جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این پژوهش با موضوع «وفای به عهد در اسلام و آثار فردی و اجتماعی آن» پس از کلیات تحقیق، در پنج فصل تنظیم شده است. فصل اول به ماهیت عهد، واژگان مترادف آن از نظر لغوی و اصطلاحی، اهمیت موضوع از نظر آیات و روایات معصومین(علیه السلام) و انواع عهد اختصاص دارد. در فصل دوم، آثار وفای به عهد (دنیوی و اخروی) مورد بررسی قرار گرفته است. در فصل سوم از موارد استثنای وفای به عهد سخن به میان آمده و به چهار مورد آن اشاره شده است. در فصل چهارم به پنج راه موفقیت در وفای به عهد پرداخته شده است. فصل پنجم به جمع بندی و نتیجه گیری موضوع پرداخته و چند پیشنهاد پژوهشی نیز ارائه شده است.

در احکام دین به تمام واجبات و مستحبات « معروف» و به تمام محرمات و مکروهات « منکر» گفته می شود. بنابراین سفارش افراد جامعه به انجام کارهای واجب و مستحب « امر به معروف» و بازداشت« آنها از کارهای حرام و مکروه « نهی از منکر» است. امر به معروف و نهی از منکر نیز مانند، روزه، حج و جهاد و .. بر همگان واجب است یعنی باید انجام دهند یا اینکه اگر کسی این فرضیه الهی را انجام داد دیگر بر گردن دیگران نیست. طبق این مسأله هر فردی .. در برابر خانواده و اجتماع مسئول است که امر به معروف و ناهی از منکر باشد. «در غیر این صورت وظیفه الهی خود را انجام نداده است.» در جامعه ما کسانی به عنوان امران به معروف و ناهیان از منکر وظیفه امر به معروف و نهی از منکر را برعهده گرفته اند که با توجه به شرایط و مراحل آن به انجام این مهم می پردازند. بعضی از شرایط امر به معروف و نهی از منکر مانند: 1- خود معروف و منکر را بشناسد 2- خود عامل به معروف و تارک منکر باشد به حسن خلق و حسن بشر یا قول لین و هر چیز از قول لی صبر در برابر مشکلات و دیگر موارد. همچنین امر به معروف و نهی از منکر دارای مراحل سه گانه به شرح زیر می باشد. 1-انکار قلبی: آن معنی که کار کند که ناراحتی قلبی خود را از منکر آشکار کند، و به طرف بفهماند که منظورش از این عمل، این است او معروف را انجام دهد منکر را ترک کند. مثلا چهره در هم کشیدن روگرداندن یا رویهم فشار دادن پلکهای چشم خود و 2- انکار زبانی: که اگر از مرحله اول نتیجه نگرفت، واجب است از مرتبه دوم استفاده کنند، در صورتی که احتمال اثر بدهد. 3-اقدام عملی: اگر معلوم شد طرف آدم سمجی است و از مرحله اول و دوم نمی شود نتیجه گرفت، باید از مرحله سوم شروع کرد و با اعمال قدرت وارد شد. البته در جامعه امران به معروف و ناهیان منکر باید از حمایت مردم برخوردار باشد تا بنا اعمال وظیفه به طور مناسب به نتایج و اثرات امر به معروف و نهی از منکر مانند اثرات و برکات معنوی، اخروی، اجتماعی، اقتصادی، فردی و برکات بسیار ارزنده که می تواند جامعه را به رشد و پویایی برساند برسیم. و یک جامعه به تمام معنا اسلامی داشته باشیم. کلمات کلیدی: امر- معروف- نهی- منکر

