جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

قرآن کریم، سنگ زیرین تفسیر، منبع بی بدیل شناخت، مرجع بی نظیر فهم ومهمترین سند کرامت و شرافت مسلمانان است از زمان فرود آمدن نخستین آیات قرآن کریم، رسول خدا (ص) همراه با ابلاغ پیام الهی به تفسیر و تبیین آن نیز پرداخت و با توضیحات وی مردم در جریان جزئیات احکام ، شرایع و دین و باطل قرآن کریم قرار می گرفتند و به تدریج با تفسیر بسیاری از قرآن کریم آشنا می شوند. هر چند که پس از رحلت رسول خدا(ص) و انزوای اهل بیت از خلافت و جانشینی آن حضرت، زمامداران وقت ابتدا نقل و نگارش حدیث را محدود و سپس ممنوع نموده ومسلمانان را از تفسیر قرآن باز داشتند، اما با اهتمام اهل بیت بالاخص علی(ع) و برخی از صحابه تفسیر قرآن تداوم یافت و با انتقال بعضی از یاران پیامبر به شهرها و مراکز اسلامی دیگر نضج بیشتری پیدا کرد و کم کم مکاتب تفسیری دایر گشت و بر گسترش آن نیز افزوده شد. اصل از اینجا است نگارنده در این پژوهش ضمن بیان مباحث مقدماتی مانند تعریف تفسیر، اهمیت تفسیر، تاریخ تفسیر و نقد و بررسی تاریخ تفسیر؛ ابتدا چگونگی پیدایش تفسیر در زمان رسول خدا(ص) را مورد بررسی قرار داده و با پرداختن به وضعیت سیاسی، اجتماعی و فرهنگی عصر نزول قرآن، به ویژگیهای تفسیر در زمان رسول خدا(ص)اشاره نموده و کمیت تفسیر قرآن به وسیله آن حضرت را تبیین نموه است. پس از آن به مرحله شکل گیری تفسیر روی آورده و تمام موضوعاتی که وضعیت تاریخ تفسیر در زمان صحابه را روشن می سازد به طور تفصیل مورد بررسی قرار داده و با معرفی طلایه داران تفسیر و ارایه نمونه هایی از تفسیر آنان این بحث را به پایان رسانده است. شایان ذکر است که بیان نقش و جایگاه بی نظیر علی(ع) به عنوان شایسته ترین فرد مورد رجوع جامعه اسلامی پس از رحلت رسول خدا(ص) و نخستین پایه گذار مکتب تفسیر در اسلام، از موضوعات پر جاذبه این فصل است سپس به روند گسترش تفسیر در زمان تابعین پرداخته و چگونگی تکون و تکامل تفسیر را در این مقطع زمانی تبیین نموده و با بحث و بررسی پیرامون اوضاع سیاسی، اجتماعی و فرهنگی این برهه از زمان و تعیین ابعاد فعالیت مکاتب تفسیری و بیان ویژگی های تفسیری مفسرین برجسته مکاتب مذکور چگونگی پیدایش اختلاف در تفسیر را روشن نموده است. در پایان با ارایه تحلیل خویش درباره وضعیت تفسیر در زمان رسول خدا(ص) و صحابه و تابعین، زمینه ای مناسب برای قضاء منصفانه و ارزیابی همه جانبه نسبت به تاریخ تفسیر قرآن در قرن نخست هجری را فراهم آورده است.

این پایان نامه ویژگی های مهم جامعه عصر حکومت امام مهدی را با تکیه بر آیات و روایات بررسی کرده و شامل سه بخش است: در بخش اول مفاهیم و مصطلحاتی مانند جامعه، حکومت و جامعه جهانی تعریف شده و تحت عنوان مبانی نظری از جامعه آرمانی افلاطون و مبانی نظری حکومت واحد جهانی و جز آنها بحث شده است. در بخش دوم ویژگی های اعتقادی، اقتصادی، فرهنگی، قضایی و امنیت جامعه امام زمانی بیان شده است. در بخش پایانی مباحث بخش قبل جمع بندی و نتیجه گیری شده است

