جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

پایان نامه حاضر در دو فصل تدوین شده است: در فصل اول با عنوان تفسیر آیه تطهیر در آینه عقل، تطهیر الهی فضلیت اختصاصی اهل بیت علیهم السلام شمرده شده و عصمت آنان به اثبات رسیده است و فصل دوم تحت عنوان تفسیر آیه تطهیر در آینه نقل به طور عمده مراد از «اهل البیت» در آیه شریفه بررسی شده است. در این زمینه چهار دیدگاه مورد بحث قرار گرفته که عبارتند از: اشتمال اهل بیت بر همسران پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم ، اشتمال آن بر خویشان پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم ، اشتمال آن بر امت پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم ، اختصاص آن به پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم ، علی، فاطمه، حسن و حسین علیهم السلام . از این دیدگاه ها تنها دیدگاه اخیر پذیرفته شده و سایر دیدگاه ها رد گردیده است

مطالب اصلی این پژوهش در سه بخش آمده است: در بخش اول با عنوان آفات ریاست از دنیاگرایی، تجمل گرایی، قدرت طلبی، تجسس، خشونت، تحکم و استبداد، شتابزدگی، تمسخر، اسراف در بیت المال، چاپلوس پروری و جز اینها سخن رفته است؛ در بخش دوم تحت عنوان زمینه های پیدایش آفات ریاست از غفلت از یاد خدا، ضعف مدیریت، مشورت با نااهلان، خویشاوندگرایی و...بحث شده است؛ بخش سوم درباره راههای مقابله با آفات ریاست است و در آن این راهها پیشنهاد شده است: تبلیغ و ترویج فرهنگ دین مداری، شرح صدر، انتقادپذیری، عدالت ورزی، قاطعیت، ساده زیستی، اجرای قانون و....

در این پایان نامه شماری از آیات قرآن در شأن اهل بیت (ع)، بررسی شده اند. این آیات عبارتند از: لیلةالمبیت، آیه مباهله، آیه اولوالأمر، آیه اکمال دین، آیه ولایت، آیه ابلاغ، آیه تطهیر، آیه مودت و آیات سوره انسان و سوره کوثر. در این پایان نامه سعی شده،مشترکات اهل سنت و شیعه درباره آیات مذکور بررسی و به اشکالات مفسران اهل سنت بر تفسیر علمای شیعه از این آیات پاسخ داده شود.

مباحث اصلی این پایان نامه در چهار بخش با این عناوین آمده است: بخش اول، جایگاه ثروت و ثروت اندوزی از نظر قرآن و احادیث؛ بخش دوم، آفات ثروت اندوزی از نظر قرآن و احادیث نظیر: غرور فردی و فقر اجتماعی؛ بخش سوم، راههای مبارزه با ثروت اندوزی و آفات آن از نظر قرآن و روایات مانند یاد خدا و انفاق؛ بخش چهارم، نمونه هایی از ثروت اندوزان نامی و عاقبت آنان مثل قارون.

در رساله حاضر خطاب و گفتگو در قرآن در چهار فصل بررسی شده است. در فصل اول با عنوان خطاب خداوند به مخلوقات از خطاب خدا به پیامبران، خطاب خدا به عموم مردم و خطاب خدا به افراد یا گروه های خاص مثل مؤمنان و اهل کتاب سخن رفته است. در فصل دوم، ذیل عنوان خطاب و گفتگو میان مخلوقات خدا از گفتگوی پیامبران با خدا و خطاب گروه های مختلف بندگان به خدا بحث شده است. در فصل سوم با عنوان گفتگوهای پیامبران و مردم به بررسی گفتگوی نوح، هود، صالح، لوط، شعیب، موسی، عیسی و پیامبر اسلام با قوم خود پرداخته شده است. فصل چهارم به بحث درباره گفتگوء گونه های مختلف مخلوقات با یکدیگر مثل مورچگان، هدهد، پریان، هابیل و قابیل، مردم و قارون و جز آنها اختصاص یافته است.

برای بررسی عقاید و ویژگی های اخلاقی یهود در قرآن لازم است که سراغ منابع دست اول و مستند برویم. لذا این پروژه به روش کتابخانه ای تدوین شده است و منابع آن علاوه بر قرآن، کتابهای تفسیری مفسران زبده جهان اسلام و کتابهای تاریخی و قصص قرآن است که البته در کنار آن کتابهای تحلیلی در زمینه ادیان نیز مورد استفاده قرار گرفته است. این پایان نامه مشتمل بر چهار فصل است. که در بخش اول کلیات و مفاهیم برای آشنای بیشتر خواننده با تاریخ و مفاهیم کلیدی دین یهود است. فصل اول این بخش تاریخ کلی از بنی اسراییل از زمان حضرت ابراهیم(ع) تا حضرت موسی(ع) و خلاصه ای از زندگی پرفراز و نشیب حضرت موسی(ع) بیان شده است. در ادامه در فصل دوم آشنای با نام یهود و فلسفه نام گذاری این دین بررسی شده است و بعد از آن در پایان بخش اول رابطه یهود و بنی اسراییل را به طور اجمال بیان گردیده است. بخش دوم ویژگی های نا پسند اخلاقی یهود است که در قالب6 فصل جداگانه بررسی شده است که در تمام این فصول با توجه به آیات قرآن اخلاق زشت و ناپسند یهودیان مثل آزار و اذیت رسولان وحی، پیمان شکنی یهود در عهد خود، بهانه جویی آنان در عمل به دستورات انبیاء الهی و حسادت و خیانت در امانت نسبت به مومنین بررسی شده است. بخش سوم تحقیق که بخش مهم بحث است عقاید پیروان این دین آسمانی اما تحریف شده، در زمینه های توحید، نبوت و ملایکه بررسی شده است و در فصل آخر این بخش یکی از باورهای اساسی یهودیان که منشأ تمام عملکردها و ویژگی های اخلاقی آنها است به نام نژاد پرستی، البته در زمینه های مختلف، بررسی شده است. و در انتها در بخش چهارم با توجه به آسمانی بودن دین یهود، انحرافاتی را که آنان از راه مستقیم داشته اند و در قرآن بیان شده است مثل گوساله پرستی و بت پرستی بررسی شده و به تحلیل و تفسیر علل و عوامل این انحرافات توجه شده است.

