جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این اثر به بررسی موضوع نسخ در شریعت اسلام، از دیدگاه فقه شافعی می پردازد و به شیوه گزارشی و تحلیلی نگارش یافته است. نویسنده، با استناد به منابع فقهی و روایی، به ذکر آراء موافق و مخالف در این موضوع، پرداخته است. این اثر در یک مقدمه و هفت فصل، سامان یافته است که اهم عناوین آن عبارت اند از: اساس قانونگذاری اسلامی در قرآن؛ عدم حرج؛ تقلیل تکالیف؛ تدریج در قانونگذاری؛ تغییر احکام بر حسب اشخاص و زمان؛ تعاریف نسخ و ارکان و شرایط آن از نگاه متقدمین و متأخرین؛ تفاوت نسخ با دیگر احکام مانند: بداء، تخصیص، استثناء، تقیید؛ دیدگاه یهود و نصارا در مورد نسخ؛ دیدگاه علمای عامه در مورد نسخ؛ اقسام نسخ و برخی از احکام آن؛ بررسی آیات منسوخ از دیدگاه موافقان و مخالفان؛ بررسی نسخ در سنت.

پژوهش حاضر در رابطه با شروع جنگهای جمل و صفین و نهروان در حکومت امام علی (ع) میباشد که سعی نموده ایم در پژوهش مشخص سازیم چه کسانی و با چه انگیزه ای برپا کنندگان اصلی این فتنه ها علیه امام بوده اند. و نشان داده ایم که اختلافات طبقاتی و قومی که قبل از اسلام بین اعراب وجود داشت عامل اصلی شروع جنگها و بحرانها در دوران امام بود و مبارزه امام (ع) در سه جبهه بود. ‎۱- مبارزه با گروه قدرت طلب و متجاوز و مستبد که دارای مکتبی متضاد و متفاوت با امام علی(ع) بود. ‎۲- مبارزه با گروه بد اندیش کج فهم و متعصب که قبلا همان مکتب امام علی (ع) را داشتند و در راه درستی و راستی بودند اما در اثر تبلیغات که در مقابل امام ، قرار گرفتند. ‎۳- مبارزه با همرزمان قبلی که دوستان نیمه راه بودند اگرچه اینها با گروه اول از قدیم الایام مبارزه می کردند. این تحقیق مشتمل بر پنج فصل میباشد: فصل اول مربوط به بررسی فعالیت گروها و دسته بندیهای مختلف میباشد. فصل دوم : گروههای که در مقابل امام قیام می کنند، مورد بررسی قرار می گیرند. فصل سوم: در این فصل به جنگ امام با معاویه که خطرناکترین دشمن او بود ، پرداخته ایم. فصل چهارم:در این فصل ما به بررسی گروه مارقین پرداخته ایم. فصل پنجم : در این فصل ما تمامی گروه های را با یکدیگر مورد بررسی قرار دادیم.