نوشتار حاضر، تحقیقی است پیرامون شجاعت در قرآن و روایات که بر هشت فصل تدوین شده است. در فصل نخست: ابتدا به تعریف شجاعت اشاره شده است زیرا شحاعت یک صفت اخلاقی است که از فضایل قوه غضب به شمار می رود. همچنین معانی دیگر شجاعت از قبیل و جوانمردی و صبر و شهامت مورد بررسی قرار گرفته است. فصل دوم: شجاعت در قرآن بحث شده است، آیاتی که در مورد شجاعت، استقامت، صبر و بردباری و ترس آمده است. فصل سوم : شجاعت در منظر روایات پرداخته شده است. احادیثی از ائمه اطهار ( علیه السلام) در مورد تسلط بر خشم، شجاع ترین مردم، شجاعت و غیرت بحث شده است . فصل چهارم: نمونه هایی از شجاعت در تاریخ بیان شده است از قبیل: شجاعت پیامبر ( صلی الله علیه و آله و سلم)و امام علی ( علیه السلام) و دیگر ائمه اطهار ( علیهم السلام) و مسلمانان شجاع تایخ چون میثم تمار، سید حسن مدرس و امام خمینی(ره) . فصل پنجم : عوامل و آثار شجاعت بررسی شده است و همچنین به بیان رذایل و فضایل قوه غضب پرداخته شده است که خد افراط شجاعت تهور است و حد تفریط آن جبن است. ابعاد شجاعت که به شجاعت بدنی و شجاعت معنوی تقسیم می شود. سپس آثار شجاعت بیان شده که عبارت است از: -دلاوری و تهور انسان - شجاعت در اظهار عقیده - در اعتراف به گناه همچنین مراتب شجاعت و خصوصیات انسان شجاع مورد بررسی قرار گرفته است. فصل ششم: در مورد شجاعت در جنگ بحث شده است، مواردی مثل شرایط بارز شجاعت ، ارزیابی شجاعت و دلیری که به تعاریف و ارزیابی واژه هایی مانند فرد دلیر و فرد شجاع پرداخته است. سپس نیاز به شجاعت در جنگ مورد بررسی قرار گرفته و آموزش شجاعت که آیا شجاعت آموختنی است و عواملی که رفتار شجاعانه را از رفتارهای موثر به کلی جدا می کنند بحث شده است. و در آخر فصل نظرات متفکرین غرب در مورد شجاعت مورد بررسی قرار است. فصل هفتم: به موانع شجاعت پرداخته شده است که عبارت هستند از: -کم رویی - ترس - عدم اعتماد به نفس و سپس به تعریف و توضیح و درمان آنها پرداخته شده است و ترس از نظر اسلام بررسی شده است . فصل هشتم : نکات - تقیه و شجاعت - آیا بدون شجاعت می توان به کمال رسید ؟ - واژگان کلیدی این تحقیق نیز: شجاعت، قرآن، سنت می باشد. کلمات کلیدی: شجاعت قرآن سنت

قرآن که کتاب نازل شده از سوی پروردگار است، دعوت خود به اسلام را از طریق بیان مباحث گوناگون، مطرح کرده است. یکی از این مباحث، قصه و استفاده از آن در راه تربیت انسانهاست. این رساله بر آن است که با بررسی قصه های موجود در قرآن، اعم از قصه های انبیاء و غیر انبیاء، نکات تربیتی و اخلاقی این قصه ها را مورد توجه قرار دهد تا بدین وسیله، اولاًغرض و هدف از آوردن هر قصه در قرآن مشخص شود و ثانیاً با توجه به این هدف و مقصود، بتوان از هر قصه درسی گرفت. البته در بررسی قصص قرآنی گاهی یک یا چند قصه، یک هدف و منظور را بیان می کنند که در کنار هم مطرح می شده اند و یا از ذکر بعضی از آنها، خودداری شده است تا تکرار مکررات نباشد. لازم به ذکر است که ملاک حقیقی در بازگویی قصص قرآنی، آیات قرآن بوده است و در کنار آن تفاسیر و کتب قصص قرآن نیز استفاده شده است.

