جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫غزنين يکي از شهرهاي خراسان بزرگ، و افغانستان کنوني مي‌باشد، که در دوره غزنويان داراي 2200 قريه بوده و 6 مرکز فرمانروايي به نام‌هاي ابشين، اسبيجه، مستنک، شال، سکيره و سيوه داشته است. تاريخ اين منطقه، به سه دوره اساطيري، اوستايي، و دوره هخامنشي تا اسلامي تقسيم مي‌شود. غزنين در قرن چهارم هجري به‌وسيله البتگين، و پس از او توسط سبکتگين تصرف شد، و با تشکيل سلسله غزنويان، به ممالک اسلامي ملحق گرديد. مقتدر‌ترين پادشاه غزنويان، سلطان محمود بود که توانست هندوستان و بسياري از نواحي ديگر را تصرف کند، و غنايم بسياري را در اختيار بگيرد. در دوران وي خزانه دولتي سرشار از ثروتي کم نظير بود. منابع درآمدي دولت عبارت بود از املاک و دارايي سلاطين، مصادره اموال مغضوبين، ضبط دارايي متوفيان بي‌وارث، خراج ارسالي از طرف فرمانرواياني که سيادت غزنويان را پذيرفته بودند، ماليات مرسوم که از سود حاصل از عوارض تجارت دريافت مي‌شد، و غنايم جنگي. امور مملکتي غزنويان توسط پنج ديوان به نام‌هاي وزارت، عرض، رسايل، اشراف و مظالم اداره مي‌شد. منابع درآمدي مردم غزنين عبارت بود از کشاورزي، دام‌داري، باغ‌داري، معادن که شامل استخراج طلا، نقره، آهن، مس و سرب مي‌شد، پيشه‌وري که صنايع و حرفه‌هايي مانند نساجي، چرم‌سازي، قاليبافي و اسلحه‌سازي را در بر مي‌گرفت، و تجارت با کشورهاي ديگر، که عبور جاده ابريشم از قلمرو غزنويان، آن را بسيار مهم ساخته بود. غزنين همچنين از جايگاه علمي و مذهبي ويژه‌اي برخوردار بود، به‌طوري که محمود غزنوي مساجد و مدارس زيادي ساخته، و دانشمندان، اديبان و عارفان بسياري مانند ابوريحان بيروني، ابونصر عراق، ابن‌خمار، فردوسي، بيهقي و سنايي غزنوي را به غزنين آورده و احترام مي‌کرد. غزنين نقطه اتصال شهرهاي مهم کابل، قندهار، هزارجات و گرديز شمرده مي‌شد؛ به‌همين جهت اقوام مختلفي چون هزاره، تاجيک و پشتون در اين شهر زندگي مي‌کردند. سرانجام حکومت غزنويان، در زمان مسعود غزنوي در سال 431 ه.ق به دست ترکان سلجوقي به پايان رسيد.