جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫مسأله اعتدال در آموزه‌هاي اسلامي مورد توجه بسياري قرار گرفته است، تا جايي که اعتدال از صفات بندگان خاص پروردگار شمرده شده و کساني که به افراط و تفريط گرائيده‌اند، گمراه دانسته شده است. پژوهش حاضر با روش کتابخانه‌اي به بررسي اين موضوع و آثار و پيامدهاي آن از ديدگاه قرآن و روايات پرداخته است. مراد از اعتدال در اصطلاح قرآن کريم و احاديث اهل بيت(ع) حرکت در صراط مستقيم الهي است، و انسان معتدل کسي است که در اعتقاد، اخلاق و رفتار خود دچار افراط و تفريط نشود و در برابر اوامر و نواهي الهي، تسليم باشد. انسان مسلمان بايد در اعتقاد به توحيد، نبوت و امامت، جانب اعتدال را در نظر گرفته و از گرفتارشدن در غلو و افراط بپرهيزد. در عبادت نيز بايد به نشاط و رغبت روحي توجه کند و به‌گونه‌اي در عبادت غرق نشود که از فعاليت‌هاي ضروري زندگي بازماند. در بعد اقتصادي هم رعايت ميانه‌روي در کسب و کار و گردآوري ثروت و همچنين اعتدال در انفاق توصيه شده است. هرگاه چنين شيوه‌اي از سوي مسلمانان مورد توجه قرار گيرد و اعتدال در تمام زواياي زندگي آنان برقرار شود، با استفاده از آيات قرآن و روايات اهل بيت(ع) مي‌توان آثار و نتايجي مانند سرانجام نيک، کامل شدن ايمان، تندرستي و سلامتي، و غنا و بي‌نيازي را انتظار داشت. از سوي ديگر، چنانچه انسان و جامعه از حالت اعتدال خارج گردد پيامدهايي مانند ضلالت و گمراهي، فساد اجتماعي، گرفتارشدن به عذاب اخروي، فقر، محروميت از شفاعت، پيروي از شيطان و حسرت بي‌پايان را بايد انتظار کشيد. و اما خروج از اعتدال در پي فراهم آمدن زمينه‌ها و عواملي پديد مي‌آيد که در آيات قرآن و روايات به برخي از آن‌ها اشاره شده است؛ اين عوامل عبارت است از: جهل و ناداني، پيروي و تقليد کورکورانه از گمراهان، غفلت، دوستي دنيا و پيروي از خواهش‌هاي نفساني.