جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این پایان نامه، در پیِ شناخت دقیق اسامی و صفات قرآن، این کتاب سعادت بخش است که معجزه جاوید و ماندگار رسول خدا، و دریای بی کران معارف الهی است که طراوت و تازگی آن، در هر عصری نمایان است و در طول تاریخ، از زوایای گوناگون مورد تدبّر و اندیشه قرار گرفته است؛ زیرا هر آیه آن برای عنایت بشر، انگیزه آور است. یکی از دریچه های حقیقت نمای قرآن، اسما و صفات آن است که آشکارا، پرده از راز نزول آن برمی دارد و در طالب خود، اشتیاقی وصف ناپذیر می آفریند. این پایان نامه، از یک «مقدّمه»، سه «فصل» و سه «ضمیمه» تشکیل شده است. هر فصل نیز خود، دارای بخش های مختلفی است. دو فصل آغازین، در واقع، مقدّماتی برای ورود به بحث اصلی «اسما و صفات» است. فصل اوّل در باب شناخت کلّی قرآن کریم است و موضوعات مرتبط با آن را روشن می کند. این فصل از بخش هایی تشکیل شده است. بخش نخست، درباره وحی و تعریف آن در لغت و اصطلاح و معنای وحی در قرآن کریم و کیفیت وحی است. بخش دوم، معنای پیامبرِ امّی و بررسی واژه «امّی» و دلایل امّی بودن پیامبر خدا را برمی رسد. بخش سوم به جاوید بودن اعجاز قرآن و این که معجزه، لازمه نبوت است، می پردازد و پس از آن، تعریف و شرایط معجزه و داوری مشرکان در اعجاز قرآن را می آورد. بخش چهارم، مربوط به نگارش و جمع و تدوین قرآن کریم و معنای جمع و مراد از جمع درباره قرآن و ذکر فضایل سوره ها و استعمال لفظ کتاب در قرآن (بر اساس احادیث) است. در فصل دوم، گردآورنده، در پی آن است که فهم قرآن را ممکن جلوه دهد و در برابر نظر برخی (اخباریان) که آن را منحصر به عدّه خاصّی دانسته اند که از موهبت عصمت الهی برخوردار بوده اند، با ارائه دلایلی، امکان فهم آن را توسط عموم بشر، اثبات کند. نویسنده، در این باب به ادلّه اصولیان و اخباریان استشهاد نموده و با بیان مثال هایی، مطلب را پایان داده است. در فصل سوم - که متن اصلی این مجموعه را تشکیل می دهد - با مطالعه دقیق قرآن، تعداد واژگانی که می توان به عنوان اسم یا صفتِ این کتاب مقدّس آسمانی برشمرد، مورد شناسایی قرار گرفته و یکْ یکِ آن کلمات از لحاظ کاربرد معناشناختی در عرفِ مردمِ عرب زبان و اعتبار استعاره ای آنها از دیدگاه معتبرترین و کهن ترین کتب لغت، مورد تحقیق واقع شده و وجه تسمیه یا توصیف قرآن به آنها با استشهاد به سخن مفسّران گران مایه ، بیان شده است. ضمیمه اوّل، جدول مقایسه ای اسما و صفات را نشان می دهد و دیدگاه عدّه ای از اندیشمندان را به همراه آیات مورد استشهاد آنان، بیان می کند. ضمیمه دوم، اسامی و صفات قرآن را به تفکیک خاص و یا مشترک بودن یا غیر آن، به عنوان نتیجه حاصل از پایان نامه، به تصویر کشیده است. ضمیمه سوم، گویای نمودار ستونی از واژگانی است که به منزله اسامی و صفات قرآن، شناخته شده است. ترتیب کلمات در این نمودار، بر اساس ترتیب نزولی سوره های قرآن است که این الفاظ در آنها به عنوان نام و یا صفت قرآن به کار رفته است.

