جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

پژوهشی است درباره ذات و صفات الهی از دیدگاه سید مرتضی با توجه به آیات و روایات. در این تحقیق، بعد از معرّفی شخصیت سید مرتضی، تفاوت های اساسی بین کلام شیعه با معتزله و اشاعره بیان گشته تا توهم پیروی متکلمان شیعه از آنان در ذهن ها زدوده شود. سپس به تبیین اثبات صانع از طریق برهان حدوث و قدم پرداخته شده و برای شناخت بهتر حق تعالی، از اسماء و صفات الهی بحث شده است. در این خصوص سه صفت عمده اراده، ادراک و عدل آن گونه که سید مرتضی معتقد به آنها است، به تفصیل بیان می شود و همچنین دیگر صفات ثبوتی و سلبی مانند: قدیم، باقی، دائم، قائم و قیّوم، اول، قادر، کبیر، متکبّر، لم یزل، و غیرالاشیاء مورد کاوش قرار می گیرد.

در پایان نامه حاضر پس از بررسی لغوی و اصطلاحی فطرت و بحث از ادراکات و گرایشهای فطری و بالاخره خداشناسی فطری این نتایج به دست آمده است: 1)لغت فطرت طبق نظر عامه مفسران به معنای خلقت اولیه انسان با ویژگیهای خاص است. 2) اصطلاح فطری درنظر حکمای اسلامی، خلاف نظر عده ای ازفلاسفه عقلگرای غربی است. آنها معلومات حصولی را به طورفطری قبول ندارند. 3) آنها همچنین معلومات بدیهی واولیه را فطری می دانند؛ اما این معنا از معلومات فطری باادراکات فطری که ذاتی است فرق دارد. 4) حکمای اسلامی معلومات فطری را در حیطه علم حضوری قبول دارند. 5) حکمای اسلامی پاره ای گرایشهای مقدس انسان مثل حقیقت جویی و کمال جویی و زیبایی طلبی وعدالت دوستی و خداجویی و خداپرستی را فطری وذاتی روح او می دانند. 6) خداشناسی در نظر حکمای اسلامی فطری حضوری است. 7) نظر قرآن در موردمعرفت فطری مؤید نظر حکمای اسلامی است. 8) درقرآن خداگرایی و خداشناسی به معنای علم حضوری فطری است. 9) در روایات اسلامی به فطری بودن خداشناسی تأکید شده است.

هدف پژوهش اثبات این موضوع است که امام علی ( ع ) شاگرد مکتب قرآن بوده و خداشناسی و توحید وی بر مبنای تعلیمات وحی و نبوت است و بعد از پیامبر گرامی او تنها کسی است که خدا را در حد اعلی کمال و جلال و جمال می شناسد و بهترین الگو جهت خداشناسی امت اسلامی می باشد. پس از مطالعه کتابهای فراوان در مورد خداشناسی و توحید به طور عموم و علی الخصوص شروح نهج البلاغه و تلفیق آنها همراه با مطالبی که با آنها اضافه شد به راهنمایی اساتید محترم٬ پایان نامه در دوازده فصل تنظیم گردید و قسمت عمده آن مربوط به توحید و شناخت خدا در نهج البلاغه می باشد. نتایج نشان می دهد بیان توحید و صفات خداوند توسط امام ( ع ) ناشی از علم شهودی ایشان به حضرت احدیت بوده و همانطور که خود فرموده اند ( خدایی که ندیده باشم پرستش نمی کنم ) باعث شده که ناب ترین علم توحید و خداشناسی بر زبان مبارکش جاری شد.

