جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫اجتهاد و تقليد، همواره عاملي براي حضور جدي و فراگير دين اسلام در ميان مردم بوده است، اما تفسيرهاي نادرست و نظرات غيرمنصفانه درباره اين مسأله، زمينه شکل‌گيري برخي از شبهات را فراهم مي‌آورد، که رساله حاضر کوشيده است تا در قالب تبيين ضرورت اجتهاد و ابعاد گوناگون آن پاسخي علمي به شبهات مذکور ارائه نمايد. اجتهاد به‌معناي استنباط حکم شرعي از منابع معتبر است، و در واقع راهي براي به‌دست آوردن حجت شرعي براي مکلف مي‌باشد. در همه اعصار، ميان اصحاب ائمه‌( و پس از آن، ميان فقهاي شيعه رايج بوده که با فهم ظواهر کتاب و سنت، حکم الهي را استنباط و استخراج نموده و به وظيفه خود عمل نمايند. حتي شواهدي بر وجود اجتهاد و استنباط در عصر نبوي هم دلالت دارد. بزرگان شيعه معتقدند که خود حضرات معصومين‌( روش درست اجتهاد را به اصحاب تعليم داده و آنان را براي دادن فتوا در بين مردم تشويق مي‌کردند. اساس اجتهاد در فقه اهل بيت‌( با تکيه بر قرآن، سنت، عقل و اجماع، شکل مي‌گيرد؛ پس فتواي فقيه و مجتهد، تا زماني که در چهارچوب اين منابع باشد معتبر است. شخص مجتهد نيز بايد به علومي مانند ادبيات عرب، تفسير قرآن، اصول فقه و رجال تسلط و آشنايي کامل داشته باشد. بر اساس دلايل آشکاري مانند جامعيت، جهان شمولي و جاودانگي دين اسلام، ختم نبوت، و کلي بودن احکام، که ضرورت اجتهاد را آشکار مي‌سازد، شيعيان هيچ‌گاه باب اجتهاد را مسدود ندانسته‌اند، و فقه شيعه همواره پاسخ‌گوي مسائل تازه بوده است. مسأله تقليد هم در زندگي مسلمانان به اندازه اجتهاد، داراي اهميت است؛ زيرا فقيه از راه اجتهاد، حکم خدا را جستجو مي‌کند و ديگران از راه تقليد به اين حکم، دست مي‌يابند. تقليد را مي‌توان مراجعه به متخصص دين و آگاه به حکم الهي دانست، و اين چيزي است که هم عقل تأييد مي‌کند و هم شرع آن را توصيه کرده است.