امانت داری از دیدگاه قرآن و سنت، آثار و پیامدهای فردی و اجتماعی آن از مسائل بسیار مهمی است که در لسان اخلاق، یکی از اصول اخلاقی به شمار می رود و در منابع اسلامی از جمله قران و سنت بسیار تأکید می شود به طوری که خوب امانت داری کردن را اساس ایمان و اسلام و همچنین نشانه شخصیت انسان معرفی می نماید. وجوب برگرداندن امانت به صاحبش هم در قرآن و سنت حائز اهمیت می باشد تا جایی که حضرت علی ( ع) می فرمایند امانت را به صاحبش برگردانید هرچند قائل فرزند پیامبران باشد. به طور کلی امانت مصادیق بسیار زیادی دارد که از مهم ترین آن ها می توان به قرآن و عترت، تکالیف الهی و همچنین نعمت ولایت و امامت اشاره کرد. از مهم ترین اقسام امانت که شامل: امانت خدا، امانت پیغمبر ( ص) و هم امانت مردم می شود. در واقع می توان گفت تمام آن چه را که خدا به ما عطا کرده، چه مادی و چه معنوی در دست ما امانت است. از آثار و پیامدهای فردی و دنیوی امانتداری می توان به کامل کردن، دین، عزت و رستگاری، نشانه ایمان و شخصیت و .. . اشاره کرد. و از آثار اخروی آن به بهشت ابدی، دوست خدا و پیغمبر و ... اشاره کرد. از آثار اجتماعی آن هم می توان حفظ اطمینان و اعتماد عمومی، آرامش فکر و روح و .. را نام برد. اهدافی که این مجموعه تحقیقی به همراه داشت، یکی احیاء و ترویچ فرهنگ امانت داری، آشنایی افراد و جامعه به آثار و پیامدهای امانت داری و همچنین آشنایی با اقسام و مصادیق امانت است. نوع منابع مورد استفاده برای تحقیق هم بیشتر منابع تفسیری و اخلاقی و منابع معتبر است. روش انجام کار هم به صورت جمع آوری مطالب و یادداشت برداری از آن ها بود که طی مراحلی و با مراجعه به استاد راهنما شکل گیری می شد و در مرحله آخر نوبت تایپ و تکثیر بود. و نکته دیگر این که هر پژوهش گری در پژوهش خود به هر حال با یک سری مشکلات مواجه می شود، مشکلی که در این جا وجود داشت، رفت و آمد و دوری از محل تحصیل بود که امکان دسترسی به استاد راهنما را مشکل می ساخت که بحمد الله آن هم به خیر و خوبی به اتمام رسید.

امتحان، ابتلاء و افتنان در آیات قرآن به مفهوم ناملایمات زندگانی دنیاست که خداوند آنها را برای تهذیب نفس آدمی و تصفیه اخلاق و تهییج استعدادهای نهفته او بوجود می آورد . در این پایان نامه آیاتی که حاوی این مفاهیم اند بررسی و تحلیل شده اند.

آنچه پیش روی شما خواننده ی عزیز قرار دارد مطالبی پیرامون امانتداری و خیانت در امانت است که در سه فصل به رشته تحریر درآمده است. در فصل نخست ابتدا معنای لغوی امانت و خیانت و همچنین ضرورت امانت بیان شده است در ادامه به بررسی امانت از دیدگاه شرع پرداخته و رابطه ای که میان امانت داری و صداقت وجود دارد آمده است. انواع امانت از دیدگاه اسلام که شامل امانتهای مادی و معنوی است در قسمت دیگری از این فصل ذکر گردیده است. اما از آنجا که امانت داری ارزش و جایگاه ویژه ای دارد، لذا در فصل دوم به بیان اهمیت آن در قرآن و سنت پرداخته- ام. در قرآن مجید آیات زیادی در رابطه با امانت داری و ارزش و اهمیت آن آمده که در این نوشته بطور مختصر به ذکر 4 آیه همراه با تفسیر و تبیین آن اکتفا شده است. اما در مبحث اهمیت امانت داری در روایات سعی شده تا حد امکان از همه معصومین ( ع) در این رابطه حدیثی ذکر شود. البته به تناسب کثرت احادیث، ابتدا روایاتی از پیامبر اکرم ( ص)، سپس حضرت علی ( ع) و امام جعفر صادق ( ع) و در ادامه سخنانی از سایر ائمه هدی ( ع) آمده است. همانطور که امانت داری در قرآن و سنت از جایگاه ویژه ای برخوردار است در میان سایر انسان ها نیز ارزش و اهمیت زیادی دارد و در قسمت دوم از فصل دوم به بررسی جایگاه امانت داری در میان انسانها و ائمه ( ع) و همچنین کسانی که در گذشته و حال مورد اعتماد و امین مردم بودند پرداخته ام. در آخر امانت داری کارگزاران [ کسانی که امانت های سنگینی را بر عهده دارند] مورد بحث و بررسی قرار گرفته و مقایسه ای نیز میان کارگزاران گذشته و حال و سرنوشتی که داشته اند صورت گرفته است. در فصل سوم آثار و پیامدهای امانت داری آمده است. از آنجا که افراد هر فعلی را مرتکب می شوند اثری به دنبال دارد. این مسئله نیز از این قاعده مستثنی نیست، لذا اگر فردی خود را پایبند به رعایت این ارزش اخلاقی دانسته و به آن عمل کند از آثار و برکات آن هم در دنیا و هم در آخرت بهره می برد. اما در مقابل اگر فردی خیانت در امانت را ترجیج داد هم خود ضرر می بیند و هم جامعه متضرر می گردد. اما علاوه بر پیامدهای فردی، امانت داری آثار و پیامدهای اجتماعی و اقتصادی نیز به دنبال دارد. در حقیقت اقتصاد جامعه را نیز تحت تأثیر قرار داده بدین صورت که امانت داری باعث رونق اقتصادی شده و در مقابل خیانت کاری افراد منجر به فلج شدن اقتصاد جامعه می گردد.

موضوع تحقیق این پژوهش " امت الگو در قرآن " است . این پژوهش در صدد آن است که با توجه به آیات قرآن کریم به اهداف ذیل دست یابد . تعیین معنا و مفهوم امت ، تعیین علل رشد و انحطاط برخی امتها ، تعیین نشانه های جامعه ی سعادتمند و ایده آل ، بررسی امت میانه به عنوان امت الگو در قرآن ، تعیین ویژگی های اخلاقی _ عبادی امت الگو ، تعیین ویژگی های اجتماعی امت الگو ، تعیین ویژگی های اقتصادی امت الگو ، تعیین ویژگی های سیاسی _ حکومتی امت الگو . با توجه به ماهیت ، امکانات و اهداف تحقیق ، روش توصیفی _ تحلیلی برای انجام تحقیق برگزیده شد . محقق با توجه به سؤالات پروژه به اهداف ذیل دست می یابد : امت از ماده ی اُم به معنی مادر است و در اصل به معنی انضمام اشیاء به یکدیگر می باشد ، به همین جهت به هر گروهی که در هدف یا در زمان و مکان واحدی جمعند ، امت گفته می شود . همبستگی بین افراد جامعه و اتحاد آنان ، تحت حمایت قرار دادن افراد ضعیف و از بین بردن فاصله ی طبقاتی از عوامل رشد جامعه به شمار می آیند ، از سوی دیگر پدید آمدن کشمکشها و جنگ های داخلی ، تبعیض در اجرای قوانین و همچنین ظلم و ستم از عوامل انحطاط امتهامی باشند و قرآن کریم امت میانه را به عنوان الگوترین امتها معرفی نموده است . در مورد ویژگی های اخلاقی _ عبادی امت الگو می توان به برپایی نماز در میان امت (جامعه) ، شایع بودن امر به معروف و نهی از منکر ، اعتقاد و ایمان اشاره کرد . ویژگی های اجتماعی امت الگو عبارتند از : قانونمند بودن اجتماع و پایبندی به سنن الهی ، پایبندی به قراردادهای اجتماعی ، ایجاد اصل مشورت در میان امت ، رعایت مساوات و عدالت اجتماعی و داشتن تعاون و همکاری . پرداخت زکات و خمس ، دوری از کم فروشی و گرانفروشی ، پرهیز از اسراف و تبذیر و لیاقت مسئولان اقتصادی از مهمترین ویژگی های اقتصادی امت الگو می باشند . در پایان در مورد ویژگی های سیاسی _ حکومتی امت الگو می توان دوری از تفرقه و دوگانگی و حفظ وحدت ، دوری از حاکمیت غیر خدا و پذیرفتن حکومت الهی ، اهمیت دادن به جهاد و فرمانبردای از رهبران سیاسی _ الهی را نام برد . نبود منبع مستقل و کافی پیرامون موضوع از محدودیت های تحقیق بوده و پیشنهاد می گردد که هر یک از بخش های این پروژه به صورت جداگانه مورد بحث و بررسی قرار گیرند .

