جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در دین مبین اسلام بسیاری از احکام و عبادات آن جنبة اجتماعی دارد و مدیریت یکی از ارکان مهم اجتماع است. حال با توجه به اهمیت اجتماع در اسلام و گستردگی نقش مدیریت در جامعه درصدد برآمدیم که الگوی مناسب اسلامی را جهت رفتار مدیران استخراج نماییم. در این خصوص، نهج البلاغه که یکی از منابع مهم و اصیل اسلامی است، راهگشای مناسبی بوده است. با توجه به نامه‎های حضرت علی علیه السلام در نهج البلاغه الگوی مناسب اسلامی استخراج شد. با نگاهی گذرا به بعضی از الگوهای رفتاری دانشمدان غربی در صدد مقایسه بین این دو نوع الگو برآمدیم. آنچه در این مقایسه می‎بایست به آن توجه می‎شد، شرایط مکانی و زمانی ارائه این دو نوع الگو بود و آنچه برای ما در این زمان مهم است، توجه به مبانی اسلام و مقررات دینی است . اما این توجه نباید به گونه‎ای باشد که دستاوردهای عظیم مدیریت غربی را به خصوص در صد سالة اخیر نادیده بگیرد. در این پژوهش درصدد برآمدیم که تطابق بین این دو نوع الگو را استخراج نماییم. نتیجة تحقیق این است که الگوی ارائه شده در نهج البلاغه کلی و انسان‎گرا است و از آن جهت به انسان ارزش می‎دهد که شأن والا و کرامت انسانی را در نظر دارد؛ اما الگوهای غربی به انسان توجه می‎کنند تا او هر چه بیشتر و بهتر بتواند در جهت تأمین سود مادّی و منافع مالی خود اقدام کند. حال، هنر مدیر اسلامی در این است که با توجه به موقعیت، شرایط و امکانات موجود در هر سازمان، قوانین مناسب غربی را همراه با توجه به اصول و قوانین اسلامی گزینش کند و در جهت پیشبرد سازمان خود این الگوی مناسب را به کار گیرد. ان شاءا... که در جامعه اسلامی ما با تمسّک به قوانین اسلامی شاهد حضور هر چه بیشتر مدیران موفق و کارآمد باشیم.

دراین پژوهش که تحت عنوان انسان ایده آل ازمنظرقرآن و سنت می باشد، به بررسی ویژگیها و خصوصیات انسان نمونه و وارسته با رویکردی قرآنی و روایی، پیرامون هرمقوله اخلاقی واصول ارزشی می پردازد. انسان ایده آل، انسانی کمال گرا و پویاست که خواهان رشد و تعالی و پیشرفت درجهت کسب کمالات روحی و معنوی بالاترو بیشتر، به منظور رسیدن به سعادت حقیقی که همانا « لقاء الله» است، می باشد. این نوشتار درپنج بخش سامان یافته که گویای شخصیت چنین انسانی است، خلاصه آن به شرح ذیل است: بخش اول: با عنوان حقیقت کمال، ضمن واکاوی معانی این واژه، به چند و چونی آن درانسان و سایر موجودات می پردازد. اضافه براین، نظرعرفا و حکما و قرآن و عترت راجع به این مقوله ( کمال) دراین بخش قید شده است. بخش دوم، تحت عنوان رابطه انسان با خداوند، طی دو فصل، خدا محوری و عملکرد توحیدی انسان را درقالب هایی چون، اندیشه توحیدی، ایمان، عبادت و بندگی، خلوص نیت و تقوا و پرهیزگاری بیان می کند. دررابطه انسان با خود، که بخش سوم را به خود اختصاص می دهد به خود شناسی و اهمیت آن درساختار شخصیت انسان اشاره شده است. درادامه به بهداشت روان و تن پرداخته و آن را مایه تداوم حس کمال جویی و کمال طبی انسان معرفی می کند. حسن ختام این بخش، حسن خلق است که درمواردی چون مبارزه با هوای نفس، داشتن عفت، کسب علم و دانش و صبرو بردباری به بحث می نشیند. دربخش چهارم، رابطه انسان با انسان مطرح است. که رابطه انسان با اعضای خانواده و خویشان ودرسطحی وسیع تر، رابطه اش با اجتماع را تشریح می کند.وارزشهایی چون صله رحم، عفو وگذشت، جود واحسان، ایثار، خیرخواهی، تعاون و همکاری و مبارزه با فساد را معرف شخصیت انسان ایده آل می داند. بخش نهایی با عنوان رابطه انسان با طبیعت، به توضیح و تبیین الگوی رفتار صحیح با منابع موجود درطبیعت،اعم ازآب، خاک، جنگل، گیاه، ... و نیزبرخورد انسان دوستانه و کریمانه با موجودات زنده طبیعت می پردازد. پایان بخش مطالب، ذکر چند توصیه و پیشنهاد است، امید آنکه مفید فایده واقع گردد. کلید واژه ها : انسان ایده آل ، کمال، قرآن، سنت ، طبیعت .

