جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

هدف از بررسی ابعاد عدالت از دیدگاه حضرت علی ( ع) و زندگی توأم با عدل ایشان جهت الگو گیری برای زندگی بهتر و عاری از هر گونه ظلم می باشد و این که ما به عنوان یک شیعه و یک کشور اسلامی با شعار عدالت محوری تا چه حدی در زندگی و جامعه ی خود این اصل را رعایت نموده ایم. مهمترین منبع مورد استفاده در این تحقیق، نهج البلاغه و سپس کتب معتبر درباره ی حضرت می باشد که با مراجعه به کتابخانه و بررسی این کتب به انجام این تحقیق پرداختم. درباره نتایج این تحقیق لازم است که در وهله ی اول شمه ای از متن تحقیق آورده شود تا خواننده به سهولت به نتایج آن رهنمون شود . سی سال بعد از عام الفیل،سیزده رجب، میلاد فرخنده گوهر ولایت در صدف کعبه ، علی فرزند عمرو بن عبدالمطلب و فاطمه بنت اسد نخستین خانواده ی هاشمی است. خاندان هاشمی از لحاظ فضائل اخلاقی در میان طوایف زبانزد عام وخاص بوده اند. این کودک نورسیده و مستعد در امان بزرگترین معلم ومربی بشریت محمد(ص) پایه گذاری شد و استعداد های نهفته در روح علی ( ع)شکوفا گردید ،شدّت ذهن و قوت فهم و ادراک علی ( ع) به حدی بالا بود که در خردسالی دعوت پیامبر ( ص)را لبیک گفت و به اسلام محمدی ایمان آورد . زندگی علی ( ع)در دوران جوانی توأم با ایمان و شجاعت فراوان بود چه این که اولین جوان ایمان آورنده ی به پیامبر ( ص) بود و چه این که شب هجرت در جای رسول الله خوابید . او یکی از مبارزین در راه اسلام بود و در حفظ اسلام با پیامبر اکرم(ص) پیمان برادری بست . علی ( ع) در دوران خلافتش فعالیت های بی شماری داشت که نمونه هایی از آن ها عبارتند از : تفسیر قرآن ،پاسخ به پرسش دا نشمندها ،بیان احکام نو ظهور ، پرورش یاران برجسته ،مشاوره در امور سیاسی ،نظامی،وزارت،خدمات اجتماعی ،و... . علی ( ع) وجود الهی و آسمانی دارد ،روانی پاک و مقامی والا و رازی نهان که گویای حقایق و راستی هاست که از منبع علم و حکمت اوست و یکی از از گنجینه های علم علوی که از روح بلند پیشوای پرهیز کاران حضرت علی(ع) سرچشمه گرفته است کتاب گران سنگ«نهج البلاغه » است.نهج البلاغه برگزیده ای ازخطبه ها، نامه ها، و سخنان کوتاه و حکمت آمیز علی ( ع)و قطره ای از اقیانوس بی کران معارف الهی است. یکی ازمشخصّه های بارز و آشکار علی(ع)عدالت ورزی درتمام مراحل زندگی اش بود. ایشان در سفارش به فرزندشان امام حسین(ع)فرمودند تو را سفارش می کنم به تقوا داشتن از خدا در هنگام توانگری و تهی دستی و... به رعایت عدالت با دوست و دشمن و... اساساً امیر مؤمنان علی(ع)حکومت را برای تحقق عدالت پذیرفت و آن را جز در این مسیر نمی خواست چنان که فرموده است :« اگر خداوند از عالمان پیمانی سخت گرفته نگرفته بود که در برابر شکم پارگی ستمگر و گرسنگی ستمدیده هیچ آرام و قرار نگیرند بی تأمل رشته ی حکومت را ازدست می گذاشتن و پایانش را چون آغازش می انگاشتند و چون گذشته خود را به کنار می گذاشتیم» ایشان در نامه ی شماره ی 53 در نهج البلاغه به مالک اشتر ، مالک را به رعایت عدالت در حکومتش توصیه می کند . امیرمؤمنان علی(ع)مرد اول عدالت در تمام دوران زندگی اش بود در ازدواجش با فاطمه ( س) آنگاه که پیامبر از امکاناتش پرسید ،علی(ع)گفت:غیر از زره ای که از غنایم به دستم آمده و شتر و شمشیر چیزی ندارم نشان از عدالت او در دنیاداری است.