به غیر ازاعجاز بیانی، علمی، تشریعی و عددی که درباره آن سخن گفته شده است با گذر زمان، سر چشمه های شگفت انگیز و اعجازهای جدید قرآن کریم بر بشر هویدا می شود. همه این ها بیانگر لایتناهی بودن آن است و در هر زمان و دوره ای احتمال کشف بعد و حقیقتی تازه از قرآن می رود. یکی از جنبه های اعجاز قرآن، اعجاز هنری است، تحقیق حاضر به روش کتابخانه ای و با بهره گیری از کتابهایی مانند آفرینش هنری در قرآن، من اسالیب البیان القرآنی، گفتگو و تفاهم در قرآن کریم و... تهیه شده و در چهار فصل ارایه گردیده است. فصل اول(هنر تصویر سازی قرآن): ابتدا از راز جاذبه و افسون قرآن سخن گفته شده و به طور اختصار به جاذبه سوره علق اشاره شده است و به این نتیجه رسیدیم که تصویر ابزار مناسب و مخصوص اسلوب قرآن است. تصویر هنری در قرآن، تصویری است آمیخته با رنگ و جنبش و موسیقی و زنگ کلمات و نغمه عبارات و سجع جملات به گونه ای، دیده و گوش و حس و خیال و وجدان را از خود آکنده می سازد. و این تصاویر تنهاو تنها به وسیله الفاظ جامد یعنی واژه های بی جان صورت می گیرد. سپس به ذکر چهل نمونه از تصاویر قرآنی پرداخته ایم. فصل دوم(هنر موسیقایی قرآن): ابتدا به ذکر اهمیت موسیقی قرآنی و تأثیرات آن در جذب افراد پرداخته و سپس نمونه هایی از سور فجر، مدثر، قمر را ذکر کرده ایم. از کاربرد هدف دار کلمات خاص در آیات قرآنی و مثال هایی در این زمینه سخن گفته ایم. در ادامه با ذکر هنر تکرار آرایی قرآن که تأثیرات درونی و مثال هایی در این زمینه این فصل را به پایان برده ایم. فصل سوم(هنر داستان پردازی قرآن): در این فصل ابتدا به ذکر معنای داستان و قصه و تفاوت آنها و سپس عوامل داستان در داستانهای امروزی پرداخته ایم. در ادامه عناصر داستانی در قرآن را مورد بررسی قرار داده ایم و در آخر به این نتیجه رسیدیم که تمام عناصر داستانی در ساختار داستان های قرآن به تناسب جو حاکم بر هدف فکری و تربیتی سوره مورد نظر گاه کم رنگ و پررنگ می شود. فصل چهارم(اسلوب حواری): در این فصل از اهمیت گفت و گو و تأثیرات آن در پیش برد اهداف قرآن سخن رفته است و سپس به ذکر نمونه هایی از شیوه های گفت و گو قرآنی با توجه به مقتضای حال و مقام بسنده کرده ایم. البته انتخاب چهار مثال ذکر شده هدفمند می باشد. به طور کلی هدف از ارائه این جنبه های اعجاز هنری آشنایی با اهداف درونی که به دنبال سیاق آیات وجود دارد و درک آن ها و الگو برداری از آنها می باشد زیرا قبل از هر چیز قرآن کتاب هدایت است

مباحث پایان نامه در دو حوزه مورد بحث و تحقیق قرار گرفته است. حوزه اول مباحث اصولی و مبانی ترجمه قرآن که در این بخش موضوعات زیر مورد بحث قرار گرفته است. شرایطی که مترجم قرآن باید دارای آن باشد اعم از شرایط علمی و ایمانی، موضوع دیگر مورد بحث، بررسی شیوه های ترجمه قرآن و نقد و بررسی هر کدام، دیگر موضوع مورد بحث، اصول و مبانی ای که مترجم قرآن کریم باید در ترجمه خود در آن عنایت داشته باشد، اصولی همچون؛ جایگاه اصطلاحات در ترجمه، لزوم رعایت مبانی کلامی و فقهی در ترجمه، نقش سیاق در ترجمه، وجوه و نظائر در ترجمه و موضوعاتی دیگر همچون: ضرورت و اهمیت ترجمه و ادّله موافقین ترجمه قرآن و پیشینه ترجمه قرآن در اسلام، تحلیل و ارزیابی نظرات لغویین درباره واژة ترجمه، مورد بحث در این حوزه قرار گرفته است. حوزه دوم بحث پایان نامه، نقد و بررسی دو حزب اول قرآن است که در این حوزه اشکالاتی ادبی، لغوی، بلاغی ترجمة آقایان (الهی، مکارم، ابوالتفوح، رازی، پور جوادی و میبدی) مورد بحث و ارزیابی قرار گرفته است و بعد از نقد و بررسی، ترجمة پیشنهادیِ نگارنده بیان شده است.