هدف از این پژوهش بررسی و معرفی پایه های معرفتی نظریه کثرت گرایی دینی جان هیک است. تحقیق حاضر که به روش کتابخانه ای انجام یافته در چهار فصل تنظیم شده است . فصل اول اختصاص به طرح مساله دارد و درلان از دین شناسی تطبیقی، گونه های مختلف تعارض بین عقاید دینی و شیوه های مختلف تبیین عقاید بنیادین متعارض ادیان بحث می شود. درفصل دوم، نظریه های انحضار گرایی و شمول گرایی دینی مورد بررسی قرار می گیرد. دآیل کارل بارت و جیمز بورلند در دفاع از نظریه انحصار گرایی و استدآآت کارل رانر در اثبات شمولگرایی دینی در این فصل بیان می شود. فصل سوم اختصاص به کثرت گرایی دینی دارد. دراین فصل ابتدا انواع کثرت گرایی دینی بیان شده و سپس ادله هیک در دفاع از کثرت گرایی دینی بررسی می شود و درنهایت ایرادات وارد بر نظریه کثرت گرایی دینی و پاسخهای هیک به لانها ارائه می شود. سرانجام فصل پایانی طی دو بخش به مبانی و پیش فرضهای کثرت گرایی دینی می پردازد.

این مجموعه که شامل سیره ی اخلاقی و سیاسی امام علی ( ع) می باشد، با استفاده از مطالعه ی کتب معتبر جمع آوری شده است که در ده بخش با عنوان های: 1-آشنایی با سیره تربیتی امام علی ( ع) 2-علم الهی امیرالمؤمنان ( ع) 3-فضایل خاص امیرالمؤمنان ( ع) 4-قضاوت های امیرالمؤمنان ( ع) 5-علی ( ع) در آیات و روایات 6- امام علی ( ع) و سیاست 7- حکومت 8- امیرالمؤمنان ( ع) و رفتار سیاسی او 9- جایگاه سیاست در دین 10- قدرت و مشروعیت آمده است. در بخش اول که سیره ی تربیت امیرالمؤمنان ( ع) و چگونگی پیوند سرنوشت آن بزرگوار با حضرت محمد ( ص) آمده است و زیبایی این سرنوشت و پیوند در خطبه ی قاصعه از کلام خود آن بزرگوار شرح داده شده است و همچنین در این بخش از صفات و فضایل اخلاقی امیرالمؤمنان ( ع) چون شجاعت، سخاوت، حلم و بردباری. رفتار و اخلاق امام علی ( ع) و تعریف لغوی و اصطلاحی عبودیت و اینکه علی ( ع) اولین مؤمن بوده و همچنین زهد علی ( ع) مورد بررسی قرار گرفته است. در بخش دوم که راجع به علم الهی امیرالمؤمنان ( ع) و بیان پیامبر راجع به دروازه ی شهر علم و اینکه علم قرآن نزد امیرالمؤمنان ( ع) و اعلمیت حضرت علی امیرالمؤمنان ( ع) و فصاحت و بلاغت امیرالمؤمنان ( ع) مورد بررسی قرار داده ام. در بخش سوم به فضایل خاص امیرالمؤمنان ( ع): مواردی چون علی ( ع) مولود کعبه – علی ( ع) مشتق از اسم خدا- ازدواج علی ( ع) با فاطمه زهرا ( س)- امام علی ( ع) شخصیت دو نیرویی- ردالشمس برای علی ( ع) و وعده ی آمرزش شیعیان توسط علی ( ع) را در بر می گیرد. در بخش چهارم که قضاوت های به حق و زیبای علی ( ع)، قضاوت ایشان و حل یک مسئله ریاضی و اعتراف عمر، ( و حکایت کوتاه) آمده است. در بخش پنجم که علی ( ع) در قرآن و روایات، و همچنین مقام شامخ علی ( ع) در قرآن، علی ( ع) و قل هو الله و احد، و سوره ی هل اتی را مورد بررسی قرار داده ام. در بخش ششم که امام علی ( ع) و سیاست، علی ( ع) مفسر