همواره فرزندانش را به رعایت عدالت با دوست و دشمن توصیه می کرد و در خانواده و خویشان نیز با عدالت برخورد می کرد و در خانواده و خویشان نیز با عدالت برخورد می کرد . به مهمانی فرزندانش می رفت و از احوال آن ها باخبر بود . شخصیت ایشان در جامعه مثال زدنی بود در جایگاه قضاوت و چه در همه ی مراحل زندگی مردم از او به وجد می آمدند. در اسلام مهدی حکومت را نپذیرفت مگر برای اجرای عدالت . علی ( ع)و عدالت محوری ایشان از دیر باز تا به امروز مورد توجّه اندیشمندان و متفکران غرب و شرق عرب و عجم بوده است.تمام دانشمندان از نظم عجیب الفاظ علی(ع) از ایمان و عرفان علوی،از عدالت خواهی علی(ع) درزندگی اش سخن ها گفته و کتاب ها نوشته اند و همه ی آن ها علی ( ع) را در همه ی اعصار محوریت عدل و عدالت می خوانند. واژگان کلیدی : سیما، عدالت، حضرت علی.

این تحقیق در پنج فصل به موضوع مورد نظر پرداخته است: فصل اوّل: کلّیات تحقیق; فصل دوم: بررسی مفهوم سیره، امام، و امّت; فصل سوم: نگاهی گذرا به اوضاع سیاسی و فرهنگی حاکم بر جامعه اسلامی در عصر امامان(علیهم السلام)پس از رحلت رسول اکرم(صلی الله علیه وآله وسلم) تا پایان غیبت صغری و شناسایی انواع مخالفان امامان(علیهم السلام); فصل چهارم: بررسی اهداف امامان(علیهم السلام) از برخورد با مخالفان و شیوه های گوناگون ایشان و یارانشان با مخالفان; فصل پنجم: بررسی عوامل تاثیر گذار در تفاوت برخورد امامان با مخالفان; آن چه به صورت نتیجه این پژوهش می توان مطرح کرد این است: در طول تاریخ بشر، همواره دو جبهه حقّ و باطل در برابر هم صف آرایی کرده اند. حق طلبان برای رسیدن به اهداف الهی خود در برابر ستمگران و کج اندیشان که راه تکامل را به روی انسان ها سد کرده اند، به مبارزه ای گسترده و همه جانبه دست زدند. شناخت شیوه های مقابله با ظالمان و منحرفان که از سوی اولیای حق (امامان(علیهم السلام)) ارائه شده است، ضرورتی غیرقابل انکار دارد; سیره ای که به دلیل عصمت و حکمت خدادادی ایشان بر ما و تمام انسان ها در همه زمان ها و مکان ها حجّت است; از این رو بهترین الگو در برخورد با مخالفان سیاسی و فکری جامعه اسلامی به شمار می رود.امامان معصوم که جانشینان واقعی پیامبرانند، در برخورد با مخالفان خود (اعمّ از مخالفان سیاسی که همان غاصبان حکومت و زمامداران فاسد و کارشکنان حکومت حق هستند و مخالفان فکری که همان کج اندیشان، بدعت گذاران و تحریف گران دین مقدّس اسلام و منحرف کنندگان جامعه اسلامی اند)، با توجّه به وضعیت متفاوت، از شیوه های گوناگون استفاده می کردند. گاهی برای حفظ جان خود و اهل حق و رعایت مصالح جامعه اسلامی نظیر حفظ وحدت، به پنهان کاری و ظاهرسازی و به اصطلاح، «تقیّه» روی می آوردند. حتّی گاهی بنا به ضرورت جامعه اسلامی، با رعایت اصول و پافشاری بر ارزش ها، به همکاری مصلحتی با مخالفان می پرداختند و اگر زمینه ای برای گفتگو ایجاد می شد، به نصیحت، انتقاد و احتجاج با مخالفان نیز می پرداختند و سرانجام اگر در وضعی خاص با مخالفان سرکش و فتنه جو مواجه می شدند، بر خلاف روش اوّلی و برای رفع موانع هدایت به روش های قهرآمیز متوسّل می شدند; پس امامان معصوم(علیهم السلام)به رغم داشتن اهداف مشترک که همان حفظ اسلام، تشکیل حکومت اسلامی و مبارزه با ظلم و جهل بوده است، از شیوه های متفاوتی در برخورد با مخالفان بهره می جستند که می توان عوامل تأثیرگذار در اتّخاذ شیوه های متفاوت را میزان خفقان، سطح آگاهی و فهم جامعه، ویژگی های شخصی خلیفه وقت، وجود یاران و همراهان واقعی و... برشمرد.

