جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

---

‫اين نوشتار با استفاده از منابع تاريخي معتبر به تجزيه و تحليل شخصيت والاي مالک اَشتر و ارتباط عميق ايشان با امام علي (ع) و تأثيرات وي در وقايع دوران خلافت و زمامداري حضرتش مي‌پردازد. نويسنده به دنبال تبيين جايگاه و عملکرد مالک اَشتر و خاندان او به لِحاظ سياسي، اجتماعي، نظامي، فرهنگي و اعتقادي بوده و نقش خاندان وي در تثبيت عقايد شيعه و نهادينه کردن فرهنگ تشيع در نيمه قرن اوّل هجري را منعکس مي‌سازد. اين تحقيق در پنج فصل تدوين يافته است. در فصل اوّل وي با مروري کوتاه در زندگاني مالک اَشتر و خاندان ايشان، شناسنامه مالک اَشتر، فرزندان، برادران، خواهران، نوادگان و ويژگي‌هاي خانوادگي آنان را بيان و از آن ها به لحاظ علمي، سياسي، نظامي، عقيدتي، فرهنگي و تشيع، تمجيد فراوان مي‌کند. نگارنده در فصل دوم با اشاره به دوران زندگي مالک اَشتر در عصر خلفاي سه گانه ابعاد مختلف نقش آفريني وي در جنگ‌هاي آن زمان و فتح هاي مختلف اسلامي را منعکس و نقش مالک در تبليغ فرهنگ تشيع و قيام بر ضدّ حکومت عثمان را برجسته مي‌سازد. فصل سوم به نقش مالک اَشتر درتحقّق خلافت آن حضرت و جنگ‌هاي آن دوران مانندِ جَمَل، نهروان، و صفين و حمايت همه جانبه وي از آن امام اختصاص دارد. در فصل چهارم ديدگاه‌هاي برخي مفسّران و شخصيت‌هاي اسلامي، مانندِ پيامبر اسلام (ص) ، اميرالمؤمنين علي (ع) ، امام صادق (ع) و علماي شيعه و اهل سنّت درباره مالک اَشتر و جايگاه والاي علمي، معنوي، عقيدتي و اخلاقي او مطرح، و برخي اتهام هاي وارد شده به مالک اَشتر در منابع تاريخي پاسخ داده شده است. در فصل پنجم نقش ابراهيم بن مالک اَشتر در دوران ولايت و امامت امام علي (ع) و پس از آن برجسته شده و شَجاعت‌هاي وي در جنگ صفين، نقش او در حمايت از حسنين، قيام مختار و توابين، و نيز برخي جنبش‌هاي شيعي ضدّ حکومت امويان و درگير شدن متعّدد وي با عاملان حکومتي بيان شده است. نويسنده مالک اَشتر و پسر او ابراهيم را شخصيت‌هايي ولايتمدار، شيفته اهل‌بيت، ايثارگر، شجاع و در عين حال سياسي، اجتماعي، فرهنگي، علمي و اخلاقي وصف کرده و ابعادي از علم و معرفت آنان را نيز منعکس کرده است.