در این پایان نامه موضوع برزخ در آیات و روایات و تفاسیر بررسی شده و در آن به نظرات رهبران مذهبی مسیحیان و زرتشتیان ایران نیز توجه شده است.موضوعات این پژوهش عبارتند از: امکان و راههای شناخت عالم برزخ، ادله عقلی و نقلی اثبات برزخ،مشخصات موجودات برزخی، شفاعت در برزخ، مرگ وخصوصیات آن، قبض روح مومنان و کافران ومتوسطان، تلقین، بدن مثالی، قبر و فشار قبر، رفاه در قبر،سؤال و جواب، نکیر و منکر، تکامل انسان در برزخ،دیدگاه مسیحیان و زرتشتیان درباره عالم پس از مرگ.

هدف از این پایان نامه ارائه دستاوردهای علمای قرآن راجع به تکرار - اثبات عدم بیهودگی تکرار در آیات قرآن کریم و بیان وجه جدیدی از بلاغت قرآن کریم در ارتباط با تکرار آیات است لذا سعی در پاسخ یابی به سوال انواع گوناگون تکرار درقرآن چیست و علل اساسی این تکرار کدام است را دارد . براساس فرضیه تحقیق گونه های تکرار در قرآن کریم ، اعم از تکرار آیه یا تکرار تعابیر ( تکرار لفظی یا معنوی ) هر یک به گونه ای ناظر به صنعت بلاغی است و علل اصلی تکرار در راستای هدایت ، تعلیم و تزکیه انسانها است . تحقیق حاضر مه به روش کتابخانه ای انجام یافته مشتمل بر سه فصل است فصل اول با بیان کلیات ، تاثیر تکرار بر نفس از نظر روانشناسی ، تاثیر تکرار بر انفعالات ، و تاثیر تکرار بر افعال به پایان می رسد فصل دوم تکرار پذیری آیات و انواع تقسیم بندی تکرار در قالبهای فنی و بلاغی و تکرار آیه در یک سوره یا چند سوره صورت گرفته است بررسی گردیده است و در فصل سوم تبیین حکمت تکرار الفاظ و مضامین قرآن کریم از دیدگاه علمای علوم قرآنی و نقد بیان هریک مورد بررسی واقع شده است و در پایان فصل مبحث جدیدی از اعجاز عددی و صوتی آیات مورد بحث و گفتگو قرار گرفته است براساس نتایج حاصل از تحقیق تکرار موجود در قرآن تنها تکرار شکل است نه محتوی زیرا هر مورد تکرار در راستای هدف همان سوره است و تکرار شکل خود بیانگر نوعی دیگر از وجوه اعجاز قرآن است .

آنچه این نوشتار در پی آن است فلسفه ی فرود و نازل شدن بلا و مصیبت بر انسان می باشد یکی از اموری که سبب تکمیل و تهذیب نفس و تصفیه ی اخلاق و تهییج قوا و نیروهای نهفته وجود انسان می شود ولی می توان گفت که بلاها و مصائب در حکم نیروی محرک دستگاه وجودی انسان ها می باشند. شناخت فلسفه نازل شدن بلا و مصیبت و توجه دادن افراد به اینکه شدائد الطاف الهی هستند باتوجه به آیات قرآن و روایات معصومین علیه السلام و اینکه انسان آیا باید خود را در معرض بلا و سختی قرار دهد؟ یا اینکه انسانی که بلا و مصیبت نبیند او بهترین انسان خواهد بود! در این نوشتار به این سوال نیز پاسخ داده شد که چگونه لطف و محبت و رضایت خداوند از کسی اقتضا می کند که او را با شدائد و مشکلات مواجه کند؟ در حالی که لازمه مهر و محبت فراهم آوردن موجبات خوشی و رفاه است نه موجبات سختی و عدم آسایش! پاسخ این سوال وقتی معلوم می شود که فلسفه ی بلایا و سختی ها و اثر آن ها در وجود آدمی معلوم می شود که به حکم قانون خلقت بسیاری از کمالات انسانی است که جز در مواجه شدن با سختی ها و مشکلات جز در میدان مبارزه و پنجه نرم کردن با حوادث و جز در روبه رو شدن با مصائب به وجود می آیند. اثر شدائد و سختی ها تنها ظاهر شدن گوهر واقعی انسان نیست بلکه بالاتر از آن است شدائد و سختی ها اثر تکمیلی و تبدیل شدن را برای انسان دارد خاصیت تصفیه و خالص شدن را دارد هوشیاری و حساسیت می آورد و ضعف و سستی را در نهاد و درون آدمی از بین می برد از این رو نگارنده ابتدا فلسفه ی سختی ها را بیان داشته و بعد از آن عکس العمل های افراد را در مقابل این سختی ها مطرح نموده و در پایان هم برنامه های عملی که در دفع این مصائب وجود دارد را مطرح نموده است و بر این مهم هم تاکید شده که انسان ها همیشه شدائد و سختی ها را قهر و خشم الهی ندانند بلکه آن ها لطف و محبت الهی است در شکل و لباس قهر نعمت اند در مظهر و لباس نقمت. در تهیه این مجموعه از بررسی کتاب های متعدد اسلامی و مذهبی، اخلاقی و روایی مرتبط با موضوع نیز استفاده شده است. واژگان کلیدی: بلا ، مصیبت