پژوهش شامل موارد ذیل است مجامع شیعه امامیه دربین النهرین (عراق )، کوفه مرکز خیزش های مکرر، نجف ، بغداد، کاظمین ، حله ، کربلا و سایر نقاط شیعه نشین ، مجامع شیعه امامیه درایران ، ایران غربی ، شمال ایران ، شیعه در مشرق ایران ، جنوب ایران ، دولتها و نهضتهای امامیه ، بنی مزید، آل باوند، سادات مرعشی ، آل کیا، سربداران ، قره قونیلوها، مشعشعیان ، حروفیه

این پژوهش در مورد سیره مدیریتی پیامبر می باشد که در بخش اول آن به کلیات می پردازیم . یعنی اول مسئله را تعریف و تبیین کرده و ضرورت و اهداف تحقیق را بیان می کنیم و بعد پیشینه و سابقه موضوع و سؤالات اصلی و فرعی را بیان می کنیم و در پایان بخش اول واژگاه کلیدی را توضیح می دهیم. در بخش دوم به بیان مبانی کلان مدیریت می پردازیم در فصل اول وظایف و ویژگیهای مدیر را بیان کرده و در فصل دوم اصول مدیریت را از نظر می گذرانیم و در فصل سوم به حوزه های مختلف مدیریت می پردازیم. در بخش سوم به سیره مدیریتی پیامبر در اسلام می پردازیم . فصل اول این بخش مربوط به ضرورت مدیریت دینی و تعریف مدیریت و مدیر از منظر اسلام است و همچنین ویژگیهای مدیر در اسلام را هم بیان می کند در فصل دوم اصول مدیریت در اسلام را مطرح کرده و فصل سوم حوزه های مختلف مدیریت در اسلام را بیان می کنیم.

سیره اقتصادی امام علی (ع) در دوران کوتاه حکومتشان (40-35 ه.ق) مصداق جامع والگویی ماندگار از نظام اقتصادی اسلام است، که آثار جاویدان زمامداری حق و عدل پس از حکومت پیامبر اکرم (ص) را برجای گذاشت؛ زمامداری امام با تفاوت های چشمگیر و بنیادین نسبت به خلفای سه گانه، در واقع پس از چندین سال وقفه «سیره نبوی» را احیاء نمود و به جامعه تازه پای اسلامی عرضه داشت. حکومت امام علی (ع) با به راه انداختن اصلاحات اقتصادی در سطوح وسیع، تغییر و تحولات عظیمی را در جامعه به وجود آورد که جلوه عدالت آن تا سالیان متمادی جامعه را دگرگون ساخت. این رساله ضمن بیان فرازهایی از زندگانی سیاسی امام علی (ع)، به چگونگی تغییر و تحول در مدیریت کلان اقتصادی و شیوه به کارگیری و نظارت دقیق براعمال و رفتار آنها پرداخته است. در مورد اصلاح ساختار بیت المال مسلمین، از نحوه صحیح دریافت اموال، تقسیم عادلانه آن، تا با احتیاط هزینه کردن اموال عمومی، و حتی برخورد قاطعانه با سوء استفاده کنندگان از بیت المال، ضمن مقایسه با اقدامات خلفای گذشته مطالبی را بیان می دارد. سعی شده است تا چگونگی تلاش های پیگیر امام علی (ع) پیرامون مبارزه با فقر و محرومیت از راه های فردی، حکومتی و فرهنگی و همچنین راهکارهای امام علی (ع) را جهت جلوگیری از تکاثر ثروت، جهت ترغیب و تشویق عموم مردم (بویژه محرومان) به کار و تلاش و تولید و بوجود آوردن عمران و آبادانی در شهرها بازگرداندن محرومان جامعه به طیف افراد عادی، و تغییر چهره محروم جامعه، به یک جامعه پویا و تلاشگر، با توجه به آیات قرآنی و روایات باقی مانده به تصویر کشیده شود.

