جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

اهمیت نقش ارزش های توده در گذار به دموکراسی در سال های اخیر برجستگی خاصی یافته است. اگرچه دیرینه شناسی مفهومی حکایت از تاکید اندیشمندانی مانند ارسطو و افلاطون بر اهمیت نقش ارزش های شهروندان در سیاست دارد، اما در دهه های اخیر و به طور خاص با مطالعه «فرهنگ مدنی» آلموند و وربا بود که توجهات بیش از پیش به این سو رهنمون شد. مطالعه حاضر نیز در همان راستا، البته با طرح نظریات و تجربیات نو، درباره ارزش ها انجام گرفته است.داده های مورد استفاده برای آزمون فرضیه اصلی تحقیق از مجموعه داده های پیمایش جهانی ارزش ها (WVS)، موج پیمایش سال های 2005 تا 2008 اخذ شده است. این پیمایش در ایران در سال 2007 با 2667 نمونه آماری به انجام رسیده است. در این مجموعه داده ها استان محل سکونت پاسخگو در یکی از متغیرهای آن ثبت شده است. لذا امکان مقایسه میزان ارزش های رهایی بخش پاسخگویان به تفکیک استانی مهیا شده است. در این پژوهش استان هایی که تعداد نمونه آن ها در مجموعه داده ها زیر 40 نفر بود حذف شدند. لذا تحلیل نوشتار حاضر مبتنی بر 21 استان از مجموع استان های ایران بوده و با در نظر گرفتن استان های خراسان جنوبی و شمالی که داده های آن ها در استان خراسان رضوی ادغام شده اند در مجموع تحلیل ها مبتنی بر 19 استان باقی مانده خواهد بود.نتایج حاکی از ارتباط معنی دار میان وضعیت شاخص توسعه انسانی (HDI) و زیرمجموعه های آن یعنی درآمد سرانه، امید به زندگی و سطح آموزش با ارزش های رهایی بخش یعنی نوع دموکراتیک فرهنگ سیاسی است. یافته ها همچنین نشان از آن دارند که شاخص توسعه انسانی به تنهایی بیش از 28.2درصد از واریانس گونه دموکراتیک فرهنگ سیاسی در استان های ایران را تبیین می کند.

زندگی شهری یکی از نشانه های بارز نفوذ مدرنیته به زندگی جوامع بشری است و تعلق داشتن به جمع و حضور در فضاهای اجتماعی یکی از نیازهای زندگی انسان امروز است. در جوامع گوناگون استفاده از فضاهای عمومی شهر برای افراد جامعه برحسب متغیرهایی چون سن، جنس، گروه های اجتماعی، اقلیت های قومی و نژادی و ... متفاوت است و این عوامل بر میزان و نحوه حضور در فضاهای عمومی شهر تاثیرگذار هستند. بحران هویت در میان نسل جوان جامعه که آینده ساز آن تلقی می شوند امروزه عمیق تر شده و از جنبه های سطحی و ناپایدار به جنبه های کنشی و ذهنی پایدار رسیده است. جوان امروزی نیازمند آن است که افزون بر سازگار شدن با هنجارهای اجتماعی و غیررسمی جامعه، عادت واره های خویش را گاه حتی در جهتی نه چندان دلخواه دستکاری کند. هدف مقاله حاضر شناخت، بررسی و تحلیل چگونگی شکل گیری و تحول زمینه های اجتماعی و فرهنگی هویت و موقعیت جوانی دختران دانشجو در شهر رفسنجان است. بدین منظور، با استفاده از روش کیفی و از خلال مصاحبه های فردی و گروهی 50 نفر از دختران دانشجو در رفسنجان متناسب با شاخص های مورد نظر انتخاب شدند و با کمک تکنیک تحلیل محتوا مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان می دهد فشارهای روانی ـ اجتماعی بر دختران جوان که هم از سوی خانواده و هم قوانین رسمی و غیررسمی جامعه بر آن ها اعمال می شود، اندیشه ها و کنش های دختران را تحت تاثیر قرار داده و هویت جنسیتی آن ها را پررنگ تر ساخته است. یافته ها همچنین تضاد و ارائه موقعیت دوگانه دختران و زنان را در مواجهه با گسست و همسازی میان سنت و مدرنیته موجود در جامعه و در نتیجه اختلال در شکل گیری هویت آن ها را نشان می دهد.

