جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

پایان نامه حاضر در چهار فصل به بررسی روایات تفسیری امام صادق(ع) ذیل جزء دو قرآن کریم پرداخته است: در فصل اول کلیاتی درباره تعریف موضوع، تعریف مصطلحات (سندی، رجالی، دلالی) آمده است. فصل دوم به روایات تفسیری مروی از امام صادق(ع) اختصاص دارد. این روایات از کتب تفسیر روایی شیعه یعنی تفاسیر برهان، صافی، عیاشی، قمی و نورالثقلین جمع آوری، سندیابی، استخراج و استدراک مأخذ شده و نیز لغات مشکل ترجمه و آدرس آیات موجود در متن حدیث یاد شده است. در فصل سوم شرح حال رجال و در فصل چهارم تحلیل متن احادیث از نظر سند و محتوا آمده است.

در این نوشتار ترجمه های قرآن به زبان فرانسه از حیث روش مورد بررسی قرار گرفته است. با توجه به ماهیت زبان، نقد و ارزیابی ترجمه آنگاه می تواند علمی باشد که با توجه به روش شناسی ترجمه ها صورت گرفته باشد. در این رساله، ترجمه های فرانسوی قرآن به دو دسته ترجمه های مبتنی بر سنت و ترجمه های زبان شناختی تقسیم گردیده است. مترجمان مسلمان عمدتا به ترجمه مبتنی بر سنت و مترجمان اروپایی به ترجمه زبان شناختی قرآن گرایش داشته اند. در این رساله نشان داده ایم که هیچ یک از این روشها کامل نیست و روش ترکیبی می تواند مناسب ترین برای ترجمه قرآن باشد.

عصر امام صادق(ع) به سبب شرایط سیاسی و اجتماعی خاص، عصر شکوفایی و تحکیم مبانی فکری و عقیدتی شیعه است. به جهت اهمیت این دوران و نقش آن حضرت در حفظ مواریث اهل بیت(ع) در این پژوهش نگاهی گذرا به حیات فردی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی امام صادق(ع) افکنده و به چگونگی مواجهه آن حضرت با شرایط خاص آن دوران و برخورد ایشان با فرق و مذاهب گوناگون پرداخته، آنگاه شیوه و روش تفسیری آن حضرت مورد بررسی قرار گرفته است. امام صادق(ع) برای تفسیر و تبیین آیات الهی، انواع گوناگون تفسیر قرآن به قرآن، همچون تفسیر صدر و ذیل آیه به یکدیگر، شرح و بیان آیات مجمل، تبیین آیات ناسخ و منسوخ و تفسیر آیات متشابه را بکار برده است. افزون بر تفسیر قرآن به قرآن ، در شیوه تفسیری آن حضرت، تفسیر قرآن به سنت، تفسیر قرآن از راه بیان نمونه ها و مصادیق، تبین معانی باطنی قرآن، تفسیر قرآن با برهان عقلی، تفسیر قرآن به لغت و علوم ادبی، بیان اسباب نزول ، شرح جریان تاریخی آیات قرآن، تفسیر قرآن با استفاده از تمثیل و استناد به آیات قرآن در بیان احکام و معارف الهی مشاهده می گردد. در این پژوهش با ذکر نمونه هایی از روایات امام صادق(ع) به بیان ویژگی های روش تفسیری آن حضرت پرداخته، آنگاه از سوره حمد تا پایان جزء اول قرآن روایات تفسیری امام صادق(ع) در ذیل آیات مربوط به آن مورد بررسی قرار گرفته و به شیوه و روش تفسیری آن حضرت اشاره شده است.

مطالب این رساله در سه فصل ذیل تنظیم شده است: فصل اول مشتمل بر عناوین، روش، تفسیر، تأویل و تنزیل است. فصل دوم هم در مورد روش تفسیر، تاریخچه و انواع آن است. فصل سوم و آخر هم که اصل بحث دراین رساله یعنی نقد و تبیین روش تفسیر قرآن به قرآن بوده و مشتمل بر عناوین نظریه های تفسیر قرآن به قرآن، مبانی، دلایل و کیفیت این روش، نقش روایات معصومین (ع) و ایرادات وارده بر این روش می باشد.