امیرالمؤمنین ( ع)، اولین امام شیعیان جهان، در روز جمعه سیزدهم رجب سال سی ام عام الفیل در کعبه به دنیا آمد. هف از خلقت انسان، رسیدن به کمال و پیمودن راه سعادت می باشد، اما از آنجا که تشخیص صحیح راه کمال، برای انسان، سخت و دشوار است؛ لذا نیاز به راهنمایی است که آن راهنما نیز می بایستی خود کاملا به این راه پرخطر آشنایی داشته باشد تا دچار هیچ گونه خطا و اشتباهی نگردد و تشخیص این که چه کسی معصوم و به دور از اشتباه است، تنها از طریق وحی و اتصال به مبدأ الهی ممکن است و یکی از این راهنمایان الهی که شناخت سیره شخصیت ایشان بر هر رهجوی راه کمال، لازم و ضروری است، امام علی بن ابیطالب ( ع) است. با نگاهی کوتاه به زندگی نامه ی امام علی ( ع)، شاهد فصل درخشانی همچون تولد در کعبه، پدر و مادر موحد و یکتاپرست و تربیت و پرورش در دامان پیامبر اکرم ( ص)، اولین ایمان آورنده به دعوت نبوی، آیات نازل شده در شأن ایشان، روایات نبوی در فضایل و مناقب آن حضرت، خواهیم بود که همه و همه، نشان از فضل و برتری ایشان بر سایر مردم و شایستگی آن بزرگوار برای احراز مقام خلیفه اللهی پس از پیامبر ( ص) را دارند. علاوه بر این، بررسی و کنکاش در زندگی فردی، خانوادگی و اجتماعی آن بزرگوار، نشان دهنده ی این مطلب است که علی ( ع) در تمامی حالات زندگی خود، عبدی خاضع و خالص در برابر درگاه الهی بودند و ذره ای از مسیر حق عدول نکردند. با نگاهی به دوران بعثت، خواهیم دید که این دوران دارای فراز و نشیب های زیادی بود، ولیکن در هر برهه ای از این دوران، امتیازی بر امتیازات علی ( ع) افزوده می گشت و پیامبر اکرم ( ص) از همان آغاز دعوت الهی خویش تا لحظات پایانی عمر شریف خویش، همواره بر مقام ولایت و امامت الهی علی ( ع) تأکید می ورزیدند تا آنکه آن را در قلوب مسلمین تثبیت کنند، ولیکن هنوز پیکر مبارک پیامبر ( ص) دفن نگشته بود که نامردان، حکومت را از مسیر اصلی منحرف کرده و آن را غصب کردند. علی ( ع) در آغاز با شیوه های گوناگون، دست به مبارزه با غاصبین حکومت زد، ولیکن تأثیری در آنان نگذاشت و پس از آن از روی مصحلت و برای حفظ اساس اسلام، سکوت اختیار کردند. این دوران 25 سال طول کشید و پس از آن با خواست و پذیرش دسته جمعی مردم، علی ( ع) به خلافت منصوب گشتند، اما حکومت به خودی خود، هیچ گاه مقصود و هدف اصلی برای امیرالمؤمنین ( ع) نبود، بلکه آن وسیله ای برای تحقق و برقراری عدالت، ظلم ستیزی و اقامه ی حدود و ارزش های الهی بود وگرنه از کفش کهنه ی وصله دار نیز بی ارزش تر بود. اصول اساسی حکومت علوی عبارتند از: شایسته سالاری، برقراری عدالت اجتماعی، اقتصادی و قضایی، صداقت و راستی، نظارت بر کارگزاران دولتی، توسعه ی نظام آموزش و فرهنگ اسلامی، تأمین رفاه و امنیت اقتصادی، زمینه سازی برای آزادی های مردمی و برقراری وحدت