ارزیابی دستاوردهای علوم بشری با میزان اشارات قرآن که بر اساس اعتقاد ما مسلمانان به علم مطلق و ذات لایتناهی پروردگار متصل است از مباحث ارزشمند به حساب می آید از این رو تحقیق حاضر کوشیده است تا پاره ای از دستاوردهای زبانشناسی جدید را از دیدگاه قرآن کریم مورد بررسی و مطالعه قرار دهد. بدین منظور برخی از مفاهیم و موضوعات مهم زبان شناسی جدید چون فطری بودن زبان در انسان، وجود همگانی های زبان، چند لایگی زبان، ارتباط زبانی در حیوانات، ویژگی زبان انسان و اهمیت نگارش مورد توجه و بحث قرار گرفته و در هر مورد اشارات قرآنی استخراج، ارائه و با استفاده از تفاسیر معتبر دیدگاه قرآن روشن شده و نتیجه گیری لازم به عمل آمده است. از آنجا که این تحقیق با عنایت به دستاوردهای زبان شناسی جدید کوششی در جهت استنباط بهتر قرآن کریم است طبعاً از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد.

اطاعت به معنای پیروی شخص از اوامر و نواهی مافوق خود است. بندگی نیز همان حقیقت عبودیت است. عبد به کسی گفته می شود که تعلق به مولی و صاحب خود دارد و اراده اش تابع اراده او است. عبودیت نهایت اوج تکامل یک انسان و قرب او به خداست به همین دلیل است که خداوند غرض از خلقت انسان را « عبودیت» معرفی می نماید. اطاعت را می توان به دو قسم تقسیم کرد اطاعت الهی اطاعت غیر الهی که اطاعت الهی شامل اطاعت خدا و پیامبر ( ص) و اهل بیت ( ع) می باشد اطاعت از رهبر و عالمان دینی و پدر و مادر نیز در صورتی که در راستای اطاعت الهی باشد اطاعت الهی محسوب می شود و اطاعت از ظالمان نیز اطاعت غیر الهی است که باید از آن پرهیز کرد. اطاعت و بندگی خداوند دارای آثار و پیامدهایی است از قبیل بصیرت و روشن بینی، کثرت رزق و ... . آفات و موانعی نیز اطاعت و بنگی خدا را تهدید می کنند مانند جهل، هوای نفس، ریا و ... . عوامل مؤثری در راه اطاعت و بندگی خداوند وجود ارد که از تقوا، تواضع و خودشناسی می توان نام برد. بحث اطاعت از اهمیت ویژه ای برخوردار است. گستره وسیعی دارد چنانکه بسیاری از آیات و روایات به این بحث پرداخته اند. سعی ما در این تحقیق نیز بیان اهمیت و اطاعت و بندگی از دیدگاه آیات و روایات است که این بحث را در سه بخش تنظیم کرده ایم. بخش اول: که به تبیین بحث اطاعت و بندگی می پردازد و شامل دو فصل مفهوم اطاعت و بندگی و اقسام اطاعت است. بخش دوم: شامل سه فصل آثار اطاعت و بندگی، آفات و موانع بندگی و عوامل مؤثر در اطاعت و بندگی است. بخش سوم: شامل بررسی عوامل و راهکارها می باشد.