هدف از این پایان نامه، بررسی رابطه دیانت و سیاست در اسلام و مسیحیت است . تحقیق حاضر با استفاده از روش کتابخانه ای انجام یافته و مباحث آن در سه فصل تنظیم شده است. فصل اول، به لحاظ اهمیت خاص معانی و ابعاد دین و دولت، ضمن ارائه تعاریفی از واژه های دین و دولت به طور کلی به بررسی فرضیه های گوناگون در خصوص خاستگاه آنها می پردازد. فصل دوم، با طرح موضوع دولت در اسلام، نخست زمینه های تاریخی تکوین دولت در اسلام و سپس ماهیت آنرا از جنبه های " تئوریک" و بر اساس دیدگاه شیعه و سنی مورد بررسی قرار می دهد. درفصل سوم، رابطه دین و دولت در عالم مسیحیت مورد بحث قرار گرفته و ضمن بیان تاریخی تکوین مسیحیت، به بررسی چگونگی تکوین و رشد سازمان کلیسا و نقش آن در تحولات قرون وسطی و رابطه آن با پادشاهان و شرح نظرات اندیشمندان این قرون پرداخته می شود. بر اساس یافته های تحقیق، اسلام دینی سیاسی است که امور شخصی را از مسایل اجتماعی جدا ندانسته و با هدف حاکمیت قانون الهی بر همه ابعاد زندگی بشر، تکالیف سیاسی را برای مسلمین واجب داسنته است. اصولا" در اسلام، تمایز میان قدرت دنیوی و روحانی بی معنی است. از طرف دیگر، اگرچه در عالم مسیحیت نهاد مذهبی کلیسا با نسخه برداری از سازمانهای عرفی امپراطوری روم و با نظامی سلسله مراتبی از روحانیان شکل می گیرد و وظیفه اصلی خود را پرداختن به امور روحانی و اخلاقی مسیحیان می داند، اما در اسلام هیچگاه نهادی برای انجام این وظایف شکل نگرفته است و " کارشناسان دینی" دارای مقام قدسی نبوده و طبقه خاصی برتر از دیگران مورد توجه نبوده است. در اسلام اهداف سیاست، جزیی از اهداف دین بوده و هدف نهایی آن، سعادت و تکامل انسان در دو جهان است. به طور کلی ، با مقایسه زمینه های ظهور مسیحیت و اسلام و ماهیت آنها اینگونه نتیجه گیری می شود که اسلام دینی است که تصور اجرای احکام آن در جامعه موجب تصویق" سیاسی بودن" آن خواهد شد، اگرچه مسیحیت ظاهرا" به احکام اجتماعی نپرداخته و تشکیل حکومت نداده و داعیه دخالت در سلطه دنیوی را نداشته است.

در رساله حاضر سعی بر آن شده که عقاید ادیان مختلف اعم از الهی و غیرالهی درباره منجی بیان گردیده و در نهایت وضعیت این ادیان از دید روایات عدیده در زمان ظهور و تشکیل حکومت حضرت مهدی (عج) بررسی شود. اینکه حضرت چه برخوردی با ادیان رهبران و پیروان آنها خواهند داشت مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین آیات قرآنی که ناظر بر برپایی حکومت جهانی امام عصر عج می باشد در این رساله گنجانیده شده است و با مراجعه به تفاسیر، سرنوشت دیگر ادیان در دوران ولایت و زعامت امام زمان (عج) بیان شده است. در بخش پایانی با مصاحبه ای که با مسئولان فرهنگی سه دین بزرگ دنیا (زردشتی، یهودی و مسیحی) ترتیب داده شده است به طور کلی منجی موعود در آن ادیان با دین اسلام مورد مقایسه قرار گرفته است.