مطالب این رساله عبارتند از: - نگاهی به تاریخ ترجمه و تفسیر قرآن به زبانهای اروپایی - توضیحی از زبان مولف پیرامون تفسیر انگلیسی خود - نگاهی به ترجمه و تفسیر سوره فاتحه و بررسی آن - نگاهی به ترجمه و تفسیر سوره کهف و بررسی آن - نگاهی به ترجمه و تفسیر سوره ناس و بررسی آن - فهرست واژه ها و اصطلاحات قرآنی به زبان انگلیسی

یکی از روشهای موثر برای تربیت افراد جامعه و هدایت بسوی رشد و کمال از طریق بررسی راههای سعادت به لحاظ تئوری و بررسی نمونه ها و الگوهای عینی آن خواهد بود که در این تحقیق از مراتب رشد بررسی جایگاه مومن ممتحن می باشد. روش پژوهش بررسی آیه سوم سوره حجرات که این عنوان در آن مطرح شده است و تفاسیری که پیرامون این آیه که علما تفسیر بیان نموده اند و روایات معصومین ( ع ) که در این خصوص بیان شده است. طرح پژوهش بررسی مفردات آیه و توجه به تفاسیر موجود در خصوص این آیه و ویژگیهای این رتبه ایمانی در روایات و تاثیرات برخورداری از این مراتبه که تحمل حدیث صعب مستصعب می باشد و بیان مصادیق مومن ممتحن و محتوای حدیث صعب مستصعب. نتایج نشان میدهد که مومن ممتحن از لحاظ وجودی سازگاری در خلقیت و طینت با اهل البیت ( ع ) داشته و نسبت به ولایت و حجیت آنان اقرار نموده و این موقعیت باعث رشد و ترقی آنان با رعایت احکام و دستورات آن بزرگواره که در راستای دین مبین اسلام است می گردد.

