جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این پایان نامه در چهار فصل تنظیم و تدوین شده است: فصل اول، فضیلت قرآن؛ فصل دوم، فضیلت امام حسین(ع) در قرآن کریم؛ فصل سوم، نهضت حسینی؛ فصل چهارم، استشهادات قرآنی امام حسین(ع). در این فصل که بخش اصلی پایان نامه را تشکیل می دهد، آیات مندرج در سخنان امام حسین(ع) استخراج و شرح شده است.

با استفاده از آثار و نوشته های غزالی و آگوستینوس و با بهره گیری از منابع عربی، فارسی و لاتین به بررسی تطبیقی آراء این دو اندیشمند مسلمان و مسیحی در باره خدا و انسان می پردازد. وی نتیجه می گیرد که هر دو آنها خدا باور و خداگرا هستند اگر چه نحوه معرفت آنها به خدا کاملا متفاوت است. برخی از موضوعات بررسی شده از دیدگاه آنها عبارت است از: صفات خدا، افعال خدا، عدل الهی، رابطه خدا با انسان، ماهیت انسان، جبر و اختیار، معرفت انسان نسبت به خدا

مفسران در تفسیر و شرح آیات با هم اختلاف دارند. این اختلافات گاه آنچنان شدید است که به تناقض و تقابل آراء می انجامد. علت اصلی اختلاف وتنوع آراء تفسیری را می توان معلول دیدگاههای خاص مفسران دانست. در این بین دیدگاههای کلامی در به ثمررسیدن آراء مختلف تفسیری نقش اساسی داشته است.گرایش بعضی از مفسران به تشبیه موجب شده است که در تفسیر بسیاری از آیات قرآن، آراء نادرستی اظهارشود و آیات موهم تشبیه را بر معنای ظاهری آن حمل نمایند. مشبهه مطلق تحت تأثیر عقاید خود ضمن حمل آیات موهم تشبیه بر مدلول ظاهری آن، تصریح به تشبیه نموده اند و ظاهرگرایان نیز این گونه آیات را حمل بر معنای ظاهری آن نموده و کیفیت آنها را مجهول خوانده اند. تنزیه گرایان در مقابل تشبیه گرایان، حمل آیات موهم تشبیه را به معنای ظاهری آن نادرست خوانده اند و در این مورد به ادله عقلی احتجاج کرده اند.اهل تأویل و تفویض معتقدند فرد در هنگام مواجهه باآیات موهم تشبیه چنانچه از عهده تأویل آیات بر نیایدبر او واجب نیست در فهم و تأویل آیات کوشش نماید.تأویل گرایان مطلق نیز تأویل آیات موهم تشبیه را لازم دانسته و با هر نوع تفسیر تشبیه گرایانه به مخالفت برخاسته اند و به همین جهت در بحث رؤیت با نظریه اهل تأویل و تفویض مخالفت کرده اند . گرایش برخی ازمفسران به مسأله عدل و گرایش بعضی از آنان به مسأله جبر موجب شده که در تفسیر آیات آراء یکسانی رااظهار ننمایند بلکه در تفسیر آیات به مخالفت با یکدیگربرآمده اند . جبرگرایان آیات موهم جبر و عدل گرایان آیات نافی جبر را محکم می دانند.

