جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

از مباحث مهم و درخور توجه در حوزه فقه اسلامی، استناد به آیات الأحکام است. از آنجا که آیات الأحکام در میان منابع و مستندات فقهی، اولین و مهمترین منبع است این دسته از آیات قرآن کریم مورد توجه فقه پژوهان همه مذاهب اسلامی قرار گرفته است. کاسانی صاحب کتاب «بدائع الصنائع» در فقه احناف و زین الدین بن علی (معروف به شهید ثانی) مؤلف «الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه» در فقه امامیه، از جمله فقهای برجسته دو مذهب احناف و امامیه می‌باشند که در استنباطات خویش، استناد به آیات را در اولویت قرار داده‌اند. توصیف و تحلیل تطبیقی دیدگاههای این دو فقیه برجسته در آیات الاحکام، در باب نکاح، با نگاهی به «احکام القرآن» جصاص و «زبده البیان» مقدس اردبیلی هدف و وظیفه اصلی این پژوهش است. این پژوهش با روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و روش جمع آوری اطلاعات اسنادی و کتابخانه‌ای، با استفاده از نرم افزارهای علوم اسلامی انجام می‌شود. نتایج اساسی که از این تحقیق بدست می‌آید بشرح ذیل است: 1. هر دو فقیه برجسته دو مذهب احناف و امامیه استناد به آیات الأحکام را در باب نکاح در اولویت قرار داده‌اند. 2. در این پایان نامه 116 مورد استناد به آیات الأحکام صورت گرفته است که هر دو فقیه برجسته، در بسیاری از موارد یا باهم همسو و متفق النظر‌اند و یا یکی از دو فقیه سکوت کرده است. 3. تنها در هفت مورد با هم اختلاف نظر دارند که این هفت مورد عبارت اند از: 1- الفاظ نکاح؛ 2- ولایت پدر و جد بر دختر بالغ رشید؛ 3- ولایت استحباب بر دختر بالغ رشید؛ 4-نکاح متعه؛ 5- شرط بودن ده مرتبه شیرخودن در تحریم رضاعی؛ 6- نکاح با زن کتابی و 7- خلوت صحیحه.

‫واقع‌گرايي در فلسفه و کلام اسلامي و نسبيت معرفت در فلسفه غرب، دست‌مايه نويسنده براي تدوين اين پژوهش است تا تحليلي از هرمنوتيک (فهم متون ديني) در فلسفه و کلام اسلامي و غربي ارائه کند. نويسنده در چهار فصل به تفسير و تحليل هرمنوتيک و معرفت شناسي مبتني بر آن در فلسفه اسلامي و غرب مي‌پردازد. در فصل اول، وي پس از ارائه تاريخچه‌اي از هرمنوتيک فلسفي در جهان غرب، فهم متون ديني در هرمنوتيک ديلتاي، هرمنوتيک مارتين هايدگر و گادامر را مورد بحث و بررسي قرار مي‌دهد و دلالت معنا بر لفظ در هرمنوتيک را از منظر فلاسفه اسلامي تبيين مي‌کند. آن‌گاه تاريخچه‌اي از تفسير قرآن و تأويل آن و فرق بين مباني تفسير و تأويل قرآن کريم با مسأله هرمنوتيک را در فصل دوم بيان مي‌کند و نسبت فهم متون ديني و ادعاهاي صورت گرفته توسط مدافعان هرمنوتيک را در اين زمينه مطرح و مورد نقد و ارزيابي قرار مي‌دهد. فصل سوم عهده‌دار بررسي قرائت‌هاي جديد از دين و معرفت ديني با توجه به اصول کلي هرمنوتيک است و در آن، ابعاد فلسفي هرمنوتيک و نسبت فهم دين و متون ديني، نسبت بين عقل و دين و بررسي ديدگاه‌هاي قائلان به ارتباط و عدم ارتباط آن دو با يکديگر، نظريه معرفت در واقع گرايي اسلام و رئاليسم غربي و ابعاد حقيقت و طرق کشف آن با توجه به مسايل مربوط به هرمنوتيک مورد شرح و بررسي قرار گرفته است. سپس ديدگاه‌هاي برخي از فلاسفه مسلمان و غرب در اين زمينه منعکس شده است. در فصل چهارم، نگارنده درباره کيفيت تأويل نصوص ديني و فهم دلالت و مفاهيم و مندرج در اين نصوص بحث کرده و آن‌گاه تداخل بين مفهوم تفسير و تأويل و اشکالات حاصل از آن، نقد نمونه‌هايي از هرمنوتيک متون ديني (تفسير نصوص ديني)، رابطه بين معنا و تأويل متن و دلالت داشتن نصوص ديني بر معنايي خاص در تأويل را مورد شرح و بررسي قرار داده است. نويسنده سعي مي‌کند مباني و محدوده هرمنوتيک را از منظر فلسفه غرب مطرح کرده و اين مباني را مورد نقد قرار دهد.

