جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

سهروردی از جمله فیلسوفان مسلمانی است که با روش اشراقی خود، الگویی را ارائه کرد که به طور گسترده به تلفیق و آمیزش وحی با مباحث فلسفی پرداخت و این روند تحولی در فلسفه اسلامی ایجاد کرد که پس از وی نیز تداوم یافت. مسأله این است که اولا آیات قرآن که وحی الهی و تعالیم دینی را شامل می شود، چگونه و با چه هدفی در مباحث عقلی جای گرفته است؟ و ثانیا نقش و تا.ثیر این تأویل و اقتباس از قرآن بهره برده است. قرآن کریم، در ایجاد فرضیه ها ودغدغه های معرفتی جدید و اصول مبنایی شیخ اشراق و حتی ارکان براهین و استدلال های او،نقش ویژه ای داشته است. سهروردی با مطالعه، تعمق و تدبر در قرآن کریم و دیگر اندیشه های انسان ساز، تناسب ها و حلقه مشترکی بین آنها یافته است که همان شناخت نفس و پرورش آن برای رسیدن به حقیقت گمشده ای است که اندیشه انسانی در تکاپوی رسیدن به آن است. او باتوجه به این تناسب ها و تعالیم باطن گرای نبوی به ضوابطی دست یافت که یاریگر او در تفسیر وتأویل آیات قرآن جهت توصیف بهتر حقایق معرفتی و فلسفی شد. شیوه سهروردی در استناد به قرآن تا حد زیادی ضابطه مند و از اشتباهات و تحمیل نظرهایی که دیگران داشته اند به دور است ولذا مورد قبول و الگویی برای آیندگان شد. او در تفکر فلسفی و تأمل قرآنی خود متأثر از تفکرات باطن گرا و بطور شاخص بهره مند از احادیث پیامبر اسلام(ص) و حضرت علی(ع) بوده است و به همین دلیل در جریان تفکر فلسفی شیعی که با حکمت صدرایی همراه بود. متقابلا تأثیر گذاشت.

رساله حاضر شامل سه بخش است. در بخش اول به کلیاتی در مورد جاذبه و دافعه، معانی لغوی و اصطلاحی جاذبه و دافعه، ریشه یابی بحث جاذبه و دافعه در اسلام، اصول نظری بحث جاذبه و دافعه علی(ع) در نهج البلاغه و ... پرداخته است. بخش دوم در مورد تجلی جاذبه حضرت علی(ع) در نهج البلاغه در برخورد با اشخاص و با عقاید و افکار گوناگون بحث می کند. بخش آخر به بررسی تجلی دافعه حضرت علی(ع) در نهج البلاغه در برخورد با اشخاص، گروهها و جریانات و با عقاید و افکار و رویدادهای مهم می پردازد.

سیا عظیم نظریات علوم انسانی غرب به سایر حوزه های علمی و فرهنگی دنیااز جمله ممالک شرقی و اسلامی باعث شده است که نوعی واکنش منفعلانه در پذیرش و به کارگماری علوم انسانی را شاهد باشیم و در حال حاضر اکثر این نظریات خاصه در حوزه علوم اجتماعی و بویژه در زمینه مدیریت و سازمان مرزها و چارچوبهای علمی قضاوت و تصمیم سازی را مشخص و تبیین می نماید. این در حالیست که در مقام ثبوت و واقع ما شاهد نوعی ناکارآمدی ناشی ازبیگانگی این نظریات با حوزه های فرهنگی و معرفتی خود هستیم. و وقتی درمقام اثبات و واکاوی علل این ناهمسازی و ناکارآمدی قرار می گیریم پی به مبادی و غایاتی می بریم که این نظریات بر بنیاد آن استوار است در این تحقیق برآن هستیم تا اولا نشان دهیم نظریات در حوزه علوم انسانی در غرب براساس مفروضات معرفت شناختی خاصی قرار دارد که طبیعتا منجر به ایجاد مجموعه قوانین و قواعد هدایت تحقیقات علمی(روش شناسی) شده است که آن مفروضات در پاره ای موارد ناقص و در مواردی هم ناقض آموزه های معرفت شناختی و انسان شناختی اسلامی هستند پس پرداختن به دیدگاه های اسلامی در حوزه مفروضات بنیادین( معرفت شناختی و انسان شناختی) و سپس روش شناسی مبتنی بر آن مفروضات؛ ضروری به نظر می رسد. ثانیا در مقام اثبات این مدعا به بررسی ماهیت معرفت شناسی اسلامی و نیز انسان شناسی اسلامی پرداخته و بر مبنای آن روش شناسی اسلامی تولید نظریه تبیین شده است. در پایان هم به مدلسازی به عنوان گام اساسی در شبیه سازی واقعیات با الگوهای منبعث از کتاب و سنت اشاره شده است و نظریه پردازی اسلامی در حوزه سازمان و مدیریت را محصول رویکردی اجتهادی دانسته است که در آن تعامل عقل و نص نوعی دینامیزم در حوزه تولید نظریات را به همراه دارد که توانایی ادراک و پیش بینی رفتارهای پیچیده و نسبی انسان را فراهم می آورد.

