جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫اين پژوهش به ادلّه تقليد و تقليد از مجتهد اعلم در فقه شيعه اماميّه و ديدگاه هاي فقهاي معاصر شيعه در اين باره اختصاص دارد. نگارنده، اين مهم را در سه فصل بررسي، به ترتيب، دليل هاي تقليد و سپس تقليد از مجتهد اعلم را از آيات، روايات و اجماع و عقل استخراج مي‌کند. در فصل اوّل وي مباحثي کلّي در معناي تقليد از لِحاظ لغوي، فلسفي، علوم اجتماعي، ادبي، عرفي و فقهي ارائه و تاريخ بحث از تقليد در احکام شرعي از دوران پيامبر اسلام( و ائمّه معصومين( تا زمان معاصر بررسي شده است. نويسنده آن گاه حکم شرعي تقليد را واکاوي و دليل هاي استحباب تقليد و وجوب آن را براساس ادلّه اربعه عقل، اجماع، کتاب و سنّت بررسيده و وجوب تقليد در عصر غيبت را امري ضروري برمي شمارد. وي به همين منظور ديدگاه هاي فقهاي مشهور اماميّه از قُدَما، مانندِ سيّدمرتضي و علاّمه حلّي و از متأخّرين، سيّد کاظم يزدي (صاحب عروة الوثقي)، آيت الله سيّد ابوالقاسم خويي و امام خميني را مطرح کرده، وجوب تقليد در احکام شرعي را براساس عقل و نَقل از منظر آنان تبيين مي‌سازد. در فصل دوم وي به معيارها و ادلّه تقليد از مجتهد اعلم پرداخته، ديدگاه هاي فقهي برخي مجتهدان مشهور معاصر را در اين زمينه منعکس مي‌کند. او در اين زمينه با اشاره به استناد فقها به روايت "مقبوله عمربن حنظله" که در آن شرايط تقليد از يک مجتهد جامع الشّرايط مطرح شده، نظريّات فقها مبني بر ضرورت عقلي و نَقلي تقليد از مجتهد اعلم را بررسي کرده است. نگارنده به همين منظور ديدگاه هاي فقهايي مانندِ شيخ مفيد، سيّدمرتضي، شيخ طوسي، ابن زهره، محقّق حلّي، علاّمه حلّي، شهيد ثاني، سيّد کاظم يزدي، امام خميني، آيت الله خويي، آيت الله مرعشي نجفي و برخي ديگر از فقهاي معاصر را منعکس مي‌سازد. در فصل سوم حکم تقليد از مجتهد اعلم و ادلّه قرآني (آيه نفر) و روايي (10 روايت صحيح) و نتيجه دليل هاي تقليد از مجتهد اعلم وجوب و عدم وجوب آن از قرآن و سنّت، دليل عقلي، اجماع، سيره متشرّعه و تقرير معصوم را مطرح و تجزيه و تحليل فقهي کرده است.