جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ارزش و اعتبار قولنامه پیش از سال 1357 در ایران چندان مورد تردید دادرسان دادگاه ها نبود. اما پس از پیروزی انقلاب اسلامی، لزوم وفای به این نوع از قرارداد، دچار چالش گردیده و مورد بحث قرار گرفت و به دنبال صدور بخشنامه شورای عالی قضایی وقت، اکثریت قضات، این قبیل اسناد را فاقد اعتبار دانستند و قولنامه به تدریج جای خود را به مبایعه نامه داد. قولنامه را نباید با فروش نامه قطعی اشتباه گرفت. قولنامه عبارت از سندی است که متضمن قرارداد تعهد به واقع ساختن بیع در آینده بوده و به عنوان توافق به انتقال، مصداقی از شروط ابتدایی و مستقل از عقود معین است که صحت آن مورد اختلاف علمای شیعه می باشد و مشهور فقها، اینگونه شروط را بی اعتبار دانسته و عده کمتری از ایشان، حکم به صحت آن داده اند که با توجه به دلائلی که اقامه گردیده، عقیده دوم ظاهرا صحیح تر است و دلایل فقهی لازم، برای پذیرش اعتبار شرط ابتدایی و قولنامه به عنوان مصداق مهم آن، وجود دارد.

گرچه توبه از بنیادهای حقوق کیفری اسلام است که برای اصلاح مجرم و خطاکار در نظر گرفته شده است و حتی در پاره‌ای موارد، باعث سقوط (عفو) مجازات می‌شود، کمتر می‌بینیم که در محاکم قضایی و در نزد قضات از آن برای سقوط مجازات مجرمان استفاده شود. در این مقاله ضمن بررسی مساله توبه و بیان دلایل فقهی در این باره، به چگونگی و اهمیت استفاده از آن در سقوط مجازات مجرمان پرداخته‌ایم و چنین نتیجه گرفته‌ایم که اگر به توبه متهم و مجرم توجه خاصی بشود (البته با توجه به آیات و روایاتی که در این زمینه وجود دارد)، شاهد آن خواهیم بود که هم بسیاری از مجرمان از این امتیاز بهره‌مند می‌شوند و هم جامعه شاهد کاهش تعداد زندانیان و اجرای مجازات در مورد خطاکاران و اصلاح آنان خواهد بود و به این نتیجه رسیده‌ایم که بهانه‌های موجود درباره توبه باید برداشته شود و به صرف اظهار لفظی، توبه پذیرفته گردد چون در مورد توبه چیزی جز بقای آن شرط نیست. در ضمن، در صورت حصول توبه و سقوط مجازات، حذف سوء سابقه از سجل کیفری مجرم توبه‌کننده و تأسیس نهادی تحت عنوان "نهاد توبه" در دستگاه قضایی پیشنهاد شده است.

مقاله حاضر، مشتمل بر بیان حد مسافت شرعی با استناد به مفهوم لغوی سفر، مفاد روایات و دیدگاه برخی از فقیهان است مبنی بر این که ملاک و میزان در تحقق مسافت موجب قصر نماز در سفر شرعی، پیمودن حداقل یک روزه راه معمولی با وسایل عمومی است به گونه ای که موجب مشقت و خستگی شخص مسافر شود تا از باب تخفیف و تسهیل، نماز را کوتاه بگزارد.

از اساسی‌ترین شروط سیر و سلوک علمی بعد از روشن شدن مقصد، تشخیص راه است؛ زیرا اگر راه منتهی به هدف، معلوم نباشد، ممکن است سالک در طریق انحرافی و خلاف گام بردارد و هرچه بیشتر تلاش کند از هدف و مطلوب دورتر گردد و به هلاکت و بدبختی ابدی گرفتار شود.از این رو به نظر رسید برای دانشجو و طالب حقایق و معارف قبل از هر کاری شناخت راه آن لازم است. بدین سبب در ایت نوشتار به بحث دربارة یکی از طرق معرفت درحد توان پرداخته شد.امید این که مفید و مقبول افتد.

تعیین جهت قبله از ابتدای ظهور اسلام، در بین مسلمانان از اهمیت خاصی برخوردار بوده است.در این مقاله ضمن بررسی اجمالی کوششهای گذشتگان، روش جدید و نسبتاً دقیقی ارائه شده است، که ابزار آن یعنی خورشید به راحتی در دسترس همگان است.با داشتن یک جدول، به راحتی می‌توان دانست که در هر روز از سال در هر محل معین، خورشید در چه ساعتی از روز دقیقاً در راستای قبله قرار می گیرد، به طوری که امتداد سایة یک شاخص، راستای قبله را نشان می‌دهد.بدین منظور یک برنامه کامپیوتری تهیه شده است که ورودی آن تنها، طول و عرض جغرافیایی و تاریخ (سال و ماه و روز) و خروجیش ساعت انطباق خورشید با راستای قبله است.این برنامه در سه مرحله کار می‌کند: 1- تعیین دقیق جهت قبله با در نظر گرفتن طول و عرض جغرافیایی محل؛ 2- تعیین دقیق بعد و میل خورشید در روز مورد نظر؛ 3- به دست آوردن ساعت انطباق سمت خورشید با جهت قبله. در این مقاله بیشتر به جنبة آموزشی مسأله تأکید شده است و لذا برخی مفاهیم با تفضیل مطرح می‌گردد.