و سخن گوی ناب، و همچنین نقش امام علی ( ع) در مراحل شکل گیری اسلام، و در کل دیدگاه امام علی ( ع) در مورد جهان مورد بررسی قرار گرفته است. در بخش هفتم حکومت و تعریف لغوی و اصطلاحی آن، ضرورت حکومت و انواع حکومت – که شامل حکومت الهی و طاغوتی است- و بحث ولایت امام علی ( ع) و حب علی ( ع) جواز عبور از آتش مورد بررسی قرار گرفته است. در بخش هشتم شامل رفتار سیاسی امیرالمؤمنان ( ع) و تعریف سیاست از دیدگاه امام علی ( ع) و اهمیت و جایگاه سیاست و ماهیت اقتصادی عدالت و نکته های برجسته از سیره ی سیاسی امام علی ( ع) در عرصه ی حقوقی و مالی و اداری می باشد. در بخش نهم جایگاه سیاست در دین، دیدگاه اسلام راجع به سیاست، نغمه های جدایی دین از سیاست، اسلام مشوق علم و علوم و امام علی ( ع)، خطبه ی 3 نهج البلاغه و همچنین آمیختگی دیانت و سیاست در اسلام، عصر حضور پیامبر، عصر غیبت و وضعیت امروز و فرمان امام علی ( ع) به مالک اشتر، روشنگری ها و گلایه های امام علی ( ع)، نفی دیکتاتوری در حکومت اسلامی مورد بررسی قرار گرفته است. و در آخرین بخش مباحثی چون قدرت و رابطه ی قدرت و مشروعیت، حکومت پیامبر ( ص)، حکومت در عصر غیبت و تفاوت کار ویژه ی حکومت اسلامی با سایر حکومت ها و لزوم وضع احکام و مقررات جزیی و کلی و ویژگی های ضروری قانون گذار و وظایف حکومت و قائده های ولایت بر مسلمین از دیدگاه امام علی ( ع) را مورد بررسی قرار داده ام. کلید واژه ها عبارتند از: اخلاق، امام علی ( ع)، عدالت، سیاست

بخش اول این رساله مطالبی در مورد واژه ولی تفاوت وٍلایت و وَلایت لازم و متعدی بودن ولی معانی ابواب ثلاثی مزید و صیغه های مختلف معانی ولی با توجه به حروف جرّ مختلف ارائه می دهد. بخش دوم به بررسی مشتقات ولی در قرآن می پردازد و شامل مباحث آیاتی که در آن مشتقات ولی به کار رفته است تفاوت ولّ منه و ولّ عنه مواردی که مفعول ولیّ ذکر شده است مواردی که تولّی با عن و بدون عن استعمال شده است مواردی که تولّی با مفعول ذکر شده است تطبیق معانی تولّی با معانی باب تفعل معانی تولّی و تولیه در موارد پانزده گانه همراه با مفعول.

مباحث مطرح شده در این پژوهش شامل پنج بخش است. بخش اول به بررسی واژه جهاد قبل از ظهور اسلام در قاموسها و اشعار جاهلی و همچنین نگاهی به آیات در قرآن کریم می پردازد. بخش دوم نیز به بررسی واژه زکات در ادیان کهن و در قاموسها و اشعار جاهلی و نگاهی به آیات قرآن کریم می پردازد. سابقه نماز در اسلام و سایر ادیان الهی، بررسی «صلو» در قاموسهای لغت و اشعار جاهلی، شاخه نخست ماده «صلو»، کاربرد واژه صلاة در زبانهای سامی و نگاهی به آیات قرآن کریم از مطالب بخش سوم است. بخش چهارم هم به بررسی واژه صوم در ادیان قبل از اسلام و در ادبیات جاهلی و واژه نامه ها در قرآن می پردازد. بخش پنجم در مورد واژه قسط و قسطاس در زبانهای سامی و بررسی ماده قسط در قاموسهای لغت و ادبیات جاهلی بحث می کند.