آنچه در این پژوهش مورد بررسی قرار می گیرد چگونگی اثبات وجود خدا از طریق تجربه دینی، فطرت و اجماع است . این پژوهش در چهار بخش تدوین می گردد: بخش اول مربوط به تجربه دینی است، در این بخش، سیر تاریخی پیدایش اندیشه تجربه دینی ماهیت تجربه دینی، ویژگی های تجربه دینی، رابطه مکاشفه عرفانی و تجربه دینی، عوامل وقوع تجربه دینی و انواع آن، چگونگی تبیین تجربه دینی و عوامل بیان ناپذیری آن و چگونگی اثبات وجود خدا از طریق تجربه دینی بیان خواهد شد. بخش دوم مربوط به فطرت است . در این بخش، معنا و ماهیت فطرت، تفاوت فطرت با غریزه و طبیعت، ملاک فطری بودن امور فطری، عوامل و موانع شکوفایی فطرت و چگونگی استدلال از راه فطرت بر وجود خدا بررسی خواهد شد. بخش سوم مربوط به اجماع عام است، در این بخش مفهوم اجماع عام، رابطه اجماع عام و فطرت، چگونگی استدلال از طریق اجماع عام بر وجود خدا و تقریرات سه گانه ای که از اجماع عام وجود دارد، بیان می گردد. در بخش چهارم تجربه دینی، فطرت و اجماع عام با هم مقایسه شده و وجوه اشتراک و اختلاف آنها بیان می شود. تجربه دینی و اجماع عام از مسائل جدید کلامی ای هستند که در فلسفه غرب و سنت دینی مسیحی مطرح هستند . اما فطرت از مسائل کلامی اسلام است . هرچند متکلمان مسیحی نیز بدان توجه داشته اند/

هدف پژوهش بررسی خطابات قرآنی که از ناحیه خداوند تبارک و تعالی بر عموم انسانها شده است ، آشنایی با خطابات قرآنی که با حرف ندا در قرآن آغاز شده است از جمله : یا ایهاالرسل ، یا ایهاالنبی ، یاایهاالرسول ، یاایهاالذین امنوا، یا بنی آدم . یا ایهاالناس ، یا بنی اسرائیل ، یا ایهاالذین کفروا و همچنین خطابات خاص به پیامبر اکرم (ص ) است روش پژوهش : اسنادی و کتابخانه ای است ابزار اندازه گیری :طرح تحقیق حاضر از طریق کتب متعدد قرآنی و بامراجعه به کتابخانه های مختلف به انجام رسیده است وبه جهت تبیین موضوع تحقیق وبرای آشنایی و دقت در انجام کار بااستفاده از کشف الایات مورد توجه قرار گرفته است پژوهش حاضر از نوع تحقیق از منابع گسترده قرآنی و بااستفاده از چهارمنبع پر محتوای تفسیری شامل : ۱- مجمع البیان (طبرسی ) ۲- المیزان (علامه طباطبایی ) ۳- منهج الصادقین (ملافتح ا.. کاشانی ) ۴- اطیب البیان (عبدالحسین طیب ) جمع آوری شده و مورد تفحص قرار گرفته است نتجه کلی : معرفی خطالات قرآنی بصورت مدون و دسته بندی و بصورت عمومی و خصوصی به انسانها و پیامبران و نیز خاص ، در ارتباطات با پیامبر اکرم (ص )، تبیین و آشنایی در خصوص خطابات قرآنی که خداوند برای سعادت انسانها در قالبهای گوناگون و به شیوه های مختلف بیان فرموده است . آشنایی با حدیث انما یعرف القرآن من خوطب به و تلاش در جهت فهم قرآن از طریق قرآن و اهل بیت علیهم السلام باتوجه به این حدیث شریف.

چکیده (فارسی): چیستی خیال خلاق، نزد فارابی، بر اساس سه وظیفه قوه متخیله، یعنی حفظ صور حسی، تجزیه و ترکیب آنها و محاکات محسوسات و معقولات توسط آنها، مفهوم سازی شده است. ابن سینا برای توجیه و تبیین چنین خیالی معطوف به عوامل درونی است. اما سهروردی، علاوه بر پذیرفتن تخیل وابسته به ذهن، خیال را به وسیله مرتبه ای از جهان هستی که آن را عالم مثالی می نامد تبیین می کند. فارابی، هم از منظر حکمت نظری و هم از منظر حکمت عملی، کارکردهای معرفتی و مدنی جانشین ناپذیری برای خیال خلاق قایل است و آن را تنها راه دست یابی جمهور به حقایق معقول و سعادت معقول می داند. از نگاه فارابی، ملاک نهایی نقد خیال خلاق، سعادت است و داوری که خیال را در ترازوی زیبا و زشت و خوب و بد می سنجد قوه ناطقه است. سهروردی، همچون ابن سینا، به این مسایل نپرداخته است. او متخیله را با روی آوردی عرفانی شیطانی بزرگ ارزیابی می کند.