مقدمه: در این پژوهش، اثربخشی معنی درمانی به شیوه گروهی بر افزایش امید به زندگی بیماران سرطانی بیمارستان شفای اهواز مورد بررسی قرار گرفت.روش: این پژوهش، مطالعه نیمه تجربی پیش آزمون - پس آزمون با گروه گواه است. جامعه آماری شامل افراد زیر 45 سال مبتلا به سرطان بودند که در خرداد 1386 در بیمارستان شفای شهر اهواز تحت درمان قرار داشتند. روش نمونه گیری سرشماری بود. ابتدا از کلیه افراد آزمون امید به زندگی میلر گرفته شد؛ سپس تعداد 40 نفر از جامعه فوق که کمترین نمره را در این آزمون کسب کرده بودند، انتخاب شدند. از این تعداد، 20 نفر (دو گروه 10 نفری) برای گروه آزمایش و 20 نفر برای گروه گواه به صورت تصادفی ساده برگزیده شدند. روش معنی درمانی طی 10 جلسه 45 دقیقه ای، هر هفته یک جلسه اجرا شد. پس از اتمام جلسات پس آزمون روی دو گروه آزمایش و گواه اجرا گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش کوواریانس و ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. در این پژوهش سطح معنی داری P<0.05 در نظر گرفته شد.یافته ها: بر اساس نتایج حاصل از تحلیل کوواریانس، بین میانگین نمره های پس آزمون گروه آزمایش و گواه تفاوت معنی داری وجود داشت (P<0.001).نتیجه گیری: معنی درمانی به شیوه گروهی باعث افزایش امید به زندگی بیماران سرطانی می شود.

مقدمه: هدف اول این مطالعه بررسی کاربردپذیری نظریه خودمدیریتی روانی استرنبرگ در موقعیت های تحصیلی روی دانشجویان ایرانی و هدف دوم آن بررسی سودمندی اندازه گیری سبک های فکری (اصطلاحی کلی که دربردارنده مفاهیمی از قبیل سبک های شناختی، یادگیری و تفکر است) علاوه بر اندازه گیری مفهوم شخصیت بود.روش: پرسش نامه سبک های تفکر و پرسش نامه پنج رگه شخصیت روی 419 دانشجو (214 پسر و 205 دختر) اجرا شد. به منظور تحلیل داده ها به ترتیب از ضریب همبستگی گشتاوری پیرسون و تحلیل رگرسیون سلسله مراتبی استفاده شد.یافته ها: دیدگاه استرنبرگ درباره روایی نظریه خودمدیریتی روانی در موقعیت های تحصیلی در فرهنگ های مختلف از جمله فرهنگ ایران قابل حمایت بود. علاوه بر این، بررسی سبک های تفکر علاوه بر بررسی مفهوم شخصیت در دو سطح مفهومی و تجربی قابل دفاع و معنی دار بود.نتیجه گیری: با وجود همپوشی نظام دار بین سبک های فکری و شخصیت، مطالعه سبک های فکری و شخصیت به طور متمایز در موقعیت های آموزشی ضروری به نظر می رسد.

امروزه، اندیشه میشل فوکو به دلیل تازگی روش و نگاه واژگونه به مسائل اجتماعی، با استقبال چشم گیری روبه رو شده؛ به نحوی که پژوهشگران علوم انسانی ایران و سایر کشورهای جهان، در مطالعات و بررسی های خود تحت تاثیر مبانی و اندیشه فوکو قرار گرفته اند. اما مساله عمده ای در بهره گیری متفکران مسلمان وجود دارد، بی توجهی به اقتضائات و فضاهای فکری- فرهنگی جامعه اسلامی ایران است که این امر انحراف از مسیر مناسب فضاهای فکری- فرهنگی در تبیین مسائل اجتماعی- سیاسی را به دنبال خواهد داشت.بنابراین، در این نوشتار با توجه به رویکرد انتقادی جامعه شناسی، مهم ترین و اصلی ترین هدف، ارائه فهمی صحیح و درخور شان پژوهشگران علوم انسانی با توجه به اقتضائات و فضاهای فکری- فرهنگی جامعه اسلامی ایران است و برای دستیابی به این مهم، از یک سو، به بررسی و ارزیابی انتقادی مبانی اندیشه فوکو و از سوی دیگر، مطالعه موردی آرای چندتن از متاثرینش پرداختیم. در آخر، آنچه این پژوهش انتقادی و بررسی توصیفی- تحلیلی بدان دست یافت آن بود که انطباق یا تلفیق آرای فوکو، به دلیل مبانی نسبی گرایانه و رد معنا و حقیقت ثابت، با مبانی اندیشه ای دین سازگار نیست، اما از آن جهت که ما را متوجه امری بیرونی می نماید مطلوب است و می تواند مورد توجه ما باشد، اما باید دقت کنیم که اسیر زمینه ها و تاریخی گرایی نشویم.