پایان نامه حاضر به بررسی واژه حمد در قرآن اختصاص دارد و موضوعاتی از این قبیل را بررسی کرده است. فضیلت سوره حمد، معنای حمد در فرهنگ لغات،تفسیر حمد در المیزان، انواع معانی حمد در قرآن،بررسی معانی حمد در سوره حمد، معنای حمد درخصوص انسان، و معنای حمد در سوره های انعام،اعراف، یونس و حجر.

برخی از مهمترین مباحث این پژوهش به این قرار آمده است: انسان و مشتقات و مترادفات آن، فطرت انسان، فلسفه آفرینش انسان، مختار بودن انسان، خلقت انسان، پدیده مرگ، خواسته های انسان، ناهمسانی انسانها، سازندگی حیات دنیا برای انسان، موانع تعالی انسان، انسان و سنن لایتغیر الهی.

استقرار عدالت، اقتصادی و اجتماعی در جامعه از آرزوهای دیرینه بشری است که در گذر گاه تاریخ، گهگاه چهره نموده و بیشتر رخ پنهان کرده است. فلسفه وجود چنین مفهومی، به هم خوردن توازن اجتماعی به خاطر نفع طلبی بیش از حد، تعداد محدودی از انسانها بوده است که مصلحین را بر آن داشته تا جهت رفع این عدم تعادل، به دنبال راه حلهایی باشند، که آرزوی تحقق عدالت، یکی از این راهکار ها است. مکاتب مختلف با توجه به جهان بینی های متفاوتی که دارند، هریک به گونه ای خاص به این مهم پرداخته اند و در این میان از اسلام به عنوان دین کامل توقع می رود که راهکارهای جامع تری از دیگران ارائه نموده باشد. این رساله به دنبال شناخت هر چه بیشتر این مقوله است و شامل شش فصل می باشد. پس از ذکر مقدمه ای کوتاه در فصل اول، به بحث روش شناسی پرداخته شده است و در این مبحث، از اهمیت و ضرورت این پژوهش، بیان مسأله، اهداف پژوهش، سؤالات و فرضیات، روش جمع آوری اطلاعات و پیشینه تحقیق سخن به میان آمده است. مباحث بعدی در ادامه فصل اول، به کلیاتی راجع به تعاریف اقتصاد، اهمیت اقتصاد در اسلام، اهداف اقتصاد اسلامی و... می پردازد. در فصل دوم، ساختمان عمومی اقتصاد اسلامی مطرح می شود. در فصل سوم، به صورتی مشخص به بحث عدالت اجتماعی و اقتصادی پرداخته شده و فصل چهارم، نقش نظام سیاسی در تحقق عدالت اقتصادی و اجتماعی را بیان می کند. در فصل پنجم، بیان ابزار های تحقق عدالت اجتماعی و اقتصادی از دیدگاه اسلام، با تأکید بر اندیشه های امام علی(ع) آمده است؛ همچنین در این فصل نمونه هایی از کنترل ابزار جهت تحقق عدالت اجتماعی دیده می شود. در فصل ششم، تحلیل و تفسیر هایی یافته ها است. و در نهایت مؤلف با استفاده از مدل چهار وجهی (تالکوت پارسونز) جامعه شناس شهید آمریکائی، مدلی نسبتاً جامع جهت قوام و دوام عدالت اجتماعی در جامعه ارائه گردیده است. منابع مورد استفاده این رساله عبارتند از: - قرآن مجید - سیاست ارسطو(ترجمه حمید عنایت) - عدالت اجتماعی، دستاورد توسعه اسلامی(تقی ابراهیمی) - ولایت فقیه(حضرت امام (ره)) - اندیشه های اقتصادی در نهج البلاغه(حائری) - نظری به نظام اقتصادی اسلام(شهید مطهری) - عدالت اجتماعی(اکبر هاشمی رفسنجانی) و...

مباحث مورد بحث در این رساله عبارتند از: - اسامی پیامبر اسلام در قرآن کریم واحادیث - مشهورترین اسامی و القاب پیامبر اکرم (ص) - بررسی انواع خطابهای قرآن در خصوص پیامبر اکرم (ص) - بررسی مراحل سه گانه خطاب در طول نزول وحی - روش خداوند در وضع احکام و قوانین - فهرست اسامی و القاب پیامبر اسلام در قرآن کریم