شناخت سعادت و کمال مطلق انسان بستگی به شناخت حقیقت او دارد که سبب شناخت خدای متعال و پیامبران الهی می شود و نیز اثبات معاد و شناسایی فضیلت های اخلاقی و مسائل اجتماعی ارتباط مستقیم با شناخت انسان دارد. اهمال در شناخت انسان و جهل و نادانی یکی از اسباب مهم گمراهی ها، سرکشی ها و فرورفتن در مفاسد و رذایل اخلاقی می شود. از این رو، اسلام به شناخت انسان اهمیت بسزایی داده است تا جایی که شناخت انسان را سبب هدایت حقیقی دانسته و آن را بهترین شناخت ها معرفی کرده است. از قرآن استفاده می شود که اولین انسان از خاک و گل و زمین و سپس نسل او از نطفه و علقه و پس از آن از مضغه آفریده شده است . اختلاف ابتدایی در آیات مربوط به خلقت انسان ناظر به مراحل خلقت بشر است. آفرینش کنونی انسان به حضرت آدم علیه السلام و حوا منتهی می شود و دلیل یقین و جزمی نداریم که بشر تکامل یافته از حیوانات باشد، بلکه ظاهرآیات قرآن خلاف آن را اثبات می کند. قرآن کریم برای اسنان غیر از بدی مادی به خلقت دیگری نیز معتقد است که گاهی از آن به روح و گاهی به خلق دیگری تعبیر می کند. مهم ترین دلیل برای اثبات روح آن است که انسان حقیقتی دارد و از آن به کلمه« من» در تمام عمر نام می برد که همیشه ثابت و تغییر ناپذیر است و چیزی به آن اضافه و یا از آن کاسته نمی شود اگر چه بدن انسان ضعیف و لاغر یا قوی و چاق گردد ودچار تحولات شود و نیز نسبت دادن افعال گوناگون اعضای بدن به یک حقیقت دلیل دیگری برای اثبات روح است. انسان دارای دو جنبه مادی و معنوی است و با اصل و زیربنا قراردادن هر کدام ناگزیر جنبه دیگر فرع آن خواهد شد. بنا به اصیل دانستن جنبه حیوانی ، بین انسان و حیوان تفاوتی وجود ندارد و هیچ دید و نگرش بی طرفانه نخواهد بود و هر دیدی یک گرایش خاص مادی را منعکس می کند. بنا به اصالت معنویت و انسانیت، سیر تکامل انسان از حیوانیت آغاز و به سوی کمال انسانیت ختم می یابد. قرآن به بهترین شکل ممکن درباره انسان سخن گفته ، و واقعیت های مربوط به او را بیان کرده است. قرآن در زمینه بیان واقعیت های مربوط به انسان، او را با عالیترین تعبیر ستوده است و بعنوان خلیفه الله معرفی کرده است. شواهد موجود نشان می دهد که مراد از خلافت، جانشینی خدا در زمین می باشد. از جمله اینکه وقتی فرشتگان از خداوند تقاضای این مقام را کرده بودند آن را رد کرده و آنان را شایسته این مقام ندانسته است. این می رساند که خلافت مورد نظر؛ مقام و منصب بسیار ارزشمند و مهمی است که حتی فرشتگان مقرب الهی سزاوار آن نیستند. از آیه های قرآن بر می آید که مقام خلافت و جانشینی خدا مخصوص حضرت آدم علیه السلام نبوده، بلکه هرکس از فرزندان که شایستگی های لازم روحی و اخلاقی را دارا باشد و یا آن را به دست آورد سزاوار این منزلت بزرگ الهی نیز خواهد بود. از جمله منزلتهای دیگر ممتاز انسان که او را سزاوار مسجود فرشتگان الهی کرده است، دمیده شدن روح خدایی در اوست. روحی که خداوند با نسبت دادن آن به خود، بدان شرافت و قداست بسیار زیادی بخشیده. قرآن علاوه بر امتیازهایی که برای نوع آدم ذکر می کند. امتیازهای دیگری را تحت عنوان « کرامت تکوینی» برای انسان خاطر نشان می سازد و نیز اضافه می کند که انسان ها می تواند با باروری استعدادها و شکوفا ساختن قابلیت های ذاتی خویش، به کرامت ها و فضیلت های بالاتری دست یابند. کرامت انسان، یعنی برخورداری از موهبتی خاص(عقل) که دیگر موجودات مادی فاقد آن هستند و در فضیلت انسان یعنی برخورداری بیشتر او از موهبت هایی که به سایر موجودات مادی نیز داده شده است. بزرگترین و عمده ترین ویژگی انسان ، همانا عقل و اراده و اختیار اوست. عقل ، موجب شکوفا شدن استعدادهای انسانی و سبب گسترش علوم و معارف بلند انسانی الهی می شود، اراده و اختیار را ، کمال و رشد و تعالی نامحدود را برای انسان هموار می سازد. انسان با برخورداری از حس کنجکاوی پژوهشگری، پیوسته سؤالهایی را در زمینه های مختلف طرح ساخته، و می کوشد تا مجهولات مربوط به معمای وجود خویش و موجودات اطرافش را حل کند. از میان انبوه سؤالات عبارتند از: از کجا آمده ایم؟ برای چه آمده ایم؟ و به کجا خواهیم رفت؟ مبانی فکری، عقیدتی افراد و گروهها برخاسته از جهان بینی خاصی است که در پاسخگویی به این سؤالات تاثیر مستقیم دارد با توجه به اینکه جهان بینی ها متفاوت و گاه متضاداست بناچار پاسخ به این پرسش ها نیز متفاوت خواهد بود. بررسی ها نشان می دهد تنها جهان بینی ای که می تواند به این سؤالات پاسخ درست بدهد، آن جهان بینی است که به وجود مبدئی باشعور بنام « خدا» گواهی می دهد . این جهان بینی توحیدی است، زیرا با تکیه بر فطرت پاک و اصیل انسانی درصدد رفع نیازهای فطری انسان بر می آید، و می تواند تفسیر درست و منطقی از جهان هستی و هدف آفرینش انسان ارائه دهد.