«ایران اسلامی»، به معنی خاصی که در این مقاله آمده، می تواند بانی تحول در جامعه شناسی از «حیث موضوعی» و در علوم انسانی از «حیث معرفتی» باشد. تحول موضوعی در جامعه شناسی، ناظر به حوزه هایی نظیر جامعه شناسی انقلاب، جامعه شناسی دین، جامعه شناسی توسعه، جامعه شناسی سیاسی و مسائل و آسیب های اجتماعی است. اما تحول معرفتی در علوم انسانی به موضع و راه حلی برمی گردد که در قبال معضل «بی طرفی در معرفت» اتخاذ خواهد کرد و همچنین به راهکار فرازآمدن بر «انگاره غالب» به طوری که خود دچار محدودیت های انگاره ای نگردد. این تحول همچنین از «غایات» احتمالا متفاوتی که برای کسب معرفت دارد و از جهت گیری های معرفتی نهفته در «ذخایر اندیشه ای» مسلمانان تاثیر خواهد پذیرفت.

مقاله حاضر با استفاده از روش تحلیل بین کشوری به گونه شناسی اندیشه های مطرح در مورد به رسمیت شناسی هویت زنان در کشورهای اسلامی پرداخته است. در این کشورها علی رغم تسلط فرهنگ اسلامی رویکردهای نظری متنوع و متناقضی درباب زنان شکل گرفته است. با توجه به نظریه هونت، اندیشه به رسمیت شناسی در کشورهایی ارزش مطالعه دارد که از یک سو توسعه جنسیتی و توانمندسازی جنسیتی آن ها بالاست و از سوی دیگر تحت تاثیر ساختار سیاسی، گروهی از زنان از جانب حکومت، با تحقیر، انکار یا اختلال در به رسمیت شناسی مواجهند. نظر به آنچه گفته شد، دو موضع نظری: 1) اندیشه به رسمیت شناسی هویت زنان اسلام گرا در کشورهای اقتدارگرا- سکولار 2) اندیشه به رسمیت شناسی هویت زنان تجددگرا در کشورهای اقتدارگرا- شریعت گرا قابل شناسایی است. نتایج این تحقیق نشان می دهد در شرایطی که کشورهای مصر، مراکش و تونس بستر مناسبی برای شکل گیری فمینیسم اسلامی است، کشورهای ایران، لبنان، بحرین، الجزایر و امارات بستر مناسبی برای شکل گیری فمینیسم مدرن و پسامدرن است. همچنین در کشورهایی نظیر قطر، کویت و عربستان به دلیل شکاف میان توسعه انسانی و توسعه جنسیتی امکان شکل گیری جنبش زنان برای به رسمیت شناسی وجود ندارد.

مقدمه: استفاده از آزمون های سایکوفیزیکی برای سنجش عملکرد ثانویه ذهنی، از جمله توجه انتخابی در افراد سالم و بیمار تکنیکی پرکاربرد در حوزه روان شناسی و به خصوص روان شناسی عصب شناختی به حساب می آید. آزمون «کاوش نقطه» یکی از آزمون هایی است که برای سنجش توجه انتخابی در گستره ای از اختلالات افسردگی و اضطراب کاربرد فراوانی دارد. مبنای این آزمون، استفاده از واژه ها به عنوان محرک های روان شناختی است که به دلایل زبانی و فرهنگی محدودیت هایی ایجاد می کند. در این مطالعه، نسخه تغییریافته ای از این روش با جایگزینی کلمات با چهره های هیجانی ابداع شد و روایی و اعتبار آن مورد بررسی قرار گرفت.روش: نسخه تغییریافته آزمون کاوش نقطه در گروه نمونه ای شامل 40 آزمودنی سالم و بزرگسال مورد ارزیابی قرار گرفت.یافته ها: نتایج به دست آمده نشان دهنده اعتبار بالای محرک های تصویری مورد استفاده در این آزمون و همچنین اعتبار پاسخ آزمودنی ها در برابر عکس ها بود. به علاوه، نمرات به دست آمده در مورد توجه، ارتباط معنی داری با سطح سواد و جنسیت آزمودنی ها نداشت که نشان دهنده توان این آزمون در سنجش توجه انتخابی، مستقل از متغیرهای جمعیت شناختی بود.نتیجه گیری: آزمون به کار گرفته شده در این پژوهش اعتبار قابل قبولی برای پژوهش های بین فرهنگی دارد و استفاده از آن به سایر پژوهشگران توصیه می شود.

