جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫پژوهش حاضر در پي آن است که با بررسي علل و عوامل جرم از ديدگاه امام علي عليه السلام در نهجالبلاغه، راهکارهايي را ارائه کند که با بهرهگيري از آنها، از ارتکاب جرم پيشگيري ميشود. نويسنده نخست در پي علتشناسي جنايي، به عوامل شخصي يا دروني بزهکاري و سپس به عوامل بيروني يا محيطي بزهکاري پرداخته است. عوامل شخصي يا دروني، به عوامل جسمي و رواني تقسيم ميشود. در عوامل جسمي، جنسيت، خصوصيات جسمي، سن و عوامل ژنتيکي، و در عوامل رواني، شخصيت و انحرافات اخلاقي بررسي شده است. در عوامل بيروني يا محيطي بزهکاري، محيط طبيعي، محيط اجتماعي، فقر و شکاف طبقاتي، رفاهزدگي و ثروت زياد، محيط همسالان و دوستان، و ايجاد محيط شخصي بررسي شده است. از نظر نهجالبلاغه، پديده جنايي، مشمول اصل عليت است و عوامل متعدد دروني، اعم از جسمي و رواني و عوامل بيروني، اعم از محيط طبيعي و غير آن، در اين فرايند نقش دارند. البته نقش همه عوامل يکسان نيست. تأثيري که شخصيت به طور کلي و صفات رذيله يا انحرافات اخلاقي به طور خاص دارند، به مراتب فراتر از عوامل جسماني است. سن نقشي در ارتکاب جرم ندارد. وراثت زمينه ارتکاب جرم را فراهم ميکند و خصوصيات جسماني تا حدي ميتواند اماره مجرم بودن شخص باشد. از ميان عوامل بيروني، غير از محيط طبيعي، ساير موارد تأثيري جدي در ارتکاب جرم دارند. سپس نويسنده به بزهديده شناسي، از دو زاويه علت شناختي و حمايتي پرداخته است. امام عليه السلام در موارد متعدد، به نقش بزهديده متعرض شده و در بحث بزهديده شناسي، نظرات حمايتي حضرت، راهگشاي بزهديده شناسان است. در علم بزهديده شناسي، با مطالعه زندگي بزهديده، ميتوان به نقاط ضعف و آسيبپذيري وي پي برد و با تشخيص موارد آسيبپذيري در ساير افراد و قابليت بالقوه آنان براي قرباني شدن، با ارائه تکنيکهايي، از بزهديدگي افراد مستعد براي بزهديدگي و يا تکرار آن جلوگيري نمود.

---