جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫پژوهش حاضر تلاشي است براي تبيين تفاوتهاي حقوقي مطرحشده از سوي مشهور فقيهان امامي و نقد انتقادها و ديدگاههاي فمينيستهاي مسلمان. نويسنده پس از تعاريف و کليات، به ترتيب به موضوعات رياست و سرپرستي خانواده، مهر و نفقه، ولايت بر کودک، سنّ بلوغ دختران، اجازه ولي در ازدواج دختر باکره رشيده، ازدواج موقت، تعدد زوجات، طلاق و حضانت، ارث، و ديه و قصاص پرداخته است. نويسنده با مراجعه به منابع و آثار اَعلام فقهاي امامي، به اين نتيجه رسيده است که در مواردي، تلقي شناخته شده عمومي در اذهان به عنوان نظر مشهور فقيهان، در حقيقت ديدگاه مشهور فقيهان معاصر بوده، نه مشهور فقيهان امامي. در مورد نقد و بررسي ديدگاههاي فمينيستهاي مسلمان، عمده اين انتقادات متعلق به دو فمينيست مطرح ايراني است که در سالهاي دهه 80 در برخي مجلات چاپ شده است. اين نويسندگان در انتقاد بر ديدگاه مشهور، نه از استدلال منطقي و عقلي و نه از بحثهاي دقيق فقهي و اصولي بهره بردهاند؛ بلکه عمدتاً در بيان ديدگاهها و انتقادهاي خود، از مباحث عرفي و عامهپسند بهره بردهاند. در نقد و بررسي اين انتقادها، ضمن توجه به شاخصهاي پژوهش علمي، سعي شده است از روش و ادبيات مورد قبول منتقدين ياد شده استفاده شود. ديدگاهها و انتقادهاي اين افراد در مسائل مطرح شده، نقد و بررسي شده و تنها در يک مورد، انتقاد مطرح شده، وارد به نظر رسيد. البته در اين يک مورد، تأملات و انتقادات مشابهي نيز از سوي برخي فقيهان و حقوقدانان مطرح شده است. مواردي نيز وجود داشت که انتظار ميرفت مورد انتقاد و چالش جدي هواداران حقوق زن قرار گيرد؛ اما تا جايي که جستجو شد، به انتقاد و مطلب قابل توجهي دست نيافتيم. درباره تبيين ديدگاه فقيهان امامي در اين پژوهش، سعي شد که با استفاده از منابع موجود، ديدگاه مشهور توجيه و تبيين گردد که در اغلب مسائل، تبيين قابل قبولي به دست آمد.

‫چکيده : اين پژوهش به تحليل سنّت‌هاي مختلف الهي درباره امّت اسلام و ضوابط اجراي سنّت‌هاي اجتماعي خداوند و قوانين دنيوي و اخروي آن ها مي پردازد و در چهار فصل تدوين شده است. درفصل اوّل تعريف لغوي و اصطلاحي سنّت و امّت، ضوابط استخراج سنّت‌هاي الهي از قرآن کريم و تفاوت بين سنت‌هاي الهي و قوانين طبيعي جهان و معجزات و خَرق عادات بيان گرديده است. در فصل دوم اهمّيت مباحث مربوط به سنن الهي قرآن، فوايد بحث از آن و آثار غفلت از سنّت‌ها بررسي شده و ويژگي‌هاي سنّت‌هاي الهي همچون: انساني بودن (براساس اراده و اختيار انسان)، ثَبات و عدم تبديل و تغيير اين سنن، عموميت و شمول داشتن و دوام آن‌ها ذکر مي‌گردد. در فصل سوم اقسام سنن الهي، اعمّ از دنيوي و اخروي و مطلق و مقيد بودن اين سنن، مشروط بودن آن‌ها و فردي و اجتماعي بودن سنّت‌هاي الهي از منظر کتاب خدا و نمونه‌هايي از هر يک ذکر مي‌گردد. در فصل چهارم سنّت‌هايي که شامل امم اسلامي و باعث هلاکت، پيشرفت يا عقبگرد آن‌ها گرديده ونيز سنّت اقتدا به اسوه حسنه، امر به معروف و نهي از منکر، تکيه کردن بر ظالمان، پيروزي و امداد الهي، استخلاف (جانشين کردن) مؤمنان روي زمين، و سنّت امهال (مهلت دادن) و موارد آن ها شرح داده مي شود.