بديهي است، مراد از «غير شيعه»، عموم أهل سنّت است؛ نه صرفاً ديدگاه‌هاي كلامي يا فقهي يا مذهبي يا آراي يكان – يكان از افراد آنان. دربارة «حجيّت سنّت أهل بيت» به آياتي از قرآن و سنّت رسول خدا مي‌توان استناد كرد كه برخي از آنها عبارت است از: آيات «تطهير»، «مباهله» «أولي الأمر» و أحاديث «ثقلين»، «سفينه» و «أمان از اختلاف»؛ همچنان كه دربارة «أدلّة مرجعيّت علمي أهل‌بيت» نيز اين گونه است. برخي از اين آيات و روايات عبارت است از: آيات «علم‌الكتاب»، «أهل الذكر»، «أذن واعية»، « لكل قوم‌ها» و ذيل حديث «ثقلين». افزون بر مباني و أدلّۀ نقلي نزد أهل سنّت – كه بر گرفته از قرآن و سنّت است – شواهد و مستندات تاريخي نیز بيانگر صلاحيّت مرجعيّت علمي أهل‌بيت مي‌باشد؛ هر چند كه دربارة گسترة مرجعيّت علمي أهل بيت، ديدگاهي يكسان ميان مسلمانان وجود ندارد. ميان باورمندي و اعتقاد به صلاحيّت أهل‌بيت در مرجعيّت علمي، با التزام و تمكين در برابر اين باور، تفاوت وجود دارد و بررسي دربارة چگونگي‌هاي اين تمكين و موانع آن را در پژوهش‌هايي ويژه بايد جستجو كرد. كليد واژگان: مرجعيّت، مرجعيّت علمي، أهل بيت، غير شيعه، اهل سنّت.