جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در این پایان نامه، کوشش شده است تا به تهمتی که امروزه از سوی برخی فرقه های مسلمانان بویژه وهّابیت به شیعه زده می شود، مبنی براین که شیعه، بدعت گذار در دین است، پاسخ داده شود. سعی ما در این رساله، ارائه تعریفی از بدعت است و قیود آن را مشخّص ساخته، و با ذکر نمونه های بارزی از بدعت، از سوی بدعت گذاران، کوشیده ایم این اتّهام را از دامن شیعه پاک کرده، برای جلوگیری از بدعت و مبارزه با بدعت گذاران، راه حل هایی را پیشنهاد کنیم که مهم ترین آن ها عبارتند از: 1. شمول و فراگیری قوانین اسلامی و دایره مباحات 2. عرضه معضلات به کتاب و سنّت 3. ممنوعیت افتا به غیر علم 4. ممنوعیت اجتهاد در مقابل نص و تشریع 5. شناساندن ثقلین و کشتی نجات امّت. در صورت عمل به این راه حل ها، توفیق مبارزه با بدعت و بدعت گذاران را خواهیم یافت.

امام خمینی(ره) این عالم ربانی و فرزانه، با سیراب شدن از سرچشمه فیض الهی و با تهذیب و تزکیه درونی، یک شخصیت اخلاقی و عرفانی به تمام معنا برای طالبان حقیقت شناخته شده است. ایشان قرآن را یک کتاب اخلاقی می دانستند و انسان ها را نیازمند اخلاق؛ آن هم اخلاقی که از قرآن و سخنان گهربار معصومین علیهم السلام سرچشمه گرفته است. مکتب اخلاقی ایشان نیز برگرفته از مکتب قرآن است. از این رو در آثار اخلاقی خویش با بهره گیری از روایات ائمه(ع) به بیان فضایل و رذایل اخلاقی، آثار آنها، تنبه دادن خوانندگان و مواعظی در این جهت پرداخته اند و راه کارهای علمی مناسب برای آراستگی به فضایل به و زدودن رذایل بیان کرده اند؛ که در راستای این تبیین و توضیح و برای تقریب به ذهن مطالب به آیات شریفه قرآنی استناد فرموده اند. در این پژوهش تلاش می شود میزان اتکای ایشان به آیات شریفه بررسی شود و موارد استنادات قرآنی و بعضی استنادات روایی آثار اخلاقی ایشان بیان شود.

موضوع این تحقیق بررسی اجمالی خرافات است. متأسفانه کم نیستند کسانی که در عصر دانش، هنوز به دنبال خرافات و موهومات بوده و آن چنان به آن پایبند هستند که لحظه لحظه ی زندگیشان از آن متأثر می شود و اعتقاد به پیشگویی، فال بینی، کف بینی و دیگر خرافه ها به حدّی قوی است که در برخی موارد، افراد دلایل و علت های علمی پدیده ها را به طور کلی انکار می کنند. با توجه به این معضل که یک آسیب جدّی برای عرصه های فرهنگی، دینی و علمی جوامع محسوب می شود، ضرورت انجام چنین پژوهشی مشخص می گردد. هدف از بررسی این موضوع، بالا بردن سطح آگاهی مردم در مورد چیستی خرافه، انواع و مصادیق آن، تعدادی از راهبردهای مقابله با خرافات و ذکر دیدگاههای اسلام می باشد. این پژوهش شامل دو بخش می باشد، بخش اول با عنوان علل، آثار و راهبردها، شامل چهار فصل است که عبارتند از ؛ خاستگاه ، گستره و انواع خرافه- آثار زیان بار خرافات- دیدگاه اسلام درباره خرافه گرایی- راهبردهای خرافه زدایی. بخش دوم با عنوان نمونه ها و مصادیق خرافه گرایی شامل شش فصل با عناوین ذیل می باشد؛ نمونه هایی از خرافه در میان اقوام گوناگون، سعادت و نحوست ایام - تفأل و تطیّر- خرافه های مربوط به چشم زخم- نمونه هایی از خرافه های رایج در ایران- طالع بینی و فال گیری و شانس. نتیجه ی بدست آمده از پژوهش حاضر این است که خرافات در عرصه های مختلف زندگی مردم از جمله فرهنگی، علمی و دینی رسوخ یافته و عموماً هر کجا دلیل چیزی مشهود نبوده است، خرافات و موهومات سر برآورده اند. و از آنجا که خرافات یک نوع و گونه ی واحدی نیست، نمی توان برای آن یک راه مبارزه ی مشخص تعیین نمود. امّا به طور کلی می توان گفت برای جلوگیری از ورود خرافه به عرصه های زندگی راههای ذیل مؤثر می باشد: از بین بردن جهل، تأمّل و تعمّق در مسائل، پیروی از حقایق، نپذیرفتن عقاید بی پایه و اساس، عقلانیت داده ها، ارتقای معرفت دینی، تقویت حس انتقاد و روشن اندیشی در برابر جمود فکری. پیشنهاد من به صاحبان امر در عرصه ی صدا و سیمای جمهوری اسلامی این است که با تهیه ی فیلم ها و سریال های جذّاب، مردم را از انواع و مصادیق خرافه ها در زندگیشان آگاه ساخته، آنها را به حذف خرافات از متن کارهایشان تشویق نمایند.