در این پایان نامه که به خلقت انسان در قرآن ونقدها و بررسیهای آن اختصاص دارد، این موضوعات مورد بحث قرار گرفته است: منشأ انسان، مبدأ پیدایش انسان از نظر دین چینیان و مذهب تائو، داستان آفرینش انسان در تورات، خلقت انسان و مسأله تکامل، و حیات انسان و تکامل.

این پایان نامه در چهار فصل با عناوین ذیل تدوین شده است: خلقت انسان از دیدگاه قرآن کریم حاوی آیات مربوط و شرح آنها از کتب تفسیر، تئوری تکاملی مربوط به خلقت انسان، تعارض میان علم و قرآن درزمینه آفرینش انسان و راه حلهای ارائه شده توسطعلمای اسلامی جهت حل این تعارض، تکامل معنوی انسان و عوامل تکامل او و نیز تنزل معنوی انسان وعوامل تنزل او.

چکیده (فارسی): این رساله شامل تقریر و گزارشی است از تفسیر مارتین هایدگر از موضوع اراده(خواست) قدرت همچون دانش و همچون متافیزیک. این موضوع عنوان یکی از بخشهای مجلد سوم کتاب هایدگر با نام نیچه است. هایدگر در آن مجلد به تبیین و بررسی نقد نیچه در خصوص دو مفهوم اساسی متافیزیک یعنی حقیقت و دانش(معرفت) می پردازد. نیچه حقیقت و دانش را به عنوان مبنای ارزشگذاری در تفکر متافیزیکی نقد کرده و باور به حقیقت را به عنوان آن چیزی که در فرایند کسب دانش و معرفت به دست می آید نوعی توهم یا خطا می شمارد. منطق و صدق نیز به عنوان روش و مناط حجیت بخشیدن به دانش و حقیقت نقد می شوند تا بنیان و اساس معرفت کهن فلسفی و متافیزیک یکجا فرو ریزد. هایدگر با ریشه یابی و فهم پدیدارشناسانه مفاهیم و تعاریف و نقد نیچه از نظرگاه موجود نسبت به جهان ،نسبت به موجودات و نسبت به زندگی و ارزشهای برآمده از زندگی سعی میکند شرحی عمیق از نقد نیچه ارائه کند .این تبیین در راستای اندیشه خواست قدرت و نیز اندیشه بازگشت جاودانه صورت می گیرد که به نظر هایدگر یک مسیر تفکر و اندیشگی است که علیرغم میل و تلاش صاحبش نتوانسته از سیطره تفکر متافیزیکی خارج شود و همچنان در درون متافیزیک سیر می کند ، یعنی پرسش از چیستی و ماهیت موجودات و هستندگان .به نظر هایدگر پرسش بنیادین باید از وجود و خود هستی باشد و نه از هستندگان. بنابر این معیار، هایدگر نقد نیچه از دانش و حقیقت به معنای متافیزیکی- آن را صرفا تا حدودی می پذیرداما ان را ناکافی می داند لذا معرفت به معنای مورد نظر خودش که به معنای حضور و بازنمود است را طرح می کند تا براین اساس به مفهوم حقیقت به معنای الثیا یعنی آشکارگی وجود یا ناپوشیدگی و نامستوری نزدیک شود.

هدف پژوهش بررسی واژه های خوف و امنیت از دیدگاه قرآن و روایات و بازتاب آن دو در زندگی دنیوی و اخروی و نیز فردی و اجتماعی انسانها است روش نمونه گیری دسته بندی آیات قرآن و روایات رسیده از معصومین (ع ) و بحث و بررسی آنها است روش پژوهش کتابخانه ای است ابزار اندازه گیری الف ) کتب تفسیری مانند: مجمع البیان ، نور الثقلین ، المیزان و... ب ) کتب روایی مانند: نهج البلاغه ، الکافی ، بحارالانوار، من لا یحضره الفقیه و... ج ) کتب اخلاقی مانند: معراج السعاده ، تهذیب الاخلاق ، اخلاق ناصری و... نتیجه کلی : خوف از خداوند متعال ، ریشه امنیت همه جانبه در زندگی انسانها است