این پژوهش به بررسی تحول گفتمان سیاسی شیعه می پردازد. به لحاظ مکانی حوزه تحقیق محدود به مرزهای جغرافیایی ایران و به لحاظ زمانی محدود به دوران غیبت از سال 329 ه-.ش ˆ1399 ه-.ق) است . سازماندهی پژوهش بعد از بحثی نظری پیرامون مفهوم گفتمان و بررسی عوامل موثر و دخیل در تحول گفتمان سیاسی در فصل اول، بتدریج در فصول هفت گانه بعدی در قالب سه قسمت مجزا فرضیه های مختلف بررسی می شوند. در هر فصل پس از بیان دغدغه های و سئوالهای اصلی هر دوره، پاسخ اندیشمندان شیعی مطرح می شود، آنگاه مفاهیم غالب هر عصر شناسایی می گردد و نهایتا عوامل مؤثر و دخیل در شکل گیری گفتمان هر دوره مورد مطالعه قرار خواهد گرفت . در هر فصل توجه به مباحث تحلیل محتوایی (بررسی Text) در کنار مطالعه گفتمانی یعنی مطالعه متون در چارچوب بسترهای سیاسی اجتماعی (بررسی Context) مورد توجه واقع شده است . نهایتا در انتهای پژوهش در بخش نتیجه گیری یک جمع بندی نهایی درباره تحول گفتمان های مختلف ارایه خواهد شد. نوع و روش تحقیق روش مورد استفاده در این پژوهش روشی تلفیقی است . به عبارتی تلاش می شود به منظور احتناب از تک بعدی نگری نسبت به موضوع مورد پژوهش ضمن استفاده از تحلیل گفتمانی، از رهیافتهای مختلف بهره گرفته شود تا به غنای بحث افزوده گردد. جامعه شناسی معرفت که رابطه میان عقاید و اندیشه های مورد بررسی را با زمینه های اجتماعی و تاریخی این اندیشه ها مورد توجه قرار می دهد، روش دیرینه شناسی به منظور شناخت حوزه احکام و گزاره ها، تبارشناسی به منظور تحلیل تبار تاریخی دوره های مورد بررسی و مطالعه مقایسه ای که به بررسی مقایسه ای دوره های مورد اشاره توجه دارد، از جمله شیوه هایی است که به تناسب در این پژوهش مورد توجه قرار گرفته است . فن یا تکنیک پژوهش در این نوشتار بر مطالعات کتابخانه ای استوار است . اهتمام اصلی نویسنده بر این است که در این پژوهش ضمن آنکه به "توصیف " احکام و گزاره های غالب هر دوران می پردازد، به "تبیین" عوامل تاثیرگذار در شکل گیری گفتمان هر دوره نیز توجه کند. البته توجه به این نکته ضروریست که عمده مطالعاتی که در سنوات اخیر در زمینه گفتمان و تحولات گفتمانی صورت گرفته توسط ساختگرایان و پساساختگرایان بوده است ، که در طول قریب به سه دهه اخیر، سهم مهمی را در فهم کردارهای انسانی ایفا کرده اند. نحوه گردآوری داده ها و منابع در این پژوهش از کتب ، مقالات ، رسائل فارسی، عربی و انگلیسی موجود در کتابخانه دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران، کتابخانه ملی، کتابخانه مجلس شورای اسلامی، کتابخانه ریاست جمهوری، کتابخانه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، کتابخانه دانشگاه امام صادق (ع)، کتابخانه دانشگاه مفید قم و کتابخانه آیه الله مرعشی نجفی در قم، کتابخانه و آرشیو روزنامه اطلاعات ، اسناد موجود در مرکز اسناد و سازمان مداراک انقلاب اسلامی استفاده شده است . تلاش نگارنده بر آن بوده تا با بهره گیری از کلیه منابع دست اول فقهی، کلامی، تاریخی، سیاسی و همچنین منابع دست دوم که پدیدآورندگان آنها از جمله نویسندگان معاصر و یا شرق شناسان اند، تبیینی از تحولات گفتمان سیاسی شیعه ارائه دهد. بررسی آثار در انجام این پژوهش سعی شده از کلیه منابع و اسناد دست اول و اصلی در دوره های مورد بحث بهره برده شود. علاوه بر منابع دست اول، از منابع دست دوم نیز به منظور روشن شدن مباحث استفاده شده است . منابعی که در ذیل معرفی و بررسی می شود، الزاما در برگیرنده تمامی منابع موجود مرتبط با این پژوهش و منابعی که مورد استفاده قرار می گیرد، نیست ، بلکه گزیده ای است از منابع دست اول و دست دوم. سعی شده با توجه به تقسیم بندی پژوهش به گفتمانهای مختلف ، از هر دوران نمونه های شاخصی بررسی شود. در این نوشتار منظور از منابع دست اول، منابع اصلی و به عبارت دیگر منابع کلاسیک فقهی، کلامی، قرآنی و تاریخی هر دوره است . منابع دست دوم نوشته های تحلیلی نویسندگان، شارحان و نقادان معاصر اعم از ایرانی، مستشرق و ... پیرامون نظرات مورد بحث یا تحولات دوره های مورد اشاره است .