الفصل الاول: تعرّضت فی هذا الفصل لعدة بحوث تمهیدیّة، تساهم فی تحدید موضوع البحث بشکل أوضح، حیث ذکرت المعنی اللغوی للیتیم، ثم المعنی الاصطلاحی، مستشهداً بأقوال اللغویین والعلماء الأعلام، ثم جرَّنا البحث لذکر المعنی المجازی للیتیم؛ بسبب استخدام لفظة الیتیم مجازاً فی بعض الروایات والآیات، وبعدها بیّنت العلاقة بین الیتم وأهل البیت^ وما ورد فی کونهم الأیتام، أو أنّ شیعتهم هم الیتامی لفقدهم امامهم علیهم السلام و عجّل الله فرجه، ثم أشرت بعض الشیء لمعنی الیتیم فی القانون الوضعی، وأخیراً بیّنت العلاقة بین المعنی اللغوی والمعنی الاصطلاحی. الفصل الثانی: قمنا فی هذا الفصل ببحث موضوع الیتیم فی الملل والحضارات؛ لتتّضح عظمة ما قام به الإسلام للیتیم من خلال المقارنة بما سیأتی فیما بعد،؛ فذکرنا الیتیم فی الیهودیّة من خلال نصوص العهد القدیم، فقسّمنا الحقوق التی ذکرها التوراة للیتامی إلی قسمین: الحقوق المادیّة والحقوق المعنویّة، وفصّلنا الکلام فیهما، ثم ذکرنا الیتیم فی المسیحیّة، واشتراکها مع الیهودیّة، وبعد ذلک ذکرنا وضع الیتیم فی الجاهلیّة، وما کان یجری علیه فی تلک المرحلة، ثم مهّدنا للدخول فی بحث الیتیم فی الإسلام بما یظهر دور الإسلام المکمل لحرکة الشرائع السماویّة السابقة، فی مقابل التعامل الجاهلی. الفصل الثالث: فی هذا الفصل تحدّثنا عن إکرام الیتیم فی الإسلام، وهو علی قسمین: الإکرام المعنوی، بما یشمل العطف والحنان، وعدم الدّع للیتیم وإصلاحه، ودور المجتمع والدولة فی ذلک، وقد تحدّثنا عن یتم النبیّ| الذی یعتبر أسوة وقدوة لکل الیتامی ولجمیع البشر، والقسم الثانی الإکرام المادی بما یشمل تأمین المأوی والطعام وغیرهما، ثمّ ذکرت ما للإکرام من آثار تعود بالنفع علی المکرم للیتیم، حیث العلاقة متبادلة بین الیتیم وکافله، والمصالح مشترکة. الفصل الرابع: تطرّقنا فی هذا الفصل لبحوث تتعلّق بأموال الیتامی ضمن أربعة عناوین: أوّلاً: المحافظة علی مال الیتیم، وهنا ذکرنا الإنفاق علی الیتیم من ماله وحدود ذلک، والعلاقة المالیّة بین الیتیم والولی، من الأکل من ماله، إلی الاقتراض والتجارة به وغیرها. ثانیاً: مصادر تأمین نفقة الیتیم. ثالثا: الولایة علی الیتیم من تحدید لمعنی الولایة، وذکر الأولیاء، إلی ذکر حدود هذه الولایة. رابعاً: تحدید الزمن الذی تسلّم فیه أموال الیتیم إلیه، وما یشترط فیه من البلوغ، والرشد، إلی الإشهاد حین تسلیم الأموال إلی الیتیم، وختمنا الکلام بالإحسان إلی الیتیم بعد البلوغ.

پژوهش حاضر به منظور دست یابی به شناختی شایسته از حضرت حجّت عجّل الله تعالی فرجه است. تشکیل حکومت جهانی به رهبری امام مهدی علیه السّلام ، گسترش قسط و عدل در سراسر گیتی و نابود کردن همه ی مظالم کفر، ستم و تباهی، آرمانی است که اگر به درستی شناسانده شود و وجوه مخلتف آن تبیین گردد، می تواند نسل سوم انقلاب اسلامی و نسل های پس از آن را، چون پدران خود، پویا و پایدار نگه دارد و از توانمندی های آنها به بهترین صورت ممکن بهره برداری کند. از این رو در عصر حاضر، جامعه ی ما بیش از هر زمان دیگر، نیازمند پرداختن به فرهنگ انتظار و باور مهدویت است و به جرأت می توان گفت اگر به خوبی به این موضوع پرداخته شود، می تواند بسیاری از توطئه های فرهنگی دشمنان را خنثی کرد. حضرت حجّت علیه السّلام ، در شب جمعه ی نیمه ی شعبان سال 255 هجری قمری در سامرا متولّد شد. پدرش امام حسن عسکری علیه السّلام ، و مادرش نرجس خاتون – سلام اللّه علیها – نام دارند.امام مهدی علیه السّلام ، دو نشانه ی بارز دارد که با آنها شناخته می شود: دانش بیکران و استجابت دعا. دارای اسامی، القاب و کنیه های مختلفی است. از جمله: مهدی، قائم، اباصالح و... . بعد از شهادت پدر، به امامت رسید و دوران غیبت صغری آغاز شد. در طی دوران 69 ساله ی غیبت صغری، چهار نایب خاص، عهده دار امر وساطت میان امام علیه السّلام و شیعیان بودند. علّت و حکمت اصلی غیبت برای ما معلوم نیست و پس از ظهور حضرت، آشکار می گردد. در تمامی دین های الهی و نیز بسیاری از مکاتب بشری و مسلک های مختلف،این باور وجود دارد که ستم و شرّ و بدبختی،نخواهد پایید و بالاخره عرصه ی گیتی،شاهد خیزش کسی خواهد بود که غلبه ی نهایی عدل ، نیکی و آسایش را به ارمغان خواهد آورد. انتظار ظهور یک مصلح آسمانی و نجات دهنده ی بزرگ ، منحصر در ادیان نیست و جنبه ی منطقه ای ندارد ؛ بلکه گسترده ، فراگیر و جهانی است و ریشه در فطرت انسان ها و نیازمندی آنان به رفع مشکلات و دشواری هایشان به دست یک انسان برتر دارد . انتظار موعود در اسلام، ریشه در آموزه های دیرپا و تخلّف ناپذیر قرآن کریم دارد. در این کتاب مقدّس بر تشکیل حکومت صالحان، گسترش دین اسلام در سراسر جهان و تحقّق آینده ای سرشار از عدالت و معنویت و به دور از هرگونه ستم و تباهی تأکید شده و به همه ی جهانیان بشارت داده شده است که فرجام جهان جز سعادت و نیک بختی نخواهد بود. در این پژوهش، آیات مرتبط با موضوع انتظار موعود دسته بندی و با بهره گیری از روایات به اختصار بررسی و تبیین شده است. در بخش پایانی، روایات ائمّه علیهم السّلام در رابطه با امام زمان علیه السّلام به طور کامل آورده شده است. واژگان کلیدی: امام زمان: امام عصر، امامی که در روزگار خود مأمور هدایت مردم است. امام دوازدهم شیعه ی امامیه ی اثنی عشری، مهدی بن حسن العسکری علیه السّلام . موعود: وعده کردن، مصدر به معنای وعده، نوید دادن. در اینجا منظور مهدی موعود، لقبی از القاب حضرت حجّت بن الحسن العسکری علیه السّلام است. غیبت: ناپدید شدن، دور شدن، غایب شدن. منظور در اینجا غیبت امام زمان علیه السّلام است که دوقسم می باشد: 1- غیبت صغری که مدت آن 69 سال است. 2- غیبت کبری که بعد از غیبت صغری و تا هنگام ظهور ادامه دارد. ظهور:آشکار شدن، نمایان شدن، پیدایی، رسیدن. منظور ظهور حضرت حجّت علیه السّلام می باشد. ولایت:دوست داشتن، یاری دادن، مالک امر شدن، والی شدن، قدرت، سلطان، پادشاهی. در اینجا منظور به امامت رسیدن حضرت مهدی علیه السّلام بعد از شهادت پدر بزرگوارشان می باشد.