این تحقیق سعی دارد به شیوه تبیینی موضوع بررسی آثار تربیتی "حمد و شکر " را مورد تحلیل و بررسی قراردهد. هدف از تحقیق: آشنا شدن با مفهوم «حمد و شکر» و آثار ارزشمند تربیتی آن دو، در زندگی انسان، به جهت بهره برداری از نتایج سودمند آن می باشد. در این راه از آیات قرآن کریم و تفاسیر، روایات، مخصوصاً صحیفه سجادیه و شروح آن و کتب اخلاقی موجود، کمک گرفته شده است. شمار منابع مورد استفاده جهت این تحقیق، بیش از هشتاد منبع تفسیری، روایی، اخلاقی .. می باشد. پایان نامه به (نه) فصل تقسیم می شود، و در هر فصل از بعدی به کند و کاو موضوع می پردازد. فصل اول: به کلیات اختصاص داشته و به بیان؛ مقدمه، تبیین مسئله، پیشینه تحقیق، سؤالات اصلی که مهمترین آن؛ سؤال از آثار تربیتی حمد و شکرمی باشد سؤالات فرعی، فرضیه پژوهش، روش تحقیق که کتابخانه ای با روش فیش برداری می باشد، محدودیتهای پژوهش، و تعریف اصطلاحات تربیت، حمد، شکر، پرداخته است. از آنجا که در اصطلاح، حمد؛ مساوق شکر محسوب می شود، و به لحاظ تفاوت استعمال آن دو، در متون دینی(مخصوصاً صحیفه سجادیه) ناچار شدیم که در ابتدا هر یک از این دو واژه را جداگانه مورد بررسی قرار داده و سپس به بیان نحوه ارتباط حمد و شکر، و آثار آنها پرداختیم. فصل دوم: با عنوان بررسی و تحلیل «حمد» به معنای لغوی و اصطلاحی، و پیشینه و بیان حقیقت حمد، و حکمت نقل حمد از زبان حق تعالی می پردازد. در ادامه به پیوند حمد و توحید و ارزش آن اشاره می کند و با بیان گستره حمد در زندگی به پایان می رسد. فصل سوم: به بیان منشأ حمد که « معرفت» است و راههای معرفت شامل: راه حس، عقل، دل، و مراتب معرفت و برترین مرتبه آن و پیوند معرفت با حمد می پردازد. فصل چهارم: با عنوان بررسی و تحلیل «شکر» به معنای لغوی و اصطلاحی، فضیلت، حقیقت، عامل، و لزوم شکر، اختصاص دارد. فصل پنجم: به بیان مراتب شکر کمترین و بیشترین و پیوند شکر با توحید، و در نهایت به نحوه ارتباط حمد با شکر، می پردازد. فصل ششم: از اصلی ترین فصل های تحقیق است که به معرفی «آثار تربیتی حمد» که شامل دو بخش: الف) بهره مندی از آثار اخلاص و کسب مقامات برتر معنوی(توکل، رضا، تسلیم) ب) پالایش رذایل اخلاقی(تکبر، غرور، بخل، طمع، حسد، حرص) در سایه کسب معرفت نسبت به اسماء و صفات حمیده حق، پرداخته است. لازم به ذکر است که در فصل بررسی آثار، از بیانات ارزشمند امام سجاد(ع) به خوبی استفاده شده است. فصل هفتم: فصل هفتم نیز مانند فصل ششم، از اهمیت برخوردار است، و به معرفی « آثار تربیتی شکر» شامل دو بخش: بخش اول شامل: الف) بهره مندی از آثار ذکر ب) تقوامداری، ج) قناعت ورزی و آثار آن، بخش دوم شامل: الف) مسئولیت پذیری در ادای حقوق، ب) انفاق گری و رفع نیازهای اجتماعی، می پردازد. لازم به ذکر است که بخش اول شامل آثار فردی است که از طریق ارتباط بنده با خدا ایجاد می شود. و بخش دوم شامل آثار اجتماعی است که از طریق رابطه انسان با انسانهای دیگر ایجاد می شود. و در پایان فصل، به نمونه هایی از سیره شاکران، اشاره شده است. فصل هشتم: به معرفی « کفران » و عوامل آثار زیانبار آن همچون: رذایل اخلاقی و نتیجه سرکشی اقوام و افراد ناسپاس می پردازد. فصل نهم: فصل پاسخ به سؤالات اصلی و فرعی و اسنتتاج می باشد.