این رساله در ‎۶ فصل تنظیم شده است. فصل شامل نکاتی درباره تحقیق و زندگانی حضرت زینت(س) است.فصل دوم اسناد خطبه های حضرت زینب و بررسی از نظر رجالی و روایی است. فصل سوم خطبه های حضرت زینب و اختلاف نسخ را آورده است. فصل چهارم به بررسی و تحلیل خطبه کوفه می پردازد.فصل پنجم به تحلیل خطبه شام می پردازد. عنوان فصل ششم تحلیل از احتجاج به ابن زیاد نام دارد

هدف از این پژوهش، بررسی امکان عمل به احکام ضمان عاقله در چهارچوب قوانین موضوعه ایران است. رساله حاضر براین فرض استوار است که اساسا" هرحکمی دایر مدار موضوع و شرایط خاص خود می باشد.از این رو ضمان عاقله نیز تابع موضوع و شرایط آن آست. و آگر کووع و رآیط آن موجود نباشد، قهرا" حکم نیز منتفی می شود. تحقیق حاضر بااستفاده ازروش کتابخانه ای انجام یافته و مباحث ان در دوبخش کلی تنظیم شده است. بعد از بیان کلیات مربوط به تحقیق، بخش اول در قالب چهار فصل به احکام و فروعات حکم و انعکاس ان درقانون اختصاص دارد. بخش دوم نیز طی چهار فصل به تحلیل ضمان عاقله و ارزیابی ابهامات موجود و ضروریات لازم ونهایتا"، پیشنهاد راهکارهای مناسب می پردازد.یافته های تحقیق نشان می دهد، درنظام حقوقی معاصر، باوجود نظام اجتماعی حاکم بر جامعه ء ایران، امکان عمل به احکام ضمان عاقله وجود ندارد و عدم قابلیت اجرای احکام ضمان عاقله باآن ترتیبی که در قانون مجازات اسلامی مقرر شده است، محرز و مسلم است . بنابراین، شایسته است، قوم قانونگذاری در این مواد قانونی تجدید نظر اساسی بنماید.عمل شرکتهای بیمه در انعقاد قرارداد بیمه مسوولیت حقوقی و بیمه ء دیه راه حل خوبی است برای رفع پاره ای از مشکلات جامعه در ارتباط با دیه ناشی از جرایم رانندگی، ولی این اقدام کافی نیست و افراد زیادی هستند که به خاطر عجز از پرداخت دیه درزندان به سر می برند. لذا باید بااستفاده از روح حاکم بر حکم ضمان عاقله و با نگرش به سابقه تاریخی این حکم که صورت بیمه متقابل و دوجانیه داشت، ضابطه ای ایجاد نمود تا همه آحاد ملت در همه جرایم خطایی تامین داشته باشند، تااگر افرادی بدون آنکه جرم قابل سرزنشی مرتکب شده باشندو به خاطر عدم تمکن مالی و نبود پشتوانه و حامی در زندان نمانند. راهکارمناسب، ایجاد و تقویت صندوق دیات بامشارکت همه آحاد مردم ازطریق اخذ وجوه معین به نحو قانونی وواریز آن به صندوق مورد نظر است که ازاین طریق می توان جایگزین مناسبی برای عاقله بوجود آورد.