و آرامش برای مردم و پرهیز از جنگ و خونریزی بود و تنها زمانی ایشان دست به نبرد می زدند که دشمنان دین ذره ای از عقاید باطل و انحرافی خوش کوتاه نیامده و اندرز و موعظه ای بر آنان کارساز نبود و لذا با سه گروه ناکثین، قاسطین و مارقین به جهاد برخاستند. این تحقیق بر اساس روش تاریخی و همچنین بهره بردن از منابع تحلیلی نگاشته شده است. واژگان کلیدی: 1- امام و امامت 2- عدل و عدالت 3- سیاست

نوشتار حاضر حاوی مطالبی پیرامون سیره اخلاقی و تربیتی پیامبر عظیم الشأن اسلام * می باشد که در سه بخش که هر کدام شامل فصل های می باشد به نگارش در آمده است که عبارتند از اول به کلیات که در آن به تعریف و تبیین موضوع پرداخته که واژه اخلاق در منابع لغوی به لحاظ ماده اشتقاق بر دو هیئت خَلق و خُلق اشاره شده است هر یک از این دو واژه به نوعی با مفهوم مورد نظر ارتباط دارد و در اصطلاح نیز بر محور ملکات نفسانی و صفات راسخ در نفس معنا کرده اند. واژه تربیت از نظر لغت شناسی مصدر باب تفعیل از ریشه ربب یا ربو به معنای، رشد و نمو زیاد شدن و افزایش یافتن و اصلاح چیزی آمده است و در اصطلاح تعریف واحدی ندارد ولی تربیت را به معنای پرورش دادن استعدادهای درونی که بالقوه در یک شیء موجود است می باشد. مفهوم سیره بر وزن فعله مشتق از کلمه سیر به معنای رفتن می باشد که یکی از معنای سیره عبارت است از روش و شیوه انجام عمل می باشد. بخش اول با عنوان سیره اخلاقی پیامبر ? است که این بخش 3 فصل دارد فصل اول نظافت پیامبر که در آن به انواع نظافت جسمی و روحی پرداخته شده است فصل دوم حفظ حریم ها که توجه کرده به مواردی از جمله احترام به دیگران، عفو و گذشت. فصل سوم، خلقیات می باشد که در آن نیز به آرامش و پرهیز از غضب، افشاء سلام، تواضع و فروتنی. بخش دوم با عنوان سیره تربیتی پیامبر ? می باشد که این بخش نیز شامل سه فصل می باشد فصل اول جایگاه تربیت پیامبر اسلام می باشد هر چند بررسی جایگاه تربیت شخصیت والا و با عظمت رسول گرامی فراتر از آن است که بتوان درباره آن چیزی گفت و نوشت ولی برای رفع شبهات به نگارش درآمده است. در فصل دوم فنون یا روش های تربیتی پیامبر اسلام نوشته شده که به انواع روشهای تربیت که موثر واقع می شوند را در این فصل جمع آوری نموده ام. و در فصل سوم به ضرورت به کارگیری روش تربیت پیامبر که چه نیازی از آن در این جامعه و تأثیر گذاری این تربیت در جامعه حاضر را مورد بررسی قرار داده ام. و بخش سوم با عنوان کاربردهای روش های تربیتی پیامبر اسلام است که شامل یک فصل به عنوان مربی بشریت می باشد که تمام تلاش بنده حقیر در جمع آوری این بخش آخر با یک فصل برای کاربردی و عملاً انجام دادن سیره اخلاق و تربیت پیامبر عظیم الشان در یکسان کردن گفتار و رفتار ایشان است. امید است مورد استفاده خوانندگان عزیز قرار بگیرد.

