جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫اين پاياننامه در پنج فصل موضوع بيت المال را در آيات قرآن كريم و روايات معصومين(ع) بررسى كردهاست. در فصل اول، تعريف لغوى و اصطلاحى بيت المال و تاريخچه آن آمدهاست؛ فصل دوم درباره منابع و درآمد بيت المال مانند خمس، زكات، خراج، جزيه، فىء، انفال و مصارف آنهاست؛ فصل سوم به عملكرد حضرت رسول اكرم(ص) در خصوص اموال عمومى اختصاص دارد و در آن احاديثى در اهميت اموال عمومى آوردهشدهاست؛ فصل چهارم در زمينه عملكرد خلفاى سهگانه در مورد اموال عمومى است و در آن به بررسى نظام طبقاتى عمر و بذل و بخششهاى عثمان پرداختهشدهاست؛ در فصل پنجم عملكرد حضرت على(ع) در خصوص اموال عمومى و سختگيريها و تلاشهاى ايشان در بازگرداندن مردم به سيره حضرت رسول اكرم(ص) بررسى شدهاست."

‫پژوهش حاضر در چهار فصل، در پي بررسي رابطه خلافت اموي از جهت سياسي، اجتماعي، فرهنگي و مذهبي با مسيحيان است. امويان براي حفظ قدرت خود در سرزمين شام، هم به روابط خود با مسيحيان داخل اهميت دادند و هم با مسيحيان خارج از قلمرو شام که همان امپراطوري بيزانس بود، روابطي را برقرارکردند. امويان براي استحکام روابط خود با مسيحيان قلمرو شام، آنها را درکارهاي مختلف دولتي شرکت دادند و با آنان روابط سببي برقرار کردند. به کليساهاي آنها احترام گذاشته و با آنان در کمال تساهل و تسامح رفتار نمودند و به غير از روابط خصمانهاي که با همسايه مسيحي خود، يعني امپراطوري بيزانس داشتند، گاهي تن به معاهداتي با آنها ميدادند که در برخي موارد، اين معاهدات به زيانشان بود. امويان و مسيحيان روابط فرهنگي- مذهبي عميقي با يکديگر داشتهاند؛ اين روابط به صورت انفعالي از سوي امويان بود. حضور مربيان و متخصصان مسيحي در بدنه خلافت اموي، چنان امويان را وابسته به آنها ساخته بود که تدبيرات کلان دولت اسلامي با مشورت آنها انجام ميشد و حتي معماري و ساختار اداري آنها نيز از روميان متأثر گرديد. پيامدهاي سياسي – اجتماعي روابط ميان امويان و مسيحيان به سود امويان رقم خورد. امويان توانستند حداکثر بهره گيري از اين روابط را داشته باشند. آنها رقيبان خود را توسط همين عناصر مسيحي از ميان برداشتند و به صورت مستقيم و غير مستقيم، در اثر اين روابط، به استفادههاي کلان اقتصادي دست يافتند. به وجود آمدن بسياري از فرقههاي مهم کلامي در عصر امويان، ريشه در همين روابط دارد. تغيير شيوه حکمفرمايي آنها از خلافت ساده اسلامي به پادشاهي، و نيز ايجاد وابستگي فرهنگي به مسيحيان، از ديگر پيامدهاي روابط اين خلفا با مسيحيان شمرده ميشود.