جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

---

‫بلتستان در شمال پاکستان و در مرز هندوستان قرار دارد که به پنج بخش سکردو، خپلو، کهرمنگ، شگر و روندو تقسيم مي‌شود. پژوهش حاضر تلاش کرده است تا نقش مبلغان ايراني را در گسترش اسلام در اين مناطق بررسي نمايد قبل از اسلام دراين منطقه اديان مختلفي مانند: زرتشت، بون‌چهوس، بودايي و مسيحيت رايج بود، اما در حال حاضر ساکنان اين منطقه پيرو مذاهب اسلامي مانند شيعه دوازده امامي، اسماعيليه، وهابي، و همچنين تعدادي پيرو دين مسيحيت مي‌باشند. در قرن هشتم هجري قمري، اولين مبلغ ايراني به‌نام سيدعلي همداني وارد اين منطقه گرديد، و مردم را به دين اسلام دعوت نمود. او عالمي عارف بود، که مساجد و خانقاه‌هاي زيادي را در بلتستان پايه‌گذاري کرد. وي همچنين صاحب تأليفات متعددي، از جمله "مودة القربي" و "ذخيرة الملوک" مي‌باشد. بعد از وي، سيد محمد نوربخش قهستاني به بلتستان آمد و تبليغ اسلام را ادامه داد. او نيز عالمي مجاهد و مبارز، و فقيهي بزرگ بود که صاحب چندين اثر علمي ارزشمند، از جمله "فقه الأحوط" و "کشف الحقيقه" مي‌باشد. در حال حاضر، فرقه نوربخشيه مقلد او بوده، و به فتاواي او عمل مي‌کنند. در سال 911 قمري، مير سيد شمس‌الدين عراقي وارد بلتستان گرديد. او به‌دليل ويران کردن بسياري از بت‌خانه‌ها و برپايي مساجد و خانقاه‌ها به لقب بت‌شکن معروف شد. وي آيين بودايي را در اين منطقه ريشه‌کن کرد، و مردم بلتستان مذهب تشيع را اختيار نمودند. بعد از مير‌شمسس‌الدين‌عراقي، مبلغان ايراني زيادي، ازجمله برادران سادات طوسي، مير‌عارف، مير‌ابوسعيد و همچنين علماي محلي نقش بزرگي در تبليغ و گسترش تشيع ايفا نمودند. امروزه در بلتستان هشتاد و پنج درصد شيعه، ده درصد صوفيه اماميه نوربخشيه، و پنج درصد از اهل تسنن، وهابيون اهل حديث، اسماعيليه و مسيحيان هستند. از مبلغان ايراني در بلتستان آثار تاريخي مانند مسجد و خانقاه، و کتاب‌هاي خطي فراواني در موضوعات فقه، حديث و شعر برجاي مانده است.