آن چه این رساله به آن پرداخته، آشنایی با فتنه ها و شبهه های فرهنگی زمان حکومت علی(علیه السلام)است.در فصل اوّل و دوم، پس از بیان کلّیات، مفهوم لغوی و اصطلاحی شبهه و فتن با استفاده از قرآن و نهج البلاغه تبیین شده است. فصل سوم، شبهه ها و فتنه های پس از رحلت پیامبر(صلی الله علیه وآله)، پیشگویی های حضرت از فتنه های زمان خلفای سه گانه، و روش های برخورد با مخالفان حکومت را بررسی کرده است. فصل چهارم، به موضوع اصلی رساله اختصاص یافته و شبهه ها و فتنه های زمان خلافت علی(علیه السلام) و شبهه هایی را که از سوی قاسطین، مارقین، و ناکثین مطرح می شد، بررسی کرده است. آن چه می توان به صورت حاصل و خلاصه بحث ارائه داد این است: امام علی(علیه السلام) زمانی حکومت را در اختیار گرفت که فرهنگ اصیل پیامبر(صلی الله علیه وآله) که با زحمت بسیار ایجاد کرده بود، و دگرگونی بزرگ جزیرة العرب، رنگ باخته، و فرهنگ ایثار و شهادت، برادری و برابری جای خود را به فرهنگ دنیاطلبی، رفاه طلبی، برتری طلبی، نابرابری و تبعیض داده بود. و این فقط بخشی از مشکلات در ابتدای حکومت علی(علیه السلام)به شمار می رفت. بخش دیگر، کسانی بودند که در اثر آن تحوّل (سقوط) فرهنگی و اجتماعی زمان خلفای سه گانه، منافع و امتیازهایی را به دست آورده بودند و حکومت علی(علیه السلام)را که یکی از شاخص ترین اصول حکومتش عدالت اجتماعی بود، با منافع خود مغایر می دیدند; بدین سبب برای حفظ منافع خود به شبهه افکنی و در پی آن، فتنه انگیزی اقدام کردند که عمده وقت علی(علیه السلام)صرف رفع شبهه ها و دفع فتنه ها شد و متأسّفانه، مخالفان، حسودان، کینه ورزان و متحجّران، با شبهه افکنی ها و فتنه انگیزی ها، مانع تحقّق اصلاحات علوی شدند و این پایان کار نبود; بلکه القای شبهه ها و در پی آن، ایجاد فتنه ها، پیامدهایی را در پی داشت که خسارت های بزرگی را بر پیکره اسلام ناب وارد کرد و شاید بتوان گفت: عمده ترین پیامد آن فتنه ها، انتقال قدرت به طُلقا (کسانی که تا واپسین زمان ممکن، به مبارزه با اسلام و پیامبر پرداختند و زمانی تسلیم شدند و به ظاهر، اسلام را پذیرفتند که چاره ای جز آن نداشتند، و مورد عفو پیامبر(صلی الله علیه وآله) قرار گرفتند) و تبدیل خلافت به سلطنت، و پس از آن هم، موروثی شدن خلافت بود.

