جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

---

دین و دولت از دیرباز در زندگی بشر حضور موثر داشته اند. از این رو تامل، تفکر و پژوهش درباره‌ی آن ها دارای سابقه ای طولانی است. توجه به کارکردهای مدرنیته نشان می دهد که روند مدرنیزاسیون تحولی را در رابطه‌ی دین و سیاست در ایران و ترکیه به وجود آورده است. در یک نگاه کلی نتیجه‌ی تاملات و پژوهش های به عمل آمده در این خصوص را می توان در دو قالب لزوم پیوند آن ها با یکدیگر و لزوم جدایی آن ها از یکدیگر بیان کرد که پذیرش هر کدام از این قالب های فکری آثار و پیامدهای خاص خود را دارد. نگارنده معتقد است که بین دین و دولت رابطه ای تعاملی برقرار است یعنی دین هم بر دولت تاثیر می گذارد و هم از دولت تاثیر می پذیرد. بررسی تحولات بعد از ورود مدرنیته به ایران و ترکیه نشان می دهد که این روند منجر به نظام سکولار در ترکیه و نظام مردم سالاری دینی در ایران گردیده است. بدیهی است عامل دوری و نزدیکی یا همگرایی و واگرایی دین و دولت در ایران و ترکیه لزوما از یک عامل ناشی نمی شود بلکه بسترها و زمینه های سیاسی و اجتماعی در کیفیت این رابطه دخیل هستند. در این میان آنچه که برجسته می نماید این است که اندیشه‌ی نخستین شیعه و سنی، جایگاه دین و روحانیت، پتانسیل دین در دو کشور، نوع پنداشت از مدرنیته و دین، ظهور طبقات تاثیر گذار در تاریخ دو کشور در کیفیت رابطه‌ی دین و دولت موثر بوده اند.