در این تحقیق تجسم اعمال در عالم آخرت با تکیه بر آیات و روایات بررسی شده و مطالب آن در سه فصل و یک خاتمه آمده است. در فصل اول با عنوان کلیات از طرح تحقیق، تجسم اعمال در لغت و اصطلاح، امکان تجسم اعمال، دیدگاهها در تبیین تجسم اعمال، و گونه های تجسم اعمال سخن رفته است. در فصل دوم تجسم اعمال از دیدگاه آیات و روایات بررسی شده است. در فصل سوم رابطه تجسم اعمال با کیفر و پاداش، توزین اعمال، معاد جسمانی، نامه اعمال، گواهان اعمال، صراط، آفرینش بهشت و جهنم، و عدالت خداوند در کیفر و پاداش مورد بحث قرار گرفته است. در خاتمه شبهات مربوط به تجسم اعمال نظیر آیات و روایات نافی تجسم اعمال، و منافات اصل علیت با تجسم اعمال پاسخ داده شده است

هدف پژوهش دریافت و بیان جلوه هایی از تجلیات الهی و نبوی و علوی که در آثار منثور و منظوم شاعر بزرگ هفتم ایران زمین سعدی شیرازی وجود دارد. و پیروی از سخنان و گفتار سعدی در جهت زندگی آگاهانه و تمسک به قرآن٬ پیامبر و اهل بیت (ع) روش پژوهش کتابخانه ای طرح پژوهش بررسی منابع موجود٬ دیدگاهها٬ نظرات و تحقیقات گذشته در قالب متون مربوط. نتیجه کلی : سعدی از تربیت یافتگان مکتب اسلام می باشد٬ به گونه ای که گفتار و نوشتاری سرشار از آیات قرآن و احادیث نبوی و علوی است. لذا شایسته است تا در جهت تعلیم و تربیت صحیح اسلامی از آثار او استفاده شود و باید بزرگان و فرهنختگان علم و ادب و اندیشه را همیشه ارج نهاد و از روش سلوک آنها پیروی نمود.ک‬

رساله ی پیش روی نتیجه ی بررسی و تحقیق پیرامون مسئله ی تبلیغ و مبلّغ در اسلام است. از آن جا که دشمنان اسلام از همان ابتدا تاکنون سعی در منزوی کردن تبلیغات دینی داشته اند. و نیز از طرفی در دنیای امروز هم یکی از وسایل مورد استفاده ی جهان خواران ابزار تبلیغ است از این رو حفظ و گسترش دین و انقلاب اسلامی در گرو تبلیغ اسلام است. تبلیغ در لغت به معنای رساندن پیام یا خبری است و در اصطلاح عبارت از روش های به هم پیوسته برای جهت دادن نیروهای اجتماعی و فردی از طریق نفوذ در شخصیّت آن ها برای رسیدن به یک هدف مشخص. شروع تبلیغات الهی ظهور حضرت آدم-علیه السَّلام- می باشد و تبلیغ یکی از اصول بسیار مهمّ در اسلام است و از جایگاه بسیار ویژه ای در مکتب اسلام دارد. قلم، هنر، مطبوعات، رادیو، تلویزیون، رایانه و اینترنت از جمله ابزارهای تبلیغ هستند که هر یک نقش مهمّی در امر تبلیغ دارند که استفاده از این ابزارها نیازمند شناخت آدابی است که آغازگری با نام خدا، متّصل بودن به وحی، بر پایه ی حق بودن، مختصر و مفید بودن تعدادی از آن ها هستند. هدف کلّی اسلام رسیدن به کمال است و اهدافی هم چون دعوت به توحید و قسط، دعوت به معاد، دعوت به مکارم اخلاق و... زمینه و مقدمه ای برای رسیدن به این هدف والا هستند. مبلغ باید شناخت صحیحی از مخاطبان خود داشته باشد. پنج گروه سنّی کودکان، نوجوانان، بزرگ سالان، و کهن سالان از مخاطبان او هستند که در این میان جوانان به دلیل تشکیل دادن تعداد زیادی از افراد جامعه و مهمّ بودن این مرحله از عمر، نیاز به توجّه بیش تری دارند. شیوه های تبلیغ در دو بخش راه ابلاغ پیام و روش ابلاغ پیام می تواند مورد بررسی قرار گیرد که حکمت، موعظه، مجادله و خطابه را تشکیل می دهند و روش ابلاغ پیام در قالب تدریج، تداعی معانی، تحریک عواطف، تمثیل و... مورد بحث قرار می گیرد، امّا در بین این روش ها روش عملی بهترین روش برای تبلیغ است. مبلّغ در اسلام نیز از ارزش بسیار بالای برخوردار است . او عهده دار رسالت تبلیغ است و باید ابتدا از خود شروع کند بنابراین باید ویژگی هایی داشته باشد و با داشتن این ویژگی ها وظایفی نیز برعهده ی اوست. تبلیغ مانند هر حرکتی ممکن است دچار آفات و موانعی شود. عوامل درونی و عوامل بیرونی که باعث ضرر رساندن به این امر مقدس می شوند. که متضاد بودن گفتار مبلّغ با عمل او و نداشتن آگاهی عملی او و نیز نداشتن شجاعت به عنوان عوامل درونی و عوامل بیرونی مانند جریان های ضد تبلیغی و جریان های تحجّرگرا موجب این زیان ها می شود. اگر مبلّغ دارای تمام ویژگی ها باشد و وظایف خود را به خوبی انجام دهد می تواند به راحتی با مخاطبان خود ارتباط برقرار کند و آنان را در راه رسیدن به معبود هدایت نمایند. این مجموعه با توجّه به آیات و روایات معصومین–علیهم السَّلام- و در مواردی با استفاده از علم روان شناسی به بحث و بررسی پیرامون تبلیغ پرداخته و به سؤالاتی همچون اهمیّت تبلیغ در اسلام پاسخ داده شده است. در این تحقیق از منابع و مدارک دسته اول و دسته دوم و نیز نشریه ها و مجلّات و منابع اینترنتی استفاده شده است.