رساله حاضر ترجمه ابواب سوم، چهارم و پنجم از جلد اول کتاب محجه البیضاء فی تهذیب الاحیاء تألیف مولی محسن فیض کاشانی می باشد که اخلاق اسلامی را شرح می دهد. هدف نگارنده از بیان این موضوع ترغیب خود و دیگران به سوی علم آموزی؛ آن هم دانش در مسیر واقعی می باشد. زیرا در این کتاب به علوم پسندیده و ناپسندیده، مناظره، آداب و وظایف متعلم و معلم اشاره شده است. آنچه که در باب سوم از این کتاب در این رساله دیده می شود شامل: گفتار در چیزهایی است که عامه مردم آنها را از علوم پسندیده می شمارند. و همچنین شرح کیفیت و تبدیل اسامی علوم که عبارتند از: فقه، علم، توحید، موعظه و حکمت و نیز بیان مقدار پسندیده علوم شرعی و مقدار مذموم و ناپسند آن. باب چهارم به علت روی آوردن مردم به مناظره، به بیان شروط و آداب و آفات آن و همچنین گفتار در بیان آفات مناظره و مهلکات اخلاقی که از آن به وجود می آید اختصاص یافته است. باب پنجم در آداب دانشجو و استاد است، آداب و وظایف دانشجو بسیار است لکن مجموع آنها در نه جمله منظم شده است. و در پایان رساله به هشت وظیفه از وظایف معلم، مرشد و راهبر نیز اشاره شده است.

عنوان این پژوهش تربیت دختران از دیدگاه اسلام می باشد. موضوع تربیت دختران و جایگاه آنها در اجتماع از دیرباز جزء موضوعات بنیادی و اساسی اسلام بوده است امروزه با رشد تکنولوژی و رویکرد دوباره بشر به مسئله دین و تربیت الهی موضوع تربیت فرزند و شیوه رفتار با آنها همچنان با اهمیت است. اگر دخترانمان با بهترین شیوه که همان شیوه و روش اسلام است تربیت یابند می توان ادعا کرد که ریشه بسیاری از نابسامانیها و کج رفتاریها ریشه کن می گردد. این پژوهش با هدف پاسخگویی به نیاز جامعه برای داشتن دخترانی سالم و دادن دستورالعمل های مفید برای کلیه کسانی که دست اندرکار تربیت دختران هستند انجام شده است. لذا علاوه بر خانواده ها، سایر نهادهایی که به نوعی با تربیت دختران سروکار دارند از جمله مدارس دخترانه نیز خواهند توانست از نتایج این پژوهش بهره مند گردند. این پژوهش در قالب شش فصل به مباحث ضروری در موضوع تربیت دختران می پردازد. تربیت به معنای پروراندن و فراهم کردن زمینه ها و عوامل برای به فعلیت رساندن و شکوفا نمودن استعدادهای انسان در جهت مطلوب است. مبانی و اصول تربیت دختران عبارتنداز: اراده و اختیار، اصل تعلیم پذیری انسان و گرایش های فطری که در نهاد تمام انسانها نهفته می باشد. رساندن دختر به مرحله رشد روانی و ایجاد روانی متعادل و داشتن اخلاقی نیک و آشنایی او با فنون و شیوه های زندگی از اهداف فردی، روانی و اخلاقی تربیت آنها به حساب می آید. تفاوت دختران و پسران بدان گونه است که وظایف و حقوق و مسئولیتها بین آنها تقسیم گردد. با توجه به ظلم و ستم ها فراوان که در برهه ای از زمان بر زنان روا می شد اسلام به دختران و زنان کرامت وارزش بخشید و آنها را موجوداتی با ارزش شمرد که برای اداره خود و نسل آینده از قدرت کافی برخوردارند. از جمله مراحل تربیت کودک، مرحله قبل از ولادت می باشد که شامل انتخاب همسر و دوران بارداری می گردد. دوران شیرخوارگی از حساس ترین دورانهاست که نیازمند تغذیه صحیح و توجه خاص به عواطف نوزاد می باشد. دوران کودکی از زیباترین دورانهای کودکان است و در مراحل نوجوانی و جوانی به واسطه بروز یک سری تغییرات از مراحل حساس زندگی دختران به حساب می آید. از جمله عوامل مؤثر در تربیت محیط های مختلف از جمله خانواده، مدارس، اجتماع، دوستان و...