عنوان پایان نامه در مورد نقش و مسئولیت مشترک و اختصاصی والدین در تربیت فرزندان می باشد. متن پایان نامه شامل چهار فصل است فصل اول کلیات ، بقیه فصول طبق حدیثی از پیامبر اکرم(ص) به سه مرحله تقسیم شده که عبارتند از : فصل دوم : نقش و مسئولیت مشترک و اختصاصی والدین در هفت سال اول(دوران سیادت) فصل سوم : نقش و مسئولیت مشترک و اختصاصی والدین در هفت سال دوم(دوران اطاعت) فصل چهارم : نقش و مسئولیت مشترک و اختصاصی والدین در هفت سال سوم(دوران وزارت) طفل در هفت سال اول زندگی ( فصل دوم- دوران سیادت) جسمش ناتوان و فکرش نارساست لذا پدرو مادر باید بسیاری از نیازهای نیازهای او برآورده و به خواسته هایش جامه عمل بپوشاند. لیکن این آزادی نباید به معنای بی بند و باری تلقی شود. بلکه کودک باید آزادی مشروطی داشته باشد. کودک در هفت سال دوم ( فصل سوم- دوران اطاعت) از رشد ذهنی خاصی برخوردار می شود و مسئولیتهایی به عهده او گذاشته می شود. باید توجه داشت که آموزش آداب و اخلاق باید هماهنگ و همزمان به صورت عملی انجام شود به نحوی که نوجوانان آن ها را در رفتار و کردار معلمان و والدین خود مشاهده نمایند. هفت سال سوم( فصل چهارم- دوران وزارت) عمر از پانزده سالگی آغاز می شود. والدین در این مرحله باید با نوجوانان و جوان در مسائل مختلف مشورت نمایند. جوان در این مرحله با مشکلاتی از قبیل تحصیلات ، انتخاب شغل و ... روبروست لذا والدین با تدابیر لازم باید جوان را برای حل این مشکلات یاری دهند. بنابراین برای اینکه فرزندان صالح و مؤمن داشته باشیم، باید اصول تربیت را فرا گرفته باشیم و گرنه فرزندانمان دردام استکبار جهانی گرفتار خواهد شد. پس بهتر است والدین به نقش و مسئولیت خود آگاه باشند و در تربیت فرزندان دقت بیشتری داشته باشند.

تحقیق حاضر در چهار فصل به بررسی هدایت پرداخته است: فصل اول به شرح هدایت از دیدگا لغت شناسان، واژه شناسی قرآنی، نقش فطرت، هدایت در طبیعت و نتایج و آثار اختصاص دارد. در فصل دوم قلمرو هدایت، ویژگی های هدایت، هادیان الهی و اقسام هدایت مورد بحث قرار گرفته است. در فصل سوم، شرایط و موانع هدایت بررسی شده است. در فصل چهارم، تفسیر آیه «اهدنا الصراط المستقیم» و بررسی قرآن و مسئله جبر و اختیار آمده است.

این رساله با موضوع هوای نفس وآثار و پیامدهای آن تدوین شده و باتوجه به اینکه این موضوع یکی از موضوعات مهم ومورد ابتلای انسان در زمینه اخلاق است و مستقیم با سعادت وشقاوت انسان مرتبط است و همچنین از آن جا که کمال نهایی انسان در قرب به خداست، ودراین معنا همه انبیا واولیای الهی اتفاق نظر دارند، وتمام کسانی که درصدد تحصیل کمال برآمده واز اهل سیر وسلوک بوده اند همداستانند که نفس و خواهش های نفسانی در نیل به کمال، مزاحم انسان بوده و تبعیت از آن باعث سقوط خواهد بود، لذا اگر انسان بخواهد رهی بپیماید و بجایی برسد، چاره ای جز مخالفت با خواسته های نفسانی و مبارزه با آن نیست، ومبارزه آن قدر باید ادامه یابد تا نفس مطیع عقل گردیده وجزء جنود عقل به حساب آید و گرنه با وجود نفس و خواهش های نفسانی،رسیدن به کمال ومقام قرب میسر نخواهد بود لذا برآن شدیم که به بررسی شناخت هوای نفس و مراتب آن، ضرورت وکنترل نفس، مبارزه با هوای نفس وآثار وپیامدهای پیروی از هوای نفس