جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این تحقیق بر آن است که با مراجعه به منابع تاریخی « صلح های پیامبر اکرم (ص) » را مورد تحلیل و بررسی قرار دهد . در ابتدا ضمن بیان روشنی از ابعاد مختلف مسأله ، ضرورت این تحقیق اثبات گردیده است و برای رسیدن به هدف های تحقیق اهداف ویژه ای شامل : بررسی معنا و مفهوم صلح از نظر لغوی و اصطلاحی ، بررسی تاریخچه ی صلح در « حجاز » پیش از بعثت ، بررسی صلح های پیش از حدیبیه ، شناخت صلح حدیبیه و بالاخره صلح های پس از حدیبیه طراحی گردیده است . برای رسیدن به اهداف مذکور سوالاتی به شرح زیر مطرح شده : آیا پیامبر (ص) پیش از صلح حدیبیه ، اقدام به مصالحه ی دیگری نموده است ؟ زمان ، مکان و همچنین زمینه های عقد قرارداد هر یک از صلح ها کدامند ؟ جایگاه و اهمیت صلح حدیبیه چیست ؟ صلح های منعقد شده تا چه زمانی برقرار بوده است ؟ با توجه به ماهیت ، اهداف و امکانات موجود ، روش تحقیق تاریخی تحلیلی برای انجام این پروژه برگزیده شده است . پس از گردآوری اطلاعات و تجزیه و تحلیل آنها نتایج ذیل به دست آمد : در تاریخ اسلام ، صلح ها و جنگ های زیادی به وقوع پیوسته ، اما در بیشتر سیره های موجود ، با برجسته نمودن غزوات واقدامات نظامی پیامبر (ص) صلح های ایشان مورد غفلت قرار گرفته و همچنان ناشناخته مانده است تا آنجا که از آن میان غالباً صلح حدیبیه مورد بررسی قرار گرفته است . حال آن که به تعبیر قرآن ، پیامبر اکرم (ص) « رحمة للعالمین » بوده وجهاد جزء مقاصد اسلام نبوده و ارتباط آن با دین ، مربوط به زمانی خواهد بود که آزادی و امنیت شهروندان اعم از مسلمان و غیر مسلمان جامعه ی اسلامی را تامین نماید . سیره عملی پیامبر (ص) هم سند بزرگی است بر حقیقت مذکور چرا که اگر زمانی مجبور به جنگ می شد ، سعی می کرد در اثنای نبرد ، آتش جنگ را متوقف نماید و اگر دشمن خیره سری به خرج می داد ، تلاش می کرد در پایان جنگ پیمان صلح به امضاء برساند و این صلح خواهی و آشتی جویی دستور صریح قرآن به پیامبر صلح و رحمت است . در این تحقیق اثبات شده که همزیستی مسالمت آمیز و دعوت به صلح و دوری از جنگ و خونریزی اساس کار رسولخدا (ص) بوده است . محقق در این پژوهش با محدودیت هایی چون ؛ عربی بودن منابع موضوع ، نپرداختن به موضوع در اکثر کتاب های تاریخ اسلام و نیز محدویت زمانی برای پژوهش و نگارش روبرو بوده است و پیشنهاد می گردد که بررسی تاریخی درباره صلح های برگزار شده در بخش های دیگر تاریخ صدر اسلام مثلاً از آغاز « عصر خلافت » تا « صلح امام حسن (ع) » ، صورت پذیرد .

در این پایان نامه دو تفسیر شیعی به نامهای اطیب البیان اثر سیدعبدالحسین طیب و الکاشف تألیف محمدجواد مغنیه معرفی و مقایسه شده اند. نخست زندگی، انگیزه تألیف، آثار علمی، وجه تسمیه تفسیر آن دو، سپس ویژگیها، تشابهات و موارد اختلاف این تفاسیر بررسی شده اند . در این پژوهش ویژگی تفسیراطیب البیان تذکرات اخلاقی و استفاده اختصاصی ازمآخذ شیعی و خصوصیت تفسیر الکاشف توجه به مسائل اجتماعی دانسته شده است.