این پایان نامه با هدف بررسی معانی مختلف مثل وکاربردهای اصطلاحی آن و انواع مثلها در فصولی باعناوین ذیل تدوین شده است؛ معنای لغوی مثل و مثل،تعاریف گوناگون مثل، نظر بعضی از علما درباره مثل، امر به معروف و نهی ازمنکر از دیدگاه ...

این پژوهش در پنج فصل با مباحث ذیل تدوین شده است: فصل اول، پیرامون مثل شامل مثل در لغت،معنای ضرب المثل یا مثل سائر، فوائد مثل، انواع مثل ومثل نزد عرب زبانان و فارسی زبانان. فصل دوم، مثل درقرآن حاوی هدف قرآن از بیان مثل، نحوه ذکر مثل درقرآن، معنای مثل در قرآن، ارزش علم امثال و اقسام امثال قرآنی. فصل سوم، امثال سائره و امثال کامنه قرآن با ذکر موارد. فصل چهارم، بررسی مضامین امثال قرآن در ادب فارسی و سرانجام فصل پنجم، امثال واضحه قرآن

در این پایان نامه پس از بیان مقدماتی درباره ریشه لغوی و مفهوم اصطلاحی مثل و ذکر معانی مختلف تمثیل یا تشبیه، به بررسی و تفسیر آیاتی پرداخته شده که درآنها مثلی به کار رفته است . تبیین قرابت امثال آیات قرآن با برخی از ضرب المثلهای عربی و فارسی وبررسی بلاغت و فصاحت آیات قرآن و بیان نظرات دانشمندان اسلامی در این زمینه از دیگر مباحث این پایان نامه است.

قوانین حاکم بر هستی که در اصطلاح فلسفه بنام « نظام جهان» و « قانون اسباب» خوانده می شود در فرهنگ دینی، سنت های الهی خوانده می شوند و در همه زمان ها جاری بوده و محدود به زمان خاصی نیستند. سنت ابتلاء که یکی از سنن الهی است از این قانون مستثنی نبوده و شامل همة انسان ها بوده و خواهد بود و منظور از آن آزمایش و امتحان خداوند در مورد انسان ها و در همة زمان ها برای آشکار شدن صفات درونی آنهاست و آن گاه است که مستحق دریافت پاداش و ثواب و یا تحمل کیفر و مجازات خواهند شد. بر طبق سنت الهی حوادث و مصائب و ابتلائات باید پیش آید چه در مورد مؤمن و چه غیر مؤمن؛ زیرا سنت و حکمت خداوند این نیست که مؤمنان را به همان حال و وضعی که دارند ثابت و راکد واگذارد. باید گرفتاریها و مصائب روی آورد تا اولاً استعدادهای درونی او آشکار گشته و به فعلیت و کمال لازم برسد و ثانیاً مجذوبین به زینت های دنیا از مؤمنان صادق و راستین جدا گردند. خداوند هر فردی یا امتی را به وسیله خاصی که متناسب با اوضاع روحی و اجتماعی آنهاست آزمایش می کند گروهی را به وسیلة قبض نعمت و گروهی را بسط نعمت، گروهی را به وسیلة دلبستگی ها و گروهی را به وسیلة مصائب و شداید و ... و رمز پیروزی در راه ابتلاء الهی، صبر و استقامت و پایداری است و برای صابران بر مصائب و مشکلات در راه خدا، و شکیبایان بر امتحانات و آزمون های الهی، اجر و ثواب بسیار است. «... اولئک علیهم صلوات من ربهم و رحمة و اولئک هم المهتدون» ( بقره، 157) «... بر صابران از سوی پروردگارشان مغفرت و رحمت است و آنها هدایت شدگانند.» این تحقیق با استفاده از متون قرآن و حدیث و کتابهای تفسیری و حدیثی شیعی به روش کتابخانه ای و فیش نویسی گردآوری شده و از کتابهای نویسندگان معاصر نیز کمک گرفته شده است. واژگان کلیدی این تحقیق عبارتند از: ابتلاء، امتحان، مصائب، فتنه، خیر و شر، بلا، سنت، تمحیص، سنت الله، قوانین مختلف، صبر، حوادث.