این پایان نامه مشتمل بر چهار بخش است: در بخش اول تجسم اعمال در آیات بررسی و آرای مفسران فریقین در خصوص آنها ذکر شده است. در بخش دوم موضوع در روایات مورد بررسی قرار گرفته است. دربخش سوم نظر دانشمندان مختلف اعم از فلاسفه، عرفا،متکلمان و محدثان درباره تجسم اعمال نقل شده است.بخش چهارم به بررسی شبهاتی که در زمینه موضوع وجود دارد، اختصاص یافته است.

این رساله در نقد بخشی از کتاب «اصول مذهب شیعة الاثنی عشریة» مربوط به صفحات 156 تا 180 از جلد اول آن، اثر دکتر ناصربن عبد اللّه قفاری است. در این بخش سه شبهه درباره شیعه مبنی بر عدم حجیت قرآن نزد شیعه مطرح شده است. رساله حاضر در دو بخش به نگارش درآمده است. در بخش اول، مباحثی کلی درباره موضوعاتی نظیر واژه شناسی تفسیر و تأویل، رابطه بطن و تأویل، جری و تطبیق، ضوابط پذیرش تأویل، ادله حجیت ظواهر قرآن، ویژگی های محتوایی قرآن، مقامات و شئونات پیامبر اکرم(ص)، عصمت ائمه اهل بیت(ع)، و مرجعیت علمی اهل بیت(ع) آمده است و در بخش دوم، به این شبهات قفاری پاسخ داده شده است: وابستگی حجیت قرآن به ائمه(ع)، اختصاص فهم قرآن به ائمه(ع)، و امکان نسخ و تقیید و تخصیص قرآن با قول ائمه(ع).

قرآن کریم اهدافی را برای بعثت پیامبران الهی در نظر گرفته است، این اهداف، سه دسته اند: دسته اول، اهداف بینشی هستند که بینش صحیح و درست را به انسان نشان می دهند؛ مانند: دعوت به توحید و معاد، تعلیم کتاب و حکمت و آنچه مردم توانایی درک آن را ندارند. دسته دوم، اهداف گرایشی هستند که گرایش به حق و حقیقت را در انسان به وجود می آورند؛ مانند: درمان بیماری های روحی و اخلاقی. دسته سوم، اهداف عملی و رفتاری هستند که عمل و رفتار انسان را مورد بررسی قرار می دهند؛ مانند: دعوت به عبادت خدا، برپایی عدل و قسط و امر به معروف و نهی از منکر. آثاری که برای بعثت پیامبران از قرآن کریم استفاده می شود نیز سه دسته اند: دسته اول، آثار فکری است که اندیشه و فکر انسان را نسبت به جهان هستی تغییر می دهد. دسته دوم، آثار گرایشی است که در اثر دعوت پیامبران الهی، گرایش های فطری انسان به فعلیت رسیده، شکوفا می شود؛ مانند: گرایش به خداپرستی، حق، حقیقت جویی و عبادت. دسته سوم: آثار رفتاری است که در نتیجة نبوت و رسالت، رفتار انسان نسبت به خدا، خود، دیگران و جهان نظم یافته، تعدیل می شود.

این پایان نامه در شرح و تفسیر سوره انسان است ودر یک مقدمه و پنج فصل تدوین شده است . در مقدمه مباحثی چون نامهای این سوره، فضیلت قرائت آن، مکی و مدنی بودن آیات. در دو فصل اول تفسیر آیات 1 تا22 سوره و در فصل سوم روایات مختلف پیرامون شأن نزول سوره آمده است . فصل چهارم به تفسیر آیات 23تا پایان سوره و فصل پنجم به بحث درباره میزان تأثیرسوره انسان بر شعر فارسی اختصاص دارد.