این تحقیق برآن است تا با توجه به آیات قرآن کریم و دیگر منابع از جمله کتابهای تاریخی و تفسیری ، به تحلیل داستان حضرت سلیمان ( ع ) و آیه هایی که به آن اختصاص دارد بپردازد . در فصل اول این تحقیق پس از مقدمه به بیان مسئله , ضرورت و اهمیت تحقیق , اهداف تحقیق , پرسشهای تحقیقاتی و تعریف واژه ها و اصطلاحات پرداخته است . در این تحقیق به ابعاد مختلفی در فصلهای اول و چهارم چون : آشنایی با واژه های قصه ، داستان و سلیمان ، آشنایی با نحوه ارتباط حاکمیت حضرت سلیمان با پیامبری وی ، آشنایی با تواناییهای فوق العاده و معجزات حضرت سلیمان ، آشنایی با عصمت حضرت سلیمان و رد تهمتهای ناروا به آن حضرت ، آشنایی با سیمای حضرت سلیمان از دیدگاه عهدین ، آشنایی با نحوه برخورد حضرت سلیمان با قوم سبا، آشنایی با جریان هدهد و ملکه سبا ، طراحی گردیده است . برای رسیدن به این اهداف ، سؤالاتی به شرح زیر مطرح شده است : معنا و مفهوم قصه ، داستان و سلیمان از دیدگاه قرآن کریم چیست ؟ نحوه ارتباط حاکمیت حضرت سلیمان با پیامبری وی از دیدگاه قرآن چگونه بود ؟ تواناییهای فوق العاده و معجزات حضرت سلیمان چه بود ؟ عصمت حضرت سلیمان و رد تهمتهای ناروا به آن حضرت چگونه بود؟ سیمای حضرت سلیمان از دیدگاه عهدین چگونه بود ؟ نحوه برخورد حضرت سلیمان با قوم سبا چگونه بود ؟ جریان هدهد و ملکه سبا از دیدگاه قرآن چگونه بود ؟ در فصل دوم تعدادی از متون تحقیقاتی مرتبط با موضوع از قبیل : قصص الانبیاء ( سید نعمت الله جزایری ) ، تاریخ انبیاء ( سید هاشم رسولی محلاتی ) ، همراه با پیامبران ( عفیف عبدالفتاح طباره ) ، اسوه های قرآنی و شیوه های تبلیغی آنان ( مصطفی عباس مقدم ) ، و قصص قرآن ( صدر بلاغی ) مورد بررسی قرار گرفته است . در فصل سوم با توجه به ماهیت و هدف موضوع ، روش تحقیق تحلیلی توصیفی که شامل روش تحقیق و طرح اجرایی می باشد ، برای این تحقیق انتخاب گردیده است و فصل چهارم شامل پنج بخش می باشد که در بخش اول معنا و مفهوم قصه ، داستان و سلیمان از نظر لغوی و اصطلاحی مورد بحث قرار گرفته ، در بخش دوم تفاوت قصه های قرآن با دیگر قصه ها و در بخش سوم ، زندگی ، حاکمیت و پیامبری حضرت سلیمان از دیدگاه قرآن و در بخش چهارم ، عصمت حضرت سلیمان و رد تهمتهای ناروا به آن حضرت و در بخش پنجم که آخرین بخش از این فصل می باشد جریان حضرت سلیمان و قوم سبا از دیدگاه قرآن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است . و در قسمتهای مختلف این فصل از آیات قرآن کریم استفاده شده است . فصل پنجم تحقیق مشتمل بر نتایج تحقیق است که در آن بر اساس بررسی های انجام شده نتایج ذیل حاصل شده است . حضرت سلیمان ( ع ) از جمله پیامبرانی بود که از موهبت های ویژه ای از جمله علم و دانش و حکمت ، علم منطق الطیر و حشرات برخوردار بود و باد نیز به فرمان او بوده است یکی از نمونه ها حشمت انگشتری اوست که اسم اعظم بر آن نقش بسته بود و در قرآن مجید به آن اشاره نشده است . در زمان حضرت سلیمان ( ع ) ملکه سبا ( بلقیس ) زندگی می کرد این قوم آفتاب را به جای خداوند می پرستیدند و حضرت سلیمان که بوسیله هدهد از این ماجرا باخبر شد با توجه به علم و حکمت خود توانست ملکه سبا را به دین توحید آورد و تسلیم فرمان الهی شود . محقق در انجام این پژوهش با محدودیت هایی چون : تکراری بودن مطالب طرح شده در کتابهای مختلف و نبودن مطالب تحلیلی کافی در منابع روبرو بوده است و پیشنهاد می گردد در این زمینه بیشتر از کتب تفسیری استفاده گردد .