مساله تساوی یا عدم تساوی اسلام و ایمان از بحث هایی بوده است که در میان متکلمان اسلامی از صدر اسلام مطرح بوده است. نظر امام علی(ع) به عنوان اولین امام معصوم در رابطه با اسلام و ایمان و مرز میان این دو هدف این تحقیق است. برای این منظور با توجه به اینکه نهج البلاغه اثر ماندگار سید رضی است ابتدا زندگی پربار سید رضی مورد بحث قرار گرفته است و سپس به دیدگاه امام علی(ع) در رابطه با اسلام و ایمان پرداخته شده است . می توان گفت در نهج البلاغه اسلام به دو معنا به کار رفته است که ای دو معنا به نحوی با معنای لغوی اسلام که همان تسلیم شدن است سازگار می باشد. ‎۱ اسلام ظاهری: یکی از معنای به کار رفته شده اسلام در نهج البلاغه اسلام ظاهری یا اظهار شهادتین یا همان اسلام در اصطلاح فقهاست. که این معنا با معنای لغوی اسلام سازگار است. در اسلام ظاهری نیز تسلیم شدن وجود دارد. اما انقیاد تسلیمی که فقط زبان منقاد است. ‎۱ اسلام حقیقی: اسلام حقیقی نیز از معانی به کار رفته اسلام در نهج البلاغه است در این اسلام فرد در تمام ابعاد تسلیم و منقاد است این معنا از اسلام نیز با معنای لغوی سازگار است. و ایمان از دیدگاه امام علی(ع) شناخت قلبی و اقرار زبانی و عمل به ارکان است می توان گفت در نظر امام علی(ع) رابطه اسلام ظاهری با ایمان رابطه عام و خاص است. بدین معنا که هر ایمانی اسلام است و هر مومنی مسلمان است. اما هر اسلامی، ایمان نیست لذا هر مسلمانی مومن نیست لذا این معنا از اسلام اخص از ایمان است. در رابطه اسلام حقیقی با ایمان رابطه تساوی می باشد. یعنی هر مومنی مسلمان حقیقی و هر مسلمان حقیقی مومن است و اسلام و ایمان یک چیز می باشند./

راهکارهایی که میتوانند دین را نهادینه کرده و بقای آن را تضمین کنند و نیز وجه جهانی آن را به عرصه ظهور برسانند، مسائلی هستند که اهداف این پایان نامه را تشکیل میدهند. به طور کلی نتایج که از این تحقیق به دست آمد، این بود که جهانی شدن به تبع نوع رویکردی که جوامع نسبت به آن دارند، میتواند ارتقاء آنها و یا انحطاطشان را باعث شود، بدین گونه که اگر آن را به مثابه ی پروژه ای در جهت سیطره ارزشهای غربی به ویژه آمریکا بر تمام دنیا فرض کنیم و متعاقبا خود را باخته و سر در گم شویم، مسلما زیان خواهیم دید، در حالی که همین جهانی شدن را اگر فرایندی بدانیم که محصول تکامل تکنولوژیک جوامع بشری است، مطمئنا دارای ابعاد و ضوابط مثبتی خواهد بود که ب فرد امکان میدهد تا با شایستگی و تهذیب ، مرز جغرافیایی خود را پشت سر نهاده و پیوسته افکار خویش را به صورتی زیبا و نو در گستره ای جهانی عرضه نماید، همچنین از جریانات جاری اطلاع یافته و در زمان مناسب موضع مناسبی در برابر آن اتخاذ کند و متناسب با میزان توان خود در آن مشارکت بجوید . اما نتایجی که از مواجهه دین و جهانی شدن به دست آمد، این بود که جهانی شدن هم فرصتها و هم چالشهایی را برای دین ایجاد میکند و بسته به نوع آسیب شناسی و چگونگی مقابله دینداران با این فرصتها و چالشها نتایج مختلفی را به بار می آورد. اما نتیجه ای که از بررسی فصول به دست آمد این بود که جهانی شدن دینی تنها نتایج مختلفی را به بار می آورد . اما نتیجه ای که از بررسی فصول به دست آمد این بود که جهانی شدن دینی تنها جهانی شدن محتمل، واقعی و حقیقی است، چرا که صحبت از جهانی شدن به معنای وجود اصول جهان شمول و متعاقب آن حاکمیت اصول یاد شده بر سراسر عالم می باشد و طبق آنچه در فصل دوم پایان نامه آورده شده دین اسلام دینی جهان شمول و پیامبر اکرم ( ص ) رسولی جهانی است و رحمت را برای تمام انسانها می خواهد، پس دین اسلام دینی است جهانی و شایسته جهانی شدن