بپردازیم. لذا شناخت نفس به این است که انسان به حقیقت وجوهریت خود که از عالم ملکوت است پی ببرد نوع منابع استفاده شده دراین رساله بیشتر کتب اخلاقی و روایی وتفاسیر می باشد که ازجمله این کتب می توان به ( تفسیرنمونه، میزان الحکمه، بحارالانوار، منهاج البیان، اخلاق در قرآن و...) اشاره کرد. هدف ما از انجام این تحقیق با موضوعی اخلاقی این است اولا خودم نسبت به این موضوع شناخت پیدا کنم و به آثار نادرست هوای نفس پی ببرم و به مزایا و نورانیت آن واقف شوم ،که خطر پیروی از هوای نفس را به جامعه معرفی کنیم وراه های مقابله با آن را بشناسانیم به امید اینکه یک روزی شاهد رشد فضائل اخلاقی وکمالات انسانی درجامعه باشیم وتک تک مسلمین را برفراز قله های معنوی واخلاقی نظاره گر باشیم. ازنتایج حاصله این تحقیق که بیشترین اهمیت را دارا می باشد می شود اشاره کردبه اینکه مبارزه با هوای نفس کلید اصلی سعادت انسان می باشد و از آن جا که اخلاص درکارها شرط قبولی اعمال است واخلاص بدون مبارزه با نفس محقق نمی شود چرا که نفس انسان را به انگیزه های غیرالهی می کشاند و ریا وامثال ان را پدید می آورد لذا بدون مبارزه با هوای نفس اعمال انسان مقبول درگاه حق نخواهد بود. لذا اگر انسان تهذیب نفس داشته باشد و با هواهای نفسانی مبارزه کند می تواند زمینه رشد و شکوفایی تمام صفات نیک را محیا کند. روش انجام کاردر این رساله روش کتابخانه ای بوده و واژگان کلیدی دراین تحقیق هوا، نفس، روح می باشد.

تربیت کودک ، این سازنده جامعه و تربیت فردا ، چیزی نیست که فقط بر عهده مادر باشد. بلکه پدر هم در این امر دارای نقشی اساسی و مهم می باشد. او باید در این راه وظایف و نقش های بی شماری را بر عهده گیرد و مراقب باشد که در این رهگذر، دچار لغزش و اشتباه نگردد. زیرا تربیت ، یکی از ارکان مهم زندگی بشر است و یکی از راه های رسیدن به خوشبختی و بدبختی هر کسی بستگی به تربیت او در دوران کودکی دارد. بنابراین پدر باید در راه تربیت کودکش تلاش و کوشش گسترده ای را در پیش گیرد و سعی کند که نیازهای کودکش را تأمین نماید. نیازهایی از قبیل : امنیت ، خوراک، پوشاک و ... او علاوه بر تأمین نیازهای مادی و جسمانی باید نیازهای روحی و روانی کودکش را که عبارتند از محبت و احترام و ... را برآورده سازد و اضافه بر اینها حقوق کودکانش را نیز رعایت کند. او همچنین باید در زمینه تربیت کودکش علاوه بر نظارت بر رفتار و کردار کودکش باید مراقب رفتار و کردار و گفتار خویش نیز باشد و قبل از تربیت کودکش و ساختن او به خودسازی بپردازد. زیرا که سرزدن کوچکترین اشتباه از طرف پدر ، برای کودک جنبه بدآموزی دارد. چرا که کودک پدرش را الگوی خود می داند و از او تقلید می کند. پدر برای اینکه انسانی مثبت و مفید تحویل جامعه دهد ، باید حضوری مسئولانه در خانه داشته باشد. حضوری که مؤثر در تربیت صحیح باشد نه اینکه در خانه حاضر باشد ولی از زیر بار مسئولیت کودکش شانه خالی کند و این امر را به دیگران واگذارد. زیرا چنین حضوری مساوی است با غیبت او در خانه، که در این صورت عواقب خطرناکی هم برای کودک و هم برای پدر و خانواده در پی دارد. ولی اگر علت عدم حضور پدر در خانه ، مرگ او باشد مادر باید تربیت و سرپرستی کودکش را شخصا بر عهده گیرد و بار مسئولیت پدر را هم بردوش بکشد.