این پژوهش با عنوان بررسی تحلیلی کلمات متضاد درصدد آن است تا با مراجعه به آیات قرآن و دیگر منابع معتبر اسلامی به بررسی این موضوع بپردازد . با توجه به فصاحت و بلاغتی که در کلام خدا است ،ضرورت انجام این تحقیق یعنی بررسی کلمات متضاد در قرآن اثبات گردیده است. محقق برای رسیدن به هدف کلی با استخراج آیاتی که کلمه متضاد در آن است به بررسی معنای لغوی این کلمات در بخشهای جداگانه می پردازد. برای رسیدن به هدفهای تحقیق اهداف ویژه ای شامل ؛ بررسی معنا و مفهوم تضاد در علوم بلاغی بررسی اسماء متضاد در قرآن بررسی افعال متضاد در قرآن ، و همچنین بررسی حروف متضاد در قرآن و عباراتی که دارای معنای متضاد هستند ، ترسیم شده است که برای رسیدن به اهداف مذکور سوالاتی به شرح زیر مطرح گردیده است: 1-در کتابهای علوم بلاغی تضاد به چه معنا آمده است؟2- چه اسماء متضادی در قرآن مجید آمده است ؟3- افعال متضاد درآیات قرآن کدامند ؟ حروف متضاد در قرآن کدامند؟ پس از تحلیل مطالب نتایج زیر بدست آمد: تضاد یعنی آوردن دو کلمه ضد و مخالف هم در یک جمله یا یک آیه مثل.... در قرآن اسماء متضاد زیادی هستند که در بخش سوم از فصل چهارم به طور مفصل مورد بررسی قرار گرفته اند و دراینجا به چند نمونه از اسماء متضاد اشاره می کنیم ؛ السموات و الارض، الدنیا و الاخره، الظاهره و الباطن. در قرآن مجید افعال متضادی که از دو ریشه مختلف هستند مانند یَضِلُّ و یَهدِی ، یَبدِوا و یُعبدُه ، یُعّذِبُ و یَغفِرُ و بسیاری از افعال دیگر که در بخش چهارم به آنها اشاره شده ، جزو افعال متضاد قرآنی هستند. درقرآن مجید افعال متضادی وجود دارد که از یک ریشه هستند مانند تَرجُونَ..... ولایَرجُونَ، بواسطه منفی شدن فعل دوم ، دارای معنای متضاد هستندکه در بخش چهارم به این دسته از افعال متضاد اشاره می شود. در بخش پایانی اشاره ای مختصر به حروف متضاد از جمله دوحرف علی و لِ که متضاد همند، شده است. با توجه به ماهیت ، اهداف و امکانات موجود ، روش تحقیق ، توصیفی – تحلیلی برای انجام تحقیق برگزیده شده است. در این تحقیق پژوهشگر با مشکلات و محدودیتهای چون کمبود منابع تخصصی لازم در این زمینه که بررسی کلمات متضاد در قرآن پرداخته باشد ، است. در پایان پیشنهاد می شود که در بدایع قرآن بویژه کلمات متضاد ، کارهای تحقیقاتی بیشتر انجام شود

این پروژه تحقیقاتی با عنوان «بررسی تحلیلی صفات ذات خداوند در قرآن کریم» در پی آن است که به بررسی و تحلیل این صفات با توجه به آیات نورانی قرآن کریم بپردازد. با توجه به ماهیت، اهداف و امکانات موجود، روش توصیفی-تحلیلی برای این پروژه انتخاب شده است. پروژه حاضر برای رسیدن به هدف کلی خود، اهداف دیگری از جمله آشنایی با مفهوم اسم و صفت، بررسی تقسیم بندی صفات ذاتیه و فعلیه و شمار آنها، همچنین بررسی آیات مربوط به صفات ذات از دیدگاه مفسران، را به عنوان اهداف جزیی، مورد بررسی قرار داده است. این پروژه در پنج فصل تدوین شده که فصل چهارم آن با عنوان تجزیه و تحلیل داده ها دربردارنده مطالب اصلی پروژه بوده وشامل سه بخش می باشد: در بخش اول پس از گردآوری و بررسی اطلاعات این نتایج به دست آمد: «اسم» مشتق از سمّو به معنی ارتفاع و بلندی و از ریشه وسم به معنی علامت گذاری است و صفت از ریشه وصف نیز به معنی بیان، ذکر و ویژگی چیزی استعمال شده، که در مورد خداوند، هر دو دارای اتحاد مصداقی و بوده ، زیرا بحث اسماء از اوصاف خداوند نشأت گرفته است؛ نیز این اسماء و صفات نشانه و علامت هایی برای آن ذات مقدس هستند که به شناخت انسان از خالق خویش، کمک می کند. در بخش دوم به تقسیم بندی معروف صفات به ذاتیه و فعلیه و ویژگی ها و شمار آنها پرداخته شده که براساس آن صفات فعل اوصاف کمالی هستند که از نوعی نسبت و اضافه بین خدا و مخلوقات حکایت می کند و از فعل او انتزاع می شود؛ اما صفات ذات مفاهیم کمالی هستند که از ذات خداوند انتزاع شده و چیزی جدا از ذات نیستند که خداوند به تنهایی و با صرف نظر از مخلوقات همواره دارای این صفات بوده و همواره به آنها متصف است. در بخش سوم نیز پس از بررسی دیدگاهها درباره تعداد صفات ذات، به بررسی این اوصاف از دیدگاه مفسرانی همچون علامه طباطبایی پرداخته شده است؛ که براساس این دیدگاه، علم، حیات و قدرت صفات ذاتی خدا بوده؛ هر چند که علم در سه مرتبه ذاتی وفعلی و علم به حوادث در قرآن کریم مطرح شده و صفات کلام و اراده و ... با توجه به شواهد و قراین موجود، جزء صفات فعلی محسوب می شوند.