جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در این رساله ابتدا در مقدمه دربارة مؤلف و زندگینامه او مطالبی آمده است. سپس به ترجمه و تحقیق راجع به قسمتهای «بسم الله الرّحمن الرّحیم» و سوره های حمد و بقره از کتاب تنزیه القرآن پرداخته است که حدوداً نود و نه اشکال و مسئله را در برمی گیرد. به طور کلی در این مجموعه ابتدا اشکالات و پاسخهای داده شده از طرف مؤلف در متن اصلی ذکر شده و آن گاه تحقیقاتی پیرامون آن ها در پاورقی آمده است.

پژوهش حاضر شامل دو بخش است که هر بخش نیز به چند فصل تقسیم می شود. بخش اول که با عنوان ترجمه کتاب تجربه دینی است شامل فصلهای دین و تجربه انسان، ادیان ماقبل تاریخی و ابتدایی تجربه مکتب اصالت بشر، تجربه معاصر وآینده است. بخش دوم نیز با عنوان دین پژوهی تطبیقی است.

در پایان نامه حاضر فصل چهارم و پنجم کتاب المبادی العامة لتفسیر القرآن الکریم ترجمه و تحقیق شده است. در این فصول روشهای مختلف تفسیری ومراحل مختلف تفسیر بحث و بررسی گردیده است.مؤلف نه روش تفسیری را به بحث و بررسی می گذارد ودر مورد هر روش یک بحث کامل ارائه می نماید وبالاخره روش موضوعی را بهترین روش برای تفسیرمطرح می کند و آن را کلید فهم مطالب قرآنی و بابی برای حل مشکلات جوانان در جوامع فعلی می داند. در فصل پنجم کتاب مراحل تفسیر را به سه مرحله تقسیم می کند:مرحله تکوین تفسیر، مرحله تأصیل و استخوان بندی وموضوعیت متن تفسیر، و بالاخره مرحله تجدید که مربوط به قرن چهارده هجری است.

این پایان نامه بخش سوم از کتاب اسئلة القرآن واجوبتها از محمد بن ابی بکر رازی متوفای سال 666هجری است که حاوی آیات مشکل و سؤال برانگیزسوره قصص تا پایان سوره ناس است. در خصوص این گونه آیات سؤالهایی مطرح شده وبه آنها پاسخ داده شده است که تعداد آن 424 مورد است. از آنجا که مؤلف حنفی مذهب بوده مسائلی را طرح کرده که با اصول مکتب تشیع ناسازگار است، آنها در این تحقیق نقد شده است، و 40 بیت از اشعار عربی به عنوان شاهد آورده شده که ضمن ترجمه، شاعر و اغلب منابع آنهانیزمشخص شده است.

این رساله شامل سه مقدمه و دو فصل می باشد. در مقدمه به معرفی مؤلف کتاب مفاتیح و ارائه دیدگاهی، تاریخی و اجتماعی از دو کیفر قصاص و دیات در اسلام و قبل از آن می پردازد. فصل اول که با عنوان کیفر قصاص است دربارة کیفرهای جرائم «قتل و جرح» موجبات و اقسام آن بحث درباره آن چه که جنایت به وسیله آن ثابت می شود بحث در کیفیت استیفا و چگونگی اجرای مجازات قتل مطالبی را ارائه می کند. فصل دوم که با عنوان کیفر دیات است در دو بخش مقدار خونبها و مسائل ملحق به دیات بحث می کند.