نویسنده در این پایان نامه به بررسی آیاتی پرداخته است که مربوط به آفرینش پدیده های طبیعی جهان از قبیل خورشید، ماه، ستارگان، درختان، نباتات،حیوانات و پرندگان اند؛ اینگونه آیات را آیات آفاقی می نامند؛ همچنین آیاتی در خصوص حقایق مرتبط باآفرینش انسان بررسی شده اند که به آنها اصطلاحا آیات انفسی می گویند.

همانگونه که تشکیل نظام سیاسی دینی و ساختن جامعه براساس ارزشهای الهی مقصد عالی انبیاء عظام الهی بوده است، حفظ و حراست از نظام دینی ودفاع از کیان جامعه ایمانی نیز از وظایف مهم آنان محسوب می شود. نظام دینی مثل هر نظام دیگر در صورت غفلت و سهل انگاری از انجام وظایف خود می تواند در مسیر انحطاط و سراشیبی قرار گیرد و این از سنتهای الهی است و تعالی و انحطاط جامعة دینی مثل سایر جوامع تحت سنتهای الهی انجام می گیرد. در میان عواملی که نظام دینی را به چالش می کشاند عوامل داخلی از اهمیت ویژه ای برخوردار هستند. عواملی که از درون نظام دینی را تهدید می نماید عبارت است از تردید و شک در مبانی تئوریک نظام دینی اعم از مبانی اعتقادی مثل توحید و نبوت و مبانی معرفت شناسی مثل تشکیک در حجیت معارف دینی و عصری دانستن آن و آموزه های سیاسی دینی مثل تئوری حکومت دینی ودخالت دین در سیاست است. همچنین نفوذ دنیا طلبی و ثروت اندوزی در میان مدیران و کارگزاران نظام دینی، ناکافی و ضعیف بودن آگاهی های دینی آنان و عدم استفاده از افراد شایسته در مناصب مدیریتی و همچنین جنگ روانی و تهدید و شایعه افکنی علیه مدیران و ترور شخصیت آنان و همچنین ترور شخص مدیران نظام دینی می تواند حکومت را با خطرات جدی مواجه سازد. ایجاد اختلاف در میان مردم و به رسمیت نشناختن مرجعیت رهبری در رفع اختلافات، ناسپاسی و کفران نعمت نسبت به دست آوردهای نظام، و اختلاف طبقاتی، پدید آمدن طبقات ثروت اندوز و دست اندازی آنان به مناصب قدرت از دیگر آفات و آسیبهای نظام دینی است. اشاعة فساد و فحشا و تزلزل در ارکان خانواده و بخصوص نقش منافقین در ترویج فرهنگ منکرات می تواند در تضعیف و استحالة نظام دینی نقش مؤثر داشته باشد./

در این پایان نامه، آیین زندگی از دیدگاه قرآن بررسی شده و در ابتدا، نقش و اهمیت ایمان در زندگی،انفاق و ارزش آن و اهمیت احترام به والدین بحث شده است. سپس، اهمیت امانت و عهد و پیمان و نهی ازرباخواری، رشوه خواری و احترام به بزرگان موردبررسی قرار گرفته است. در ادامه، میهمان نوازی واهمیت آن، ربا، عدالت در خرید و فروش، امتحان الهی و نتایج آن، نقش همنشینی در سرنوشت انسان و رفتاربا ایتام بررسی شده است.

موضوع این نوشتار«آسیب شناسی تفسیر قرآن در حوزة ظاهر گرایی» است. مراد ما از ظاهر گرایی عقل گریزی و جمود بر ظواهر آیات و روایات است. تاریخ تفکر اسلامی در دوره های مختلف شاهد حضور چشمگیر این پدیده بوده و آثار ناگواری تا به امروز در جوامع اسلامی باقی گذاشته است. اینکه فرقه های ظاهر گرا کدامند؟ و میزان جمدشان بر ظواهر چه مقدار بوده است؟ ریشه ها و عوامل ظاهر گرایی چیست و آنها در مبانی نظری خود گرفتار چه شبهایی شدند؟ نمودهای ظاهر گرایی آنها چه بوده و این تفکر چه آثاری را در سطح جوامع اسلامی باقی گذاشته، از جمله مسائل مطرح شده در این نوشتار است. تحقیقات نشان داده که نخستین رگه های ظاهر گرایی را می توان در تفکر بعضی از صحابه، به وضوح ملاحظه کرد دیگر اینکه عمق و وسعت این مساله در اهل سنت به مراتب بیشتر از شیعه بوده است. زیرا در زمان ائمه(ع) و بعد از ایشان، شیعیان همواره از روش ایشان پیروی کردند. بنابراین نمودهای ظاهرگرایی در شیعه نیز نتیجة جدایی از خط اهل بیت(ع) بوده است. «عواملی» از قبیل، جدایی قرآن از سنت، منبع تدوین حدیث، نقش محیط سیاسی فرهنگی، پیدایش مذاهب کلامی و افراط عقل گرایان در نگرش عقلی به دین و از جمله مسائل تأثیر گذار در شکل گیری ظاهر گرایی بوده است و آثاری چون عقب ماندگی، ظلم پذیری، خمود و سستی و از جمله آثار این پدیده بوده است.