خاندان زنگی فریومدی که به تصریح تاریخ نگار دربار اولجایتو ، ابوالقاسم کاشانی به پنج پشت وزیرزاده بودند، تقریبا در سرتاسر دوره فرمانروایی مغولان، چه پیش از روی آوردن هلاکوخان به ایران (سال 654) و چه پس از آن، دست در کار وزارت و استیفا و صاحب قدرت و اقتدار بسیار می بوده اند. اینان در کنار خدمت به دستگاه نوپای ایلخانی در دانش پروری و شاعر نوازی نیز دستی توانا و گشاده داشته اند. بررسی زندگی مشاهیر این خاندان که بر عهده این مقاله است، تا اندازه ای این پاره ازتاریخ ایران یعنی عصر ایلخانی ، و نیز نمایی ازچهره فرهنگی خراسان آن روزگار را که می باید آنجا را پایتخت غیررسمی ایلخانان مغول به شمار آورد، تاحدی تبیین می کند

در این مقاله با نگاهی به تاریخ اسلام و جوامع اسلامی، دوره های تاریخی امر به معروف و نهی از منکر در سه دوره کلی دسته بندی می شود که در هر دوره این فریضه اسلامی به شیوه خاص خود به اجرا در می آید. اما در هر دوره با مشکلات اجرایی و عملی خاص خود مواجه می گردد و در عمل، به بن بست یا انحراف کشیده می شود و به ناچار به تعطیلی می انجامد. این سه دوره عبارتند از: 1- دوره انفرادی؛ 2- دوره سازمانی؛ 3- دوره تشریفاتی.در این تحقیق مشکلات اجرایی خاصی که هر کدام از این روش ها در عمل با آن روبرو گردیده یا ممکن است روبرو گردد با مثال های تاریخی از مناطق مختلف سرزمین های اسلامی مورد بررسی قرار گرفته و علت تعطیلی امر به معروف در طول تاریخ، مشکلات خاص به کار گرفته شده در روش های اجرایی دانسته شده است.

(همانند گرایی) وازه ای است که در مکتب روانکاوی (فروید) به کار رفته است.

گونه‌گون خوانی‌ قرائت‌های چند گانه پاره‌ای از واژه‌های قرآن، از مسائل و مباحثی است که دیرباز مورد توجه قرآن پژوهان بوده است و بحث و بررسی‌های بسیاری دربارة آن انجام گرفته است.با توجه همه هنوز این پرسش که " راز این گونه‌گون خوانی‌ها در چیست؟" پاسخی بسنده و قانع کننده نیافته است.نگارنده در نوشتاری که از پی می‌آید، کوشیده است تا به این مسأله از دیدگاهی هنری بنگرد.وی پاسخ این پرسش را در یکی از جلوه‌های هنری و بلاغی قرآن کاویده است و برای زمینه‌سازی و آشکاری بیشتر بحث، از مسائل دیگری نیز چون اعجاز هنری قرآن، به کوتاهی سخن گفته است.

برای بررسی و نقد هرکتاب، دو راه پیش پای پژوهشگر و نقاد وجود دارد. راه اول، بررسی و نقد درونی و راه دوم، بررسی و نقد بیرونی کتاب است که با مطالعه و غوررسی در احوال و افکار پدیده آورنده یا راویان آن، انجام می شود. در مؤلفاتی چون کتاب سلیم بن قیس که با خبر واحد و از طریق یک راوی نقل و عرضه شده است، مطالعه و نقد خارجی کتاب یا بررسی احوال راوی آن، راهگشا و سودمند به نظر می رسد. براین پایه، نگارنده در این مقاله به بررسی و نقد احوال ابان بن ابی عیاش و تعیین وثاقت یا عدم وثاقت او به صفت “یک راوی حدیث“ و به ویژه “یکتا راوی کتاب سلیم بن قیس“ پرداخته و در آغاز نشان داده است که تنها راوی و حلقه اتصال کتاب به سلیم بن قیس، ابان بن ابی عیاش است سپس از رهگذر یک مطالعه رجال شناختی به این نتیجه دست یافته است که راوی موردنظر و روایاتش در خور اعتنا و اعتماد به نظر نمی رسد.