می باشد برخی از ضرورتهای تربیتی دختران در عصر حاضر توجه به علم آموزی، ازدواج و حجاب آنها می باشد که امروزه دختران در عرصه دانش اندوزی رشد چشمگیری داشته اند. شیوه پژوهش به اعتبار ماهیت و روش توصیفی است و برای گردآوری اطلاعات از روش کتابخانه ای استفاده شده است. منابع مورد استفاده در این پژوهش کتب حدیثی مثل بحارالانوار از مرحوم مجلسی و وسائل الشیعه حر عاملی و کتب اخلاقی مثل کتاب بهشت جوانان از اسدالله محمدی نیا و اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی از امام علی ( علیه السلام) از زین العابدین قربانی و تعلیم و تربیت در اسلام از استاد مطهری استفاده شده است. و کتب روانشناسی و تربیتی مانند کتاب اسلام و تربیت دختران از علی قائمی. واژگان کلیدی در این پژوهش عبارتنداز: تربیت دختران، اصول تربیت، تربیت مذهبی دختران، بلوغ و ازدواج و عفاف دختران، و وراثت و محیط تربیت.

آنچه این نوشتار در پی آن است بیان راه های چگونگی بهبود روابط زوجین در خانواده با بهره گیری از اسلام ، تعالیم والای قرآنی ، احادیث و مطالبی در زمینه روانشناسی خانواده ( ویژگی ها و خصوصیات مختص به زنان و مردان و چگونکی برخورد با این ویژگی ها ) می باشد . با توجه به وضعیت متزلزل خانواده های امروزی آگاهی بخشی زوجین نسبت به چگونگی رفتار با شخصیت ، علایق و افکار همسر خویش بسیار ضرورت دارد ، تا در سایه این تعالیم و سعی بر بالا بردن اعتقاد خانواده به وجود منبعی ازلی و ابدی و فنای دنیا و زندگی جاودانی آخرت ، گامی هر چند کوچک در استحکام بنیان خانواده و ایجاد گرمی در خانواده را برداشته باشیم . در این تحقیق راهکارهایی همراه با مثال های عینی جهت عبرت گرفتن زوجین آورده شده و البته خوشبختی کامل به دست نمی آید مگر با اراده و خواست فرد و زوجین و عمل به یادگیری سالم . در اینجا قابل به ذکر است ، بیان شش نکته به عنوان نکات موثر در خوشبختی : 1- توکل 2- توسل 3- صبر 4- احترام متقابل 5- تشکر 6- عذرخواهی 7- گذشت 8- خوش گویی 9- خوش رویی 10- خوش خویی . بدین منظور که زوجین می توانند با توکل به منبع قادر ، عالم و رحمان و رحیم و توسل به ائمه اطهار ( علیهم السلام ) ، آرامشی همیشگی را بدست آورده و با رعایت مداوم هشت نکته دیگر ، از خوشبخت بودن خویش لذت برده و خدا را شاکر به نعمت های پیاپی و بی دریغش باشند . این نوشتار بر این هم تاکید می کند که توجه بیشتر به یادگیری چگونگی روش های خوشبختی و رفتار با شخصیت ها از لحاظ روانشناسی همراه با آمیختن این یادگیری ها با اسلام و تعالیم قرآنی در این زمینه موجب موفقیت در برقراری ارتباط با همسر و در نهایت ایجاد خوشبختی می شود . در تهیه این مجموعه از کتاب های متعدد اسلامی ، مذهبی ، اخلاقی و روانشناسی مرتبط با موضوع استفاده شده است .