جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫پژوهش حاضر به تجزيه و تحليل موضع‌گيري‌هاي سياسي و فرهنگي امام علي(ع) در قبال خلفاي سه‌گانه و مواضع مصلحت انديشانه آن امام همام در برابر عملکرد خلفا مي‌پردازد و سيره سياسي و علمي حضرتش در دوران انزوا به ويژه در قبال غصب خلافت و تضييع حقوق اهل بيت ايشان را تحليل مي‌کند. نويسنده از منظري تاريخي به برخورد خلفا با اميرالمؤمنين علي(ع) و عکس‌العمل ايشان در برابر آنان و اعتراف‌هاي ابوبکر، عمر و عثمان در باره شايستگي‌ها و فضايل متعدد امام علي(ع) مي‌پردازد. اين نوشتار در دو باب سامان يافته است. مقدمه نوشتار از منظري قرآني و روايي، امامت و خلافت امام علي(ع) را ثابت مي‌کند. نگارنده در باب اول طي فصولي چند با اشاره به نقش امام علي(ع) در حکومت ابوبکر و کمک کردن آن امام( به وي، موضع‌گيري مصلحت انديشانه امام علي(ع) و در عين مخالفت شديد ايشان، فاطمه(، ابن عباس، اسامه بن زيد، ابوذر، سلمان فارسي و برخي ديگر از صحابه پيامبر اسلام(ص) را در قبال مسأله غصب خلافت به تصوير کشيده است. آن‌گاه از جمع‌آوري قرآن کريم توسط امام علي(ع) در عصر خلافت ابوبکر سخن مي‌گويد و احتجاج‌ها و مناظره‌هاي آن حضرت در اين زمان با يهوديان و مسيحيان براي تبيين عقايد صحيح اسلام و تبليغ واقعي دين و کمک به ابوبکر در پاسخ به پرسش‌هاي مخالفان دين اسلام و مشاوره دادن آن حضرت به ابوبکر در جنگ خصوصا جنگ مسلمانان با روميان مي‌پردازد. در باب دوم با اشاره به داوري‌هاي اميرالمؤمنين علي(ع) ، در عصر خلافت ابوبکر و عمر و نيز نقش بي‌بديل آن امام در پيشبرد حکومت آنان، و متوقف شدن عمر در حل معضلات سياسي، اجتماعي، قضايي، نظامي و کمک‌هاي متعدد اميرالمؤمنين علي(ع) به وي براي برون رفت از اين مشکلات، رجوع عمر به امام علي(ع) در حل بسياري از مسايل حکومت، مانند تقسيم اموال و غنايم جنگي و هزينه کردن بيت‌المال را گزارش مي‌کند. در باب سوم از نقش امام علي(ع) در حکومت عثمان بن عفان سخن گفته و ضمن بيان چگونگي به خلافت رسيدن عثمان، موضع‌گيري امام علي(ع) را در قبال شوراي عمر در تعيين عثمان به عنوان خليفه را منعکس مي‌سازد. نويسنده در ادامه همين باب با اشاره به رجوع عثمان به امام علي(ع) براي حل فراواني از مشکلات حکومت خويش، علت قيام مردم بر ضد عثمان را بر اثر فساد مالي و اداري حکومت وي قلمداد کرده است و موضع‌گيري امام علي(ع) و معاويه را در باره کشته شدن عثمان بن عفان بيان مي‌کند.