جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫بررسي و تبيين ابعاد مختلف دروغ، و اقسام آن، و همچنين علل و راه‌هاي پيشگيري و درمان آن، که با مراجعه به متون ديني و منابع ديگر صورت مي‌گيرد، هدف اصلي اين پژوهش مي‌باشد. دروغ عبارت است از گفتار، رفتار، نوشتار و يا هر نوع سيستم دلالتي جايگزين، که اظهارکننده به آن اعتقادي نداشته و آن را براي فريب دادن و گمراه ساختن ديگري اظهار مي‌کند. اين عمل شامل دروغ‌هاي قولي، مانند دروغ بر خدا و رسول، شهادت دروغ، قسم دروغ و دروغ در وعده؛ و همچنين دروغ رفتاري، مانند دروغ نيتي و عملي مي‌باشد. دروغ در آيات و روايات به شدت مورد مذمت بوده و در حرمت آن هيچ ترديدي نيست، ولي گاهي با وجود دلايلي مانند ضرورت، اصلاح ذات‌البين، و جنگ، دروغ گفتن جايز خواهد بود. عوامل مختلفي موجب دروغ‌گويي مي‌گردد؛ اين عوامل گاهي فردي، مانند ضعف ايمان، پيروي از هواي نفس، احساس حقارت دروني و حسادت مي‌باشد؛ و گاهي نيز اجتماعي و محيطي است، و خانواده، مدرسه، دوستان و جامعه در مورد آن اثرگذار است. دروغ مي‌تواند از انگيزه‌هاي گوناگوني مانند پنهان نمودن جرم و فريب ديگران، ناشي شود. دروغ، آثار و پيامدهاي منفي فراواني در پي دارد. از جمله آثار دنيوي آن، نابودي ايمان، محروميت از هدايت الهي، محروميت از فلاح و رستگاري، و لعن خداوند و ملائکه مي‌باشد. فشار قبر، مسخ دروغ‌گو، دخول در آتش و محروميت از بهشت نيز از جمله آثار اُخروي آن است. دروغ از لحاظ اجتماعي نيز موجب سلب اعتماد، رسوايي، ذلت و خواري، بي‌آبرويي، سوء‌ظن مردم و قطع برکات خواهد بود. راه‌هاي متعددي براي پيشگيري و درمان دروغ وجود دارد؛. اين راه‌ها در مجموع به سه قسم روش‌هاي شناختي، درمان عاطفي، و رفتاردرماني قابل تقسيم است. همچنين بايد به نقش آموزه‌هاي ديني مانند تقوي، دعا و نيايش، عبادات، احسان و نيکي، و توبه در پيشگيري و درمان دروغ توجه داشت.