قرآن کریم کتاب هدایت الهی است. خداوند در قرآن کریم روشهای گوناگونی برای هدایت بشر به راه صحیح زندگی به کار بسته است. یکی از این روشهای هدایتی ارائه الگو و نمونه عملی است. خداوند در قرآن کریم، رسول اکرم (ص) را به عنوان اسوه حسنه یعنی الگوی کامل و نیک معرفی می نماید تا تمام انسانها به ایشان اقتدا نمایند و به راه سعادت و نیکبختی رهنمون شوند. علاوه بر رسول اکرم (ص) که الگوی شاخص مومنان در همه فضایل اخلاقی است، پیامبران دیگر الهی نیز هر کدام در یک یا چند فضیلت اخلاقی بعنوان مقتدای مومنان معرفی و شخصیت آنان شرح شده است که قرآن کریم به تناسب از بسیاری از الگوهای قرآنی یاد فرموده و حتی به رسول خود دستور می دهد که به آنان تاسی کرده و به هدایت آنان اقتدا کند.

آیا باور به خدا نیازمند استدلال های پیچیده فلسفی است؟ نظر رایج در میان فیلسوفان این بوده است که اعتقاد به هر چیزی باید براساس وجود شواهد و قرائن باشد در غیر این صورت چنین اعتقادی نادرست و حتی غیراخلاقی است. این دیدگاه قرینه گروی نامیده می شود. بیشتر فیلسوفان شاهد و قرینه را استدلالی قیاسی می دانستند که در نهایت بر گزاره های بدیهی(بی نیاز از استدلالی دیگر) مبتنی باشد. در نیمه دوم قرن بیستم تعدادی از فیلسوفان دین مسیحی با اثبات غیر قابل دفاع بودن این دیدگاه و ارائه دیدگاهی با نام معرفت شناسی اصلاح شده معتقد شدند متدینان می توانند گزاره "خدا وجوددارد" را نیز مانند گزاره های بدیهی بدون وجود دلیل بپذیرند و بدین ترتیب اعتقاد به وجود خداوند را بی نیاز از اقامه استدلال دانستند. در جهان اسلام نیز گروهی که به پیروان نظریه تفکیک مشهورند و آموزه اصلی آنها جدا کردن علوم بشری از علوم الهی( و به ویژه آموزه های قرآن کریم) است. با استناد به قرآن کریم معتقد شدند که انسانها به طور فطری خداوند را می شناسند و بنابراین شناخت خداوند و به تبع آن اعتقاد به او نیازمند به تحصیل و استدلال نیست. برخی وجوه تشابه این دو دیدگاه عبارتند از: خدادادی بودن علم به خدا، نقش عواملی مانند تفکر در مخلوقات خداوند و عبادت در شکوفایی علم به خدا، بازدارندگی گناه از شکوفایی این علم.