اصالت وجود و اعتباری بودن ماهیت از محوری ترین موضوعات حکمت متعالیه است؛ اما در عین حال باید دانست که اصیل دانستن وجود و اعتباری شمردن ماهیت، بدین معنا که واقعیات خارجی مصادیق حقیقی وجودند و ماهیات، محصور در فضای اعتبار و فرض یا وهم و خیال، ادعایی است که اندیشه آدمی آن را برنمی تابد، زیرا چنین باوری انسان را دچار چالش هایی می کند که رهایی از آن ها جز با پذیرش قرائتی نو از مساله اعتباریت ماهیت میسر نیست.در این نوشتار تلاش شده است تا سه قرائت و تفسیر از کلمات صدرالمتالهین در اعتباریت ماهیت ارایه گردد: ‎1) ماهیت در محدوده ذات را محصور در فضای ذهن دانستن و ماهیتی که لباس وجود بر تن نموده به عین وجود در عالم خارج از ذهن موجود دیدن؛ ‎2) ماهیت را حد وجود انگاشتن؛ ‎3) ماهیت را نه حد وجود، بلکه خیال حد وجود پنداشتن. و در نهایت آنچه در این رساله به اثبات رسیده این است که: تفسیر نخست در توجیه واقع نمایی ادراکات حصولی و بحث از ذاتی و عرضی، جوهر و عرض و مقولات دهگانه و وجود کلی طبیعی و غیره منطقی تر و متقن تر از دو تفسیر دیگر است و می توان ادعا نمود که مقصود از اعتباری بودن ماهیت در کلمات ملاصدرا، ماهیت من حیث هی است وگرنه ماهیتی که لباس وجود بر تن نموده، در عالم خارج از ذهن آدمی به عین وجود موجود است نه آنکه ماهیت حد وجود و یا خیال حد وجود باشد

مطالب این رساله در چهار بخش تنظیم شده است. بخش اول در مورد ایمان و مسائلی که در رابطه با ایمان مطرح می شود از قبیل: دادن زکات به کودک، دیوانه، سفیه، کودک متولد شده از والدینی که یکی مؤمن است، کودک متولد شده از زنا، مخالفی که مستبصر شود، دادن زکات به ولی طفل یا دیوانه، عوام مؤمنین و اهل خلاف بحث می کند. بخش دوم به پاسخ سوالات در این زمینه که آیا می توان زکات را به افرادی داد که آنها زکات را در مسیر گناه و معصیت صرف می کنند؟ آیا می توان زکات را به کسانی داد که دادن به آنها، باعث تشویق آنها بر اعمال زشت می شود؟ آیا در میان افراد مستحقّ می توان برخی را بر برخی دیگر ترجیح داد؟ می پردازد. بخش سوم در مورد افرادی که از گرفتن زکات ممنوع می باشند، حکم زکات زن صیغه ای و دائمی، حکم دادن زکات به خویشاوندان، حکم انفاق از سهم «سبیل الله» به افراد واجب النفقه مطالبی را بیان می کند. بخش پنجم هم در مورد حکم زکات سیّد و راههای اثبات سید بودن بحث می کند.

این رساله حاصل پژوهشهایی در زمینه ترجمه و تحقیق تفسیر سوره مبارکه مائده و انعام از کتاب «تفسیر القرآن الکریم» نوشته مرحوم سید عبدالله شبر معروف به «تفسیر الوجیز» می باشد. تفسیر وی به سبب بیان جان کلام که در عین حال احاطه و شمول معارف وسیع شریعت را دربر می گیرد و اهتمام و عنایت مفسر به روایات ائمه (ع) و احیانا استناد به آیات دیگر و شأن نزولات بعلاوه آراء وارده در زمینه های تفسیر و قرائت حائز اهمیت می باشد. جهت سهولت استفاده طالبان و حفظ امانت در ترجمه سعی بر عدم تغییر اسلوب اصل تفسیر بوده و در بیان آیات به ذکر تعلیقات، با استفاده از منابع تفسیری و روایی ، در پاورقی بسنده شده است.

در این پایان نامه سوره ی آل عمران با استفاده از پانزده منبع تفسیری شیعه و اهل سنت و شش کتاب لغت مشهور و کتابهای دیگری که در منابع و مآخذ نام برده شده، بررسی و ترجمه شده است. ترجمه متن اصلی پایان نامه را تشکیل داده و تحقیقات، توضیحات، با عنوان تعلیقات در پی نوشت و به طور خلاصه و در حد امکان کامل، ارائه شده است.