امروزه، به اشتراک گذاری داده‌های مکانی میان سازمان‌های مختلف به عنوان یک فاکتور اساسی در توسعه پایدار مورد توجه قرار گرفته است. افزایش حجم داده‌های رقومی و سهولت دسترسی به آنها از طریق وب، بازخوانی، تلفیق و به اشتراک‌گذاری آنها را با مشکل مواجه نموده است. فراهم‌کنندگان داده‌های مکانی از جوامع اطلاعاتی مختلف و با درک متفاوت از جهان پیرامون می‌باشند. بنابراین، این داده‌ها اصولاً ناهمگون بوده و در منابع داده مختلفی توزیع یافته‌اند. از آنجایی که اخذ داده‌های مکانی بسیار پرهزینه می‌باشد، توسعه مکانیسم‌هایی برای استفاده مجدد و به اشتراک گذاری اطلاعات مکانی به منظور کاهش این هزینه‌ها ضروری می‌باشد. همچنین مشتری‌مداری و شخصی‌سازی منابع داده از اهمیت ویژه‌ای در استفاده چندمنظوره و انعطاف‌پذیر از داده‌ها و مهیا نمودن داده‌های مرتبط با نیاز کاربران برخوردار است.همانندی یکی از ساخت های اصلی در نحوه سازماندهی و پردازش اطلاعات توسط انسان می‌باشد. سیستم‌های بازخوانی، از سنجش همانندی به منظور تعیین میزان مرتبط بودن استفاده می‌کنند. تنها یک سیستم بازخوانی که نتایج سازگار با نحوه سنجش همانندی در انسان ارائه می‌نماید، قادر خواهد بود به طور موفق کاربران را پشتیبانی نماید. داده‌های مکانی عارضه‌های مکانی در دنیای واقعی را با استفاده از گستردگی مکانی و موقعیت آنها توصیف می‌نمایند. بدین منظور استفاده از خصیصه‌ها به منظور اخذ معانی نهان در داده‌های مکانی ضروری می‌باشد، زیرا می‌توانند جنبه‌های کیفی مکانی نظیر شکل را توصیف نمایند. روابط مکانی نیز نقش اساسی در توصیف معنایی ایفا می‌نمایند؛ تمامی عارضه‌های مکانی دارای یک موقعیت بر روی زمین بوده و بنابراین هر زوج عارضه مکانی دارای یک رابطه مکانی نسبت به یکدیگر می‌باشند. این روابط مکانی می‌توانند در سطح کلاس جنرالیزه گردند: به عنوان مثال به دلیل وابستگی تابعی، تمامی نمونه‌‌‌های نوع عارضه خط لوله در مجاورت نمونه‌های نوع عارضه حریم قرار گرفته‌اند. بنابراین می‌توان گفت نوع عارضه خط لوله دارای رابطه مجاورت با نوع عارضه حریم می‌باشد. تنها مدل‌های توصیف دانش که خصیصه‌ها و روابط را در نظر می‌گیرند، می‌توانند این ویژگی‌های بخصوص داده‌های مکانی را مدل نمایند. این پایان‌نامه روش‌های موجود سنجش همانندی معنایی را که شامل پنج نوع مدل ژئومتریک، مدل مشخصه، مدل شبکه، مدل همترازیابی و مدل ترانسفورماسیون می‌باشد را مورد بررسی قرار داده‌است و نقاط ضعف و قوت هریک از این مدل‌ها را در ارتباط با بازخوانی اطلاعات معنایی از داده‌های مکانی تحلیل می‌نماید. تئوری‌های همانندی معنایی موجود از مدل توصیفی و زبان توصیف مختص خود به منظور توصیف کلاسها استفاده می‌نمایند. درصورتیکه اغلب هستی‌شناسی‌های مکانی با استفاده از انواع مختلف منطق توصیفی، توصیف معنایی گردیده‌اند. بنابراین برای حجم عظیمی از هستیشناسیهای موجود استفاده از این مدلهای سنجش همانندی امکان‌پذیر نیست. از سوی دیگر مدل‌های موجود سنجش همانندی معنایی از روابط مکانی به عنوان ویژگی اصلی توصیف کننده دادههای مکانی پشتیبانی نمیکنند. این پایان‌نامه یک مدل تلفیقی سنجش همانندی معنایی (SimHM) را به عنوان مدل محاسباتی سنجش همانندی معنایی پیشنهاد می‌نماید. این مدل که از هستی‌شناسی توصیف معنایی شده با منطق توصیفی به عنوان مدل توصیفی خود استفاده می‌نماید، با ترکیب دو روش موجود سنجش همانندی، همانندی معنایی را میان کلاس‌های هستی‌شناسی و کلاس جستجوی کاربر محاسبه می‌نماید. SimHM مدل مشخصه را به منظور بیان خصیصه‌ها و مدل شبکه را به جهت بیان روابط (مکانی) تلفیق می‌نماید. این پایان‌نامه با انتخاب سیستم بازخوانی اطلاعات شرکت انتقال گاز ایران به عنوان مطالعه موردی، کارآیی مدل SimHM را ارزیابی نموده و پارامتر‌های دقت و فراخوانی را در مدل SimHM با مدل‌های موجود سنجش همانندی معنایی مقایسه می‌نماید. مقادیر پارامترهای دقت و فراخوانی محاسبه شده بیانگر بهبود همانندی معنایی سنجش شده تا حد زیادی می‌باشد.