پژوهش حاضر با عنوان « سیره پیامبر ( صلی الله علیه و آله وسلم ) در تحول عصر جاهلیت » است . در این پژوهش سعی شده است، دوران جاهلیت از جوانب مختلف و به صورت مختصر بررسی گردد و به مفاسد رایج آن زمان عربستان در همه ابعاد اقتصادی مانند : ربا خواری ، قمار و ... ، اجتماعی ( جنگ های بی علت و غارت اموال یکدیگر ... ) ، اخلاقی ( زنده به گور کردن دختران و روابط نا مشروع شایع ...) و اعتقادی ( مذاهب تحریف شده و شیوع زیاد بت پرستی ) اشاره شود و تأثیرات و تحولاتی که پیامبر(صلی الله علیه و آله وسلم ) برای دگرگونی آن عصر، در دوران سیزده ساله شروع دعوتشان در مکه و ده سالی که در مدینه تشکیل حکومت دادند، و کار های اساسی که در طی جنگ ها و برنامه های حکومتی و زندگی شخصی ایشان انجام گرفت بررسی گردد؛ و گوشه ای از اصلاحاتی که نسبت به از بین بردن شرک و جهل و تضاد طبقاتی و حقوق زنان و بردگان و برقراری مساوات در بین همگان صورت پذیرفت ذکر گردد، در انتها نیز بررسی کوتاهی از تمدن اسلامی بعد ازپیامبر(صلی الله علیه و آله وسلم ) خواهیم داشت ؛ با این هدف که با مطالعه بیشتر سیره پیامبر بزرگوار اسلام ( صلی الله علیه و آله وسلم ) بتوانیم گوشه ای از آن را در زندگی و اجتماع خود پیاده کنیم ، چرا که در انتها بیان شده ایرانیان بودند که توانستند اسلام ناب محمدی را تا این زمان به صورت حقیقی حفظ کنند و ایران را به عنوان کشوری شیعی در تمام جهان معرفی کنند و حتی آیین آزادی بخش اسلام را با بانگ رسا به جهانیان برسانند . این مطالب در سه بخش و هفت فصل گنجانده شده است . بخش اول : شناخت عصر جاهلیت فصل اول : عصر جاهلیت فصل دوم : عربستان وادی جاهلیت ، خاستگاه پیامبر بخش دوم : رویکرد اسلام در مکه فصل اول : بعثت پیامبر اسلام ( صلی الله علیه و آله وسلم ) و آغاز تحول فصل دوم : نخستین گام ها در توسعه اسلام بخش سوم : دوران شکوفایی اسلام فصل اول : تشکیل حکومت اسلامی فصل دوم : حضرت محمد ( صلی الله علیه و آله وسلم ) و ره آورد اسلام فصل سوم : نحوه عملکرد به سیره پیامبر(صلی الله علیه و آله وسلم ) بعد از رحلت ایشان. کلید واژه ها: جاهلیت – اسلام - پیامبر – تحول – تمدن .

پژوهش حاضر نگاهی است به سیره امام حسن مجتبی ( علیه السلام) که به بررسی سیره اخلاقی، اجتماعی و سیاسی آن امام همام می پردازد هدف کلی این پژوهش آشنایی با زندگی پیشوای دوم و معرفی ایشان به عنوان الگوی صبر و حلم و مدارا و قیام آفرین می باشد. که با استفاده از منابع و متون اسلامی با روش توصیفی تحلیلی صورت پذیرفته است. این پژوهش از سه فصل تشکیل شده است. فصل اول: نگاهی گذرا به زندگی امام حسن ( علیه السلام) و تولد، همسر و فرزندان و مقام حضرت. فصل دوم: سیره اخلاقی اجتماعی امام حسن ( علیه السلام) در این فصل به بررسی خصوصیات اخلاقی حضرت و ارتباط ایشان با خداوند و همچنین به بررسی رفتار حضرت در برخورد با مردم پرداخته شده است. در فصل سوم این رساله به بررسی سیره سیاسی حضرت در زمان پدر گرامی شان و زمان امامت حضرت پرداخته شده و ماجرای صلح حضرت مورد بررسی قرار گرفته است. از مجموع برسی های صورت گرفته نتایج ذیل حاصل آمد. 1- امام حسن الگویی نمونه در عبادت و زهد، وارستگی، صبر و حلم و بخشش و مدارا با مردم است. 2- مکتب امام حسن ( علیه السلام) مکتب سکوت قیام آفرین و مکتب جهاد فی سبیل الله در قالب صلح است. 3- امام حسن ( علیه السلام) مبارزی خستگی ناپذیر بود، ایشان مبارزه ای را علیه معاویه آغاز نمود که تجلی آن را در عاشورای حسینی می بینیم. 4- نتیجه سستی مردم و عدم یاری امام حسن ( علیه السلام) در جنگ با معاویه سبب شد معاویه ستمگر بر آنان فشارهای سختی را وارد آورد. 5- عدم یاری امام زمان و سستی در اوامر او سبب یاغی شدن ستمگران خواهد شد همچنان که معاویه بعد از صلح تمام تعهدات خود را زیر پا گذاشت و پیمان صلح را آشکارا نقض کرد. واژگان کلیدی: سیره، اخلاق، سیاست می باشد.