مطالب این پژوهش در پنج بخش به نگارش در آمده است: در بخش اول با عنوان تاریخچه مسیحیت، شرح حال حضرت مسیح و سیر گسترش مسیحیت و انشعاب در آن باز گفته شده و در بخش دوم تحت عنوان کتاب مقدس مسیحیان اناجیل چهارگانه مرقس، متی، لوقا و یوحنا و نیز انجیل برنابا معرفی گردیده است؛ بخش سوم، حضرت مسیح در عهد جدید و قرآن نام دارد و در آن زندگی حضرت مسیح از نگاه اناجیل و سپس از منظر قرآن بررسی شده است؛ بخش چهارم به اعتقادات مسیحیت اختصاص دارد و در آن از تثلیث و عروج حضرت مسیح از نظر عهد جدید و قرآن سخن رفته است؛ بخش پنجم درباره نحوه برخورد مسیحیان با آیات قرآن کریم است و در آن رفتار مسیحیان با قرآن از دیدگاه قرآن کریم و نیز تاریخ اسلام بررسی شده است.

اسراف از جمله آسیب ها و آفت هایی است که بشر به آن دچار می شود و آثار زیان باری را در پی دارد. «اسراف» در قرآن مجید، معنی وسیع و گسترده ای دارد و به دو دسته تقسیم می شود: یکی اسراف در امور اقتصادی مانند: اسراف در اموال عمومی و بیت المال مسلمانان، اسراف در آب و منابع انرژی و... و دیگری اسراف در امور غیر اقتصادی و تجاوز از حد و قوانین الهی مانند: اسراف در قصاص، تعدی از مسیر فطرت و شرک ورزیدن به خداوند، خودکامگی و سلطه مداری، فساد در زمین و.... همچنین عوامل (بینشی، گرایشی و روانی تربیتی)، آثار و عواقب شوم اسراف (دنیوی و اخروی) مورد بررسی قرار گرفته اند.

موضوع این تحقیق « اسراف از دیدگاه آیات و روایات» می باشد که به بررسی نقش اسراف در ابعاد زندگی انسان می پردازد و با هدف امر به معروف و نهی از منکر با تکیه بر آیات قرآنی و روایات تنظیم شده است که برای این کار به کتب تفسیری مانند: تفسیر نمونه اثر ناصر مکارم شیرازی، المیزان اثر محمدحسین طباطبایی، اطیب البیان اثر عبدالحسین طیب، مجمع البیان اثر فضل بن حسن طبرسی، و کتاب های اخلاقی مانند: منهج الصادقین اثر فتح الله کاشانی، معراج السعاده اثر احمد نراقی، گناهان کبیره اثر عبدالحسین دستغیب و حلیة المتقین اثر محمدباقر مجلسی مراجعه شده است. اسراف به معنای زیاده روی و تجاوز از حد در تمام شئون گوناگون زندگی است که با توجه به ادله اربعه یک اقدام ناپسند و حرام بوده و فلسفه حرمت آن جلوگیری از تباهی، فساد، تجاوز و رعایت اعتدال و عدالت در جامعه است. بی ایمانی، جهل، خودنمایی، هواپرستی، تربیت غلط خانواده و جامعه، الگوی غلط اجتماعی و فرهنگی از جمله عواملی است که بدون توجه و پرداختن به آن ها حذف اسراف از زندگی فردی و اجتماعی امکان پذیر نخواهد بود. پیامدهای فراوان این معضل در عرصه فردی مثل: خشم الهی، محرومیت از هدایت، کیفر اخروی و محرومیت از شفاعت و در عرصه اجتماعی مثل: اختلاف و فاصله طبقاتی، از بین رفتن توازن و تعادل می باشد. به این ترتیب پیشگیری از اسراف به عنوان یک گناه کبیره، یکی از وظایفی است که بر همگان واجب است و آن جز با زهد و پارسایی، تفکر و سنجش، تقدیر و اندازه گیری معیشت، شاکر و راضی بودن به رضای خدا و پیروی از تعالیم و قوانین اسلام میسر نمی شود. بنابراین باید سعی شود نه تنها در شعار، بلکه در عمل با معیارها و ارزش های اسلامی حرکت کنیم و جامعه را بر اساس این معیارها عادت داده و بسازیم. کلیدواژه ها: اسراف، تبذیر، افراط، قناعت و اعتدال.