جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫يکي از مسائل مهم فقهي و حقوقي، تبيين رويکرد شريعت مقدس اسلام در مواجهه با بزهکاري کودکان و نوجوانان است. اين پژوهش مي‌کوشد تعزير کودک بزهکار را بر اساس جديدترين يافتههاي علم روانشناسي و آموزههاي اسلامي تبيين کند. در مورد هماهنگي اصل تعزير با يافتههاي روانشناختي، ادله جواز و عدم جواز تعزير کودک در دانشهاي فقه و روانشناسي بررسي شد و معلوم شد که اصل اوّلي، عدم مسئوليت و تکليف کودکان است. حدود سه دسته از روايات، دلالت بر عدم تعزير کودکان دارد؛ اما چون هدف اصلي قانونگذار، اصلاح رفتار کودک و عادت نکردن او به بزهکاري است، به روايات جواز تعزير پرداخته شده است. اصلاح يا تغيير رفتار، يکي از اهداف تعزير است که امروزه در دانش روانشناسي توسط رفتارگراها و شناختيها تحت عناوين يادگيري و رفتار درماني مورد بحث قرار گرفته است. از اين جهت، در ميان نظريههاي تغيير رفتار، دو ديدگاه شرطي شدن کلاسيک و شرطي شدن کُنشگر در طرح مباحث تعزير کودک بررسي شد و روشهاي تغيير رفتار کودکان بزهکار در چهار دسته طبقهبندي شد. هر يک از اين روشها شامل فنوني است که ميتواند قضات دادگاه اطفال را در اتخاذ مراتب تعزير شرعي در مورد اصلاح و بازگشت کودک بزهکار به خانواده و جامعه ياري دهد. نتيجه اينکه در اصل جواز تنبيه براي اصلاح کودک بزهکار، بين فقه و روانشناسي هماهنگي و توافق وجود دارد. در فقه و روانشناسي، اهداف متفاوتي براي تنبيه و تعزير کودک وجود دارد که با اهداف تنبيه به نظر غالب روانشناسان هماهنگ است. در فقه و روانشناسي، روشهاي متفاوتي براي تنبيه و تعزير کودک به حسب سن، جنس و نوع جرم ارتکابي وجود دارد که آخرين راه اصلاح و درمان، استفاده از تنبيه بدني با توجه به عواقب آن است. در مورد ارتباط رشد جسماني و رواني کودک با تعزير، نتيجه اين شد که تنبيه و تشويق، يکي از گامهاي اصلاح کودک در دوران رشد اوست.

---