هدف از پژوهش حاضر، بررسی سیر تحولات مصرفی خانوارهای مناطق شهری کشور در سالهای ‎۱۳۳۸ تا ‎۱۳۷۲ از ابعاد گوناگون می باشد. این تحقیق که به روش کتابخانه ای صورت گرفته در چهار فصل تنظیم شده است. فصل اول به ارائه تعاریف، مفاهیم و کلیاتی پیرامون مصرف و مصرف شهری می پردازد. همچنین در این فصل مروری بر اهم مدلهای تابع مصرف صورت می گیرد. فصل دوم با استفاده از آمار و ارقام و اطلاعات به بررسی سیر تحولات مصرفی خانوارهای شهری در طی سالهای ۷۲ - ‎۱۳۵۰ می پردازد. فصل سوم اختصاص به تخمین الگوی مصرف شهری ایران در دو دوره قبل و بعد از انقلاب اسلامی دارد که بدین ترتیب امکان مقایسه نتایج تخمینها در سالهای قبل و بعد از انقلاب اسلامی را فراهم می کند و نهایتا" فصل چهارم به نتیجه گیری از مباحث تحقیق می پردازد و همچنین برخی پیشنهادها جهت بهبود الگوی مصرف را ارائه می دهد. در مجموع، بررسیهای انجام شده در تحقیق نشان می دهد که وضعیت مصرفی خانوارهای شهری در طی چند دهه اخیر و بخصوص از اوایل دهه ‎۱۳۵۰ به بعد، دستخوش تغییر و تحولات زیادی شده و روند یکنواختی را طی ننموده است. در طی سالهای ‎۱۳۵۷ تا ‎۱۳۶۰ و در ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی فعالیتهای اقتصادی کشور دچار رکود و مشکلاتی چون مسدود شدن ذخایر ارزی کشور، تحریم اقتصادی و بروز جنگ تحمیلی بود. همچنین تولید ناخالص داخلی به دلیل کاهش تولید نفت و رکود صنایع تقلیل یافت. کلیه این عوامل به همراه تحولات سیاسی و اجتماعی عظیمی که در کشور ایجاد شده بود، موجب بروز تحولاتی در هزینه های مصرفی خانوارهای شهری شده و مجموع هزینه های شهری از رقم ‎۳۴۹۲ میلیارد ریال در سال ‎۱۳۵۷ ، به رقم‎۳۱۲۵ میلیارد ریال در سال ‎۱۳۵۹ کاهش یافت. در طی سالهای ‎۶۱ تا ‎۶۴ به دلیل رفع مضیقه های ارزی و به حرکت درآمدن چرخهای اقتصادی و ایجاد ثبات نسبی در فعالیت اقتصادی و سایر امور، بسیاری از شاخصهای اقتصادی روند به بهبود پیدا نمود. به دنبال آن وضعیت مصرفی خانوار های شهری از روند رو به بهبود برخوردار شده و نسبت به دوره گذشته( ۶۰-‎۱۳۵۷) افزایش قابل توجهی پیدا نمود . در سالهای ۶۷-‎۱۳۶۵ به دلیل کاهش تدریجی قیمت نفت در بازارهای جهانی و همچنین تشدید خسارتهای جنگ تحمیلی و بروز عوارض ناشی از آسیبها اقتصاد ایران با رکود نسبتا" عمیقی مواجه گردید. وضعیت مصرفی خانوارهای مناطق شهری نیز به تبعیت از اوضاع و احوال اقتصاد کشور از وضعیت مناسبی برخوردار نبوده و به قیمت های ثابت، دارای رشد منفی بوده است. مهایتا" در طی سالهای ۷۲-‎۱۳۶۸ و پس از خاتمه جنگ تحمیلی و اجرای اولین برنامه پنج ساله توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور بسیاری از سیاستهای زمان جنگ مورد تجدید نظر قرار گرفت و روند رشد اقتصاد کشور شتاب بیشتری به خود گرفت. بنابراین وضعیت مصرفی خانوارهای شهری در طی برنامه اول توسعه مجددا" بهبود یافت.

هدف از تحقیق حاضر، شناخت سبک رهیری پیامبر اکرم(ص) و ائمه اطهار(ع) براساس آثار شهید مطهری می باشد. تحقیق سعی در پاسخگویی به این سوالات دارد که آیا رهبران اسلامی دارای سبک رهبری واحد بودند که صرف نظر از شرایط آن اعمال می نمودند؟ و آیا برحسب ماهعیت موضوع مورد نظر، سبک رهبری رهبران اسلامی متفاوت بوده است ؟ بر اساس سوالات فوق دوفرضیه ارائه و بررسی می شود که عبارتند از: ‎۱) رهبران اسلامی - پیبامبر اکرم (ص) و ائمه اطهار ع- دربرخورد با دودسته مسائل اصولی و مسائل شخصی، دارای دوسبک متفاوت رهبری بودند. ‎۲) سبک رهبری رهبران اسلامی صلابت و قاطعیت در مسائل اصولی و نرمش و انعطاف در مسائل شخصی بوده است. تحقیق حاضر بااستفاده از روش کتابخانه ای و تحلیل محتوا انجام شده و مطالب آن در پنج فصل به شرح ذیل تنظیم شده است: فصول اول و دوم، به ترتیب اختصاص به طرح و ادبیات تحقیق دارند. در فصل سوم باعنوان " روش شناسی تحقیق" ، چگونگی بکارگیری تکنیک تحلیل محتوا، تعیین مقوله ها و طبقه بندی مضمونهای اصلی متن در مقوله های مربوطه، اعتبار و راستی مقوله ها مورد بررسی قرار می گیرد. درفصل چهارم، نحوه گردآوری اطلاعات بیان شده و به منظور بررسی فرضیات تحقیق، مجموع کلا مضامین استخراج شده و بااستفاده از جداول مروبطه، مورد تجزیه و حلیل قرار می گیرند.بالاخره در فصل پنجم، نتیجه گیری و پیشنهادهای تحقیق بیان می شود. نتایج حاصل از تحقیق حاکی از تائید هردوفرضیه تحقیق است. بنابراین ، رهبران اسلام- پیامبر اکرم(ص) و ائمه اطهار(ع)- دربرخورد با دودسته " مسائل اصولی " و " مسائل شخصی" دارای دوسبک متفاوت رهبری بوده اند. سبک رهبری رهبران اسلامی" صلابت و قاطعیت در مسائل اصولی و نرمش و انعطاف در مسائل شخصی"می باشد، به عبارت دیگر، آنها درقبال مسائلی که مربوط به حق الله و حق الناس می باشد، صلابت و قاطعیت داشته و اجازه نمی دادند به هیچکدام از آنها خدشه ای وارد بشود. زیرا این مسائل برای آنها اصالت داشته و از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده است. اما در قبال مسائلی که مربوط به شخص خودشان می شد، نرمش و انعطاف داشته اند، یعنی درراه تحقق اهداف و انجام رسالت الهی خود، زیانهای مادی و غیر مادی را به جان خریده و از منافع مادی مربوط به خود ، چشم می پوشیدند.درپایان تحقیق، پیشنهادهایی به سایر محققان و پژوهشگران و همچنین رهبران جوامع اسلامی ارائه شده است.