سرقت از جمله جرائمی است که از زمان شکل گیری جوامع اسلامی وجود داشته است و در جوامع مختلف برای آن مجازاتهایی در نظر گرفته شده است. در دین مبین اسلام نیز برای جلوگیری از ارتکاب چنین جرائمی مجازات قطع دست و پا در نظر گرفته شده است که در صورت تحقق شروط آن، اجرا می شود. سرقت از راههای شهادت، اقرار و علم قاضی ثابت می شود و در مورد علم قاضی در بین فقهای اهل سنت و امامیه اختلافاتی وجود دارد. راههایی نیز وجود دارد که موجب سقوط حد سرقت است، از جمله رجوع شاهد از شهادت و یا تکذیب شهادت توسط مال باخته. مسائل مستحدثه این بحث نیز شامل بی حس کردن دست یا پا در موقع اجرای حد و یا پیوند اعضای قطع شده بلافاصله بعد از اجرای حد می باشد.

این رساله پژوهشی پیرامون رویکرد اخلاقی مسکویه است. او از اندیشمندان قرن چهارم و اوائل قرن پنجم است و جایگاه او در حکمت عملی به آن پایه است که او را معلم ثالث لقب داده اند، خواجه نصیر الدین طوسی کتاب اخلاق ناصری خویش را ترجمه کتاب تهذیب الاخلاق او می داند. مسکویه با رویکردی فلسفی به اخلاق پرداخته است و در بسط و سامان بخشی به آن بسیار کوشیده است. مسکویه با توجه به قوای نفس و قانون حد وسط ارسطویی به دنبال تعدیل قوا و غلبه قوه عاقله بر دیگر قوای نفس استو فضایل را عفت، شجاعت، حکمت، عدالت، می داند و اطراف آنها را به عنوان رذیلت معرفی می کند. از آنجا که او سالیان متمادی در صحنه های سیاسی و اجتماعی حضور داشته است و مشکلات اجتماعی را بیشتر حس کرده است در نوشتارهای خویش بر عدالت و محبت تاکید نموده و به عنوان فیلسوفی مسلمان دغدغه خویش را نسبت به شریعت در آثارش نشان می دهد. و از آموزه های آن بهره برده است. او سعادت انسانی را در رسیدن به کمال عملی و علمی می داند و در سایه آن تعاون و همکاری انسان ها نسبت به یکدیگر می داند و گوشه گیری از جامعه ادعایی واهی می داند. او با قبول اصل، امکان تغییر خلقیات در انسان، به بحث تربیت پرداخته است و روشها و عوامل موثر در تربیت را مطرح نموده است. و با بیان اهداف تربیت والاترین هدف آن را تقرب به خداوند بیان می کند. قسمت دیگر این رساله تصحیح و مقابله نسخ خطی کتاب تهذیب الاخلاق مسکویه می باشد.