ریشه پیروی از هوی به انتخاب خود انسان برمی گردد که انتخاب او، آثار اعتقادی – اخلاقی بسیار دارد ولی انسان می تواند با طی مراحلی، از آن دوری جوید. هدف از این تحقیق شناساندن هوی و ایجاد احساس ضرورت ترک آن تا اینکه مخاطب خود مایل به دانستن چگونگی مراحل رهایی آن باشد. بنابراین می توان گفت که انسان می تواند با اختیار و انتخاب خود به قرب الی الله برسد و یا به هلاکت و بدبختی و چنانچه انسان سعادت را برگزیند باید با اراده ی مستحکم و توکل به خدا تلاش مضاعف در این راه را انجام دهد تا به هدف خود برسد و ما برآنیم تا در این رساله با مطرح کردن مباحثی چون: هوی و پرستش در لغت و اصطلاح، ریشه یابی آن و نمودهای آن در وجود فرد و دادن راه حل، به فرد آگاهی لازم برای درست انتخاب کردن را بدهیم؛ به این امید که موفق شده باشیم. «هوی» در لغت به معنای سقوط است؛ عده ای بیان کرده اند که این واژه به معنای میل و دوست داشتن نیز هست بنابراین اگر هوی را به معنای میل بگیریم بستگی به متعلَّق آن دارد، اگر متعلَّق به امور عالی و الهی باشد انسان را به کمال می رساند و اگر متعلَّق آن امور پست دنیوی باشد انسان را به سقوط و هلاکت می کشاند. پرستش ( عبادت) به معنای اطاعت است. و هوی پرستی یعنی اطاعت از امور پست مادی یعنی اتباع الهوی و به عبارت دیگر به معنای پیروی کردن از هوای نفس است. حال که منظور از هوی پرستی روشن شد باید بدانیم که در وجود هر انسانی دو جنبه مادی و الهی است که اگر انسان تمام توجه خود را به امور پست دنیوی معطوف دارد، شیطان نیز اعمال او را زینت می دهد و همین علت احاطه هوای نفس بر تمام فکر و ذهن و در یک کلام وجود انسان می شود، در این موقع است که آثار آن در تمام ابعاد زندگی انسان پدیدار می شود. 1) غفلت از خدا 2) غفلت از معاد 3) مقاومت در برابر پیامبران 4) انحراف و ارتداد از ولایت آثار پیروی از هوای نفس در اخلاقیات: 1) اساس تمام رنجهاست 2) دنیا پرستی 3) شهوت رانی و در بحث آخر به این موضوع می پردازیم که چه انگیزه هایی به انسان می تواند کمک کند تا در راه ترک هواپرستی گام بردارد؛ چون: توجه به صفات باری تعالی، فطرت قدردانی در وجود آدمی، توجه به اینکه هیچ معبودی جز خدای متعال نمی تواند ضرر و یا نفعی برای انسان داشته باشد، تلاش برای دست یابی به سعادت، دست یابی به بهشت، ترس از جهنم، از بین بردن جهل و علم به ... . و در انتها به مراحل ترک هوای نفس قدم می گذاریم: پیشگیری و پاکسازی و در امر پاکسازی می بایست دو مرحله اساسی را طی کنیم: الف) مرحله علمی که باید از ایمان به خدا و محبت به اولیاء او، ایمان به معاد، توکل، علم و عقل سود جست. ب) مرحله عملی که در این مرحله باید به تمرین، انتخاب همنشین مناسب، برنامه عملی خودسازی ( مشارطه – مراقبه – محاسبه – معاقبه)، عبادت خالصانه، استفاده از وسایل تربیتی ، ایجاد اعتدال در امیال و خواهشها، سعی در حل مشکلات دیگران و ... بپردازیم. برای تدوین این نوشتار از منابع مختلف؛ کتابهای اخلاقی ، تفسیری، روایی، لغوی و شعر و حکایات بهره گرفته ایم. همچنین سعی شده است از نرم افزارهای جامع الاحادیث و جامع التفاسیر استفاده شود.