حدیث، به عنوان دومین منبع تشریع و قانون گذاری در اسلام از جایگاه و اهمیت ویژه ای برخوردار است به همین دلیل، از صدر اسلام تاکنون همواره مورد توجه مسلمانان قرار گرفته وبرای پاسداری از آن همه توان خود را بکار بسته اند. جمع و تدوین مجموعه های متعدد حدیثی، بنیان گذاری انواع مختلف علوم حدیث تا بتوان در پرتو آنها به فهم احادیث نایل آمده و سره را از ناسره تمییز داد، در همین راستا ارزیابی می گردد. از آنجا که بخشی از احادیث با توجه به اسباب، عوامل، شرایط و مقتضیات زمانی و مکانی بیان گردیده اند که شناسایی و آگاهی از آنها به فهم و برداشت صحیح از احادیث کمک می کند و از طرف دیگر، بی توجهی و عدم شناخت آن اسباب، موجب سؤبرداشت و فهم احادیث برخلاف مقصود شارع می گردد، علم اسباب ورود حدیث از جانب متخصصان علوم اسلامی پایه گذاری شد. و با توجه به نقش و جایگاهی که این علم در فهم و درک احادیث معصوم(ع) دارد، موضوع این پژوهش قرار گرفته است. این تحقیق تحت عنوان بررسی تحلیلی اسباب ورود حدیث نبوی در صحاح سته و کتب اربعه در پنج فصل تنظیم گردیده که فصل اول آن به کلیات اختصاص پیدا کرده و در فصل دوم به بررسی علم اسباب ورود حدیث پرداخته شده است. در فصل سوم مباحث مربوط به انواع مختلف سبب ورود، اعتبار آنها و معایب و آفت های سبب ورود مطرح گردیده است، فصل چهارم پیرمون تاریخ اسباب ورود حدیث بحث می کند و سرانجام در فصل پنجم ارتباط سبب ورود با علوم دیگر مورد بررسی قرار گرفته است.

یکی از مهم ترین علوم وابسته به قرائت قرآن، دانش «وقف و ابتدا» است. قرآن کریم از الفاظ، عبارتها و جمله های مختلف تشکیل شده است و دارای نظم و اسلوبی اعجاب انگیز می باشد. در این میان علم «وقف و ابتدا» در بر دارنده معیارها و قواعدی است که دانستن آنها تلاوتگر را برای هر چه بهتر خواندن کلام الهی و فهماندن آن به شنوندگان یاری می کند، و با بکارگیری آنها به هنگام تلاوت قرآن، نظم غریب و مفاهیم والای آن دستخوش تغییر و تبدیل نمی گردد. در این پایان نامه، ضمن بررسی مباحث کلی این دانش، مبانی و آراء علمای «وقف و ابتدا» مورد نقد و تحلیل قرار گرفته است. در فصل اول، پس از یاد کرد تعریف های لغوی و اصطلاحی واژه های «وقف» و «ابتدا» ، و بیان اهمیت این دانش، جایگاه آن در ترتیل قرآن و تاثیر آن در اسلوب بدیع سخن وحی نمودار شده است. سپس توقیفی یا اجتهادی بودن محل های وقف، ودلایل ضرورت آشنایی با قواعد این علم بررسی شده است. همچنین درباره این که آیا در تلاوت قرآن اولویت با وقف است یا وصل، دیدگاههای مختلف مورد بررسی قرار گرفته و در ادامه، رابطه «وقف وابتدا» با سایر علوم، و نیز سیر تطور تألیف در این موضوع بیان گردیده است. بررسی مبانی و معیارهای اصولی مورد نظر دانشمندان که عبارتند از: اتمام نفس، وقف بر آیات، مفهوم بودن کلام، و اتمام لفظ و معنا، موضوعی است که در فصل دوم آورده شده.