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی بازی درمانگری کودک محور گروهی در کاهش نشانه های برونی سازی شده در کودکان پیش دبستانی اجرا شد.روش: پس از غربالگری اولیه 120 کودک پیش دبستانی در سه مهد کودک با استفاده از فرم فهرست رفتاری کودک(CBCL) ،10  کودک که بالاترین نمره را در مقیاس برونی سازی شده این فهرست به دست آورده بودند، به عنوان نمونه اصلی پژوهش انتخاب شدند. مربیان این کودکان نیز پیش از شروع مداخله، فرم گزارش معلم (TRF) را تکمیل کردند. سپس گروه نمونه در قالب گروه های دونفره، 16 جلسه بازی درمانگری را در مدت 8 هفته دریافت کرد. مادران این کودکان در پایان جلسه های چهارم، هشتم، دوازدهم و شانزدهم بار دیگر فرم CBCL را تکمیل کردند و مربیان نیز بار دیگر به تکمیل فرم TRF پرداختند.یافته ها: تحلیل واریانس اندازه گیری های مکرر نشان داد که بر اساس ارزیابی مادران، نمره مقیاس برونی سازی شده کودکان و زیرمقیاس رفتار پرخاشگرانه، به طور معنی داری کاهش یافت. مقایسه میانگین های نمره های TRF در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون نیز حاکی از کاهش معنی دار مشکلات برونی سازی شده کودکان بود. تفاوت میانگین نمره های پس آزمون اول و دوم و نیز پس آزمون سوم و چهارم در مقیاس برونی سازی شده و هر دو زیرمقیاس رفتار پرخاشگرانه و نادیده گرفتن قوانین معنی دار بود.نتیجه گیری: بازی درمانگری کودک محور روش موثری برای کاهش مشکلات رفتار برونی سازی شده از کودکان به حساب می آید و به نظر می رسد که این شیوه بر رفتارهای پرخاشگرانه تاثیر بارزتری دارد. افزون بر این بیشترین بهبود در فاصله جلسه های نخست و جلسه های پایانی مشاهده می شود و روند کاهش مشکلات در جلسه های میانی کمتر محسوس است.

جامعه شناسی در دو قرن گذشته تلاش کرده است تا از الگوی تبیینی واحدی در این رشته علمی برخوردار شود. لیکن این تلاش ها با موفقیت همراه نبوده است. امروزه تردید وجود دارد که این رشته به دلایل گوناگون از امکان تحقق چنین هدفی برخوردار باشد. طرح نظریه مدرنیته چندگانه نقش کلیدی در پیدایش این تردید داشته است. بر اساس این رویکرد نظری، مدرنیته غربی تنها راه تحول اجتماعی در شرایط کنونی نیست، بلکه یکی از راه های نوسازی اجتماعی است.این مقاله درصدد طرح مبانی نظری به منظور آغاز تلاش برای تعیین حدود و امکانات مطالعات جامعه شناختی در ایران است. طبیعی است که مطالعات اجتماعی در ایران باید از چارچوب های خاص خودش برخوردار باشد. به منظور رسیدن به این چارچوب، نخست پنج ویژگی جامعه شناسی از دیدگاه غیراثبات گرایانه تعیین شد. علم جامعه شناسی بر این اساس از خصلت جهانی، گفتمانی، بازتابی، عصری و ایدئولوژیک و سرانجام روایتی برخوردار است. سپس بر اساس این پنج ویژگی، چهار حوزه دگرگونی اجتماعی، هویت اجتماعی، ایدئولوژی پژوهشی و روشن فکرپژوهی به منزله محورهای اصلی مطالعات مسائل اجتماعی در ایران تعیین شدند.