موضوع تحقیق نقش و مسئولیت مشترک و اختصاصی پدر و مادر در تربیت فرزندان. هدف از این تحقیق ایراد برخی از مطالب و ارائه آنها به پدران و مادران تا بدین وسیله به آنها کمک کرده تا درباره تربیت خانوادگی درست بیندیشند، ویژگی های آن را مدنظر داشته باشند و بتوانند از مشاهدات خود نتایجی بدست بیاورند. و این نوشتارهای ما تلاشی است برای کمک به پدران و مادران در تربیت فرزندان که به دانستنیهای مقدماتی تربیتی دست یابند، و تجربه و عمل خود را بررسی کنند و شیوه های درست تربیت فرزندان را بیابند. دامنه این تحقیق بسیار گسترده است و اگر بخواهیم به شرح آن بپردازیم شاید صدها و هزاران کتاب و مقاله شود، چرا که مسائل تربیتی نیازمند بحث و تحقیق فراوان است. منابعی که در این تحقیق به کار رفته کتابخانه ای بوده و شامل قرآن، کتب تفسیری و مرجع، کتابهی تربیتی و روانشناسی دانشوران ایرانی و غربی، و پاره ای از مقالات و نشریه ها است. پاسخی که از این اثر تحقیقی گرفتیم علاوه بر اینکه خود با نکات کلیدی و مهم در امر تربیت فرزندان آشنا شدیم به این مطلب نیز دست یافتیم که خانواده به عنوان یک جامعه کوچک تأثیر زیادی در رشد و نمو فرزندان دارد و عامل هر گونه تفاهم، پذیرفتن و نپذیرفتن. در اصل والدین هستند، زیرا کودک وقتی که به دنیا می آید اولین نگاهش به پدر و مادر می افتد و هر چه بیشتر رشد می کند نگاهش به پدر و مادرش بیشتر می شود و از آنها چیزهای تازه تری یاد می گیرد. و دیگر مطلب این است که هر یک از والدین دارای ویژگی هایی هستند که بدین وسیله وظایف آنها در قبال فرزندان مشخص می شود و این وظایف برخی متوجه یکی از آنها می شود که اختصاصی نام دارد، و برخی از این وظایف متوجه هر دوی آنهاست که مشترک نام دارد. به این مطلب نیز پی بردیم که هدف از تعلیم و تربیت فرزندان باید رشد فکری کودک، پرورش استعدادهای او، پرورش قوه قضاوت او، پرورش حس مسئولیت اخلاقی و اجتماعی او و بارآوردن او به عنوان یک عضو مفید جامعه تحت شرایط مساوی با دیگران باشد، و همه این مسئولیت ها در وحله اول متوجه پدر و مادر کودک می باشد، آنها باید با توجه به این اصول و ضوابطی که در امر تربیت فرزند قرار داد به تربیت فرزند از همان اوایل طفولیت بپردازند تا هم در مقابل خود و خدای خویش شرمنده نباشند و هم مسئولیت خویش را در قبال جامعه نیز به انجام برسانند. از دیگر نتایج مهم این مبحث این است که بهترین شیوه برای تربیت ملایمت و مدارا است که در رشد صحیح عواطف انسانی مؤثر است، زیرا راه و رسمهای خشن و تنبیهات مکرر در تربیت قلب را از بصیرت دور می کند و عواطف انسانی را از بین می برد. این مسلئه از مهمترین مسائل در امر تربیت فرزند است که اگر والدین بدان توجه نموده و این روش را در امر تربیت فرزند به کار گیرند، فرزندانی پاک و سالم خواهند داشت. خلاصه اینکه، والدین مهمترین ارکان رشد صحیح کودک هستند، پس رفتار، کردار و اعمال آنها در ساختن یک فرد از جامعه فردا مؤثر است، چرا که غنچه های امروز گل های شکفته فردا هستند.