جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عنوان این پژوهش«جایگاه علوم قرآنی در تفسیر» است که از دو فصل و هر فصل از چند بخش تدوین گردیده است. در فصل اول ابتدا مفهوم شناسی علوم قرآنی، گستره علوم، تعاریف ارایه شده از علوم قرآن، فرق علوم قرآن به معارف قرآن، ادوار و سابقه تاریخی علوم قرآنی، امام علی و علوم قرآنی، شکل گیری علوم قرآنی، کتاب های جامع علوم قرآنی، طبقه بندی های ارائه شده از علوم قرآنی و طبقه بندی پیشنهادی، مفهوم شناسی تفسیر و طبقات مفسران، هر کدام در قالب یک بخش جداگانه تدوین شده اند. در فصل دوم به بررسی علوم قرآنی و جایگاه هر کدام از آنها در تفسیر پرداخته شده است که این بررسی شامل عناوین، مفهوم شناسی هر یک از علوم، اهمیت یا فایده علم، جایگاه آن علم در تفسیر و در نهایت کتاب شناسی آن علم مورد بحث قرار گرفته شده است. نتیجه گرفته شده اینکه جایگاه تمام علوم قرآنی در یک مرتبه نیست بلکه برخی از علوم قرآنی مانند(اسباب نزول، مکی و مدنی، ناسخ و منسوخ و ...) تأثیر بیشتری در تفسیر دارند. و برخی علوم نیز مانند مبهمات قرآن، اعجاز قرآن، امثال قرآن و غیره جایگاه کمتری در تفسیر دارند و برخی از علوم مانند مباحث مربوط به تاریخ قرآن(نزول قرآن، جمع و تدوین، رسم الخط و ...) نقش و جایگاه خاصی را در تفسیر ایفا نمی کنند. به طور کلی نتیجه گرفته شده است که علوم قرآنی کلید تفسیر قرآن به حساب می آیند.

در این پایان نامه با بررسی قرائات سبعه سعی شده به سؤالات ذیل پاسخ داده شود: قرائات قرآنی چیست؟قراء سبعه چه کسانی اند؟ چرا کلمات قرآن را مختلف خوانده اند؟ منشأ و موارد اختلاف قرائات چیست؟اختلاف قرائات چه فایده ای دارد؟ چرا قرائات در هفت قرائت منحصر شده است؟ آیا اختلاف قرائات را ائمه(ع)و علمای شیعه تائید کرده اند؟ کدام قرائت رجحان دارد؟

مباحث اصلی این تحقیق در چهار بخش آمده است: در بخش اول با عنوان صبر و استقامت، معنای صبر و استقامت و اقسام و آثار و انگیزه و ضرورت آن بررسی شده است. در بخش دوم از صبوری مقاومت است یا مخدر و در بخش سوم اصول و مبانی تربیت و انواع آن بحث شده است. در بخش چهارم تحت عنوان مروری بر برخوردهای تربیتی از رفتارهای تربیتی انبیا نظیر ایوب، یوسف، نوح، ابراهیم، موسی و حضرت محمد(ص) سخن رفته است.

تحقیق ارائه شده در باب بررسی فلسفه روزه است که در ابتدا کلیات را که شامل مقدمه، پیشینه، تعریف و تبیین موضوع، ضرورت و اهداف تحقیق، فرضیه ها و سؤالات اصلی و فرعی و انگیزه گرسنگی و تشنگی است را بیان نموده ایم. در بخش اول بعد از تبیین واژه صوم در فرهنگ های مختلف به بررسی فلسفه تشریع روزه از دیدگاه آیات و روایاتی که از ائمه معصومین به ما رسیده است پرداخته ایم. فصل دوم و سوم را اختصاص داده ایم به نقش تقوا و ارتباط مستقیم آن با روزه. در فصل چهارم نیز به فلسفه و حکمت روزه در ابعاد مختلف پرداخته ایم. مبحث بعدی این پایان نامه را بخش دوم تشکیل می دهد که رابطه روزه و تزکیه نفس را به طور گسترده مورد بررسی قرار می دهد با عنایت به اینکه روزه عبادتی تک بعدی نیست و تنها شامل بعد شخصیتی و خودسازی انسان نمی شود. سعی شده است که تمام عواملی که به نحوی با فلسفه روزه مرتبط است حداقل به طور گذرا اشاره شود. بخش نهایی پایان نامه شامل دیدگاه های اطباء و دانشمندان اسلامی و غربی درباره روزه می باشد که کلیه نظریه ها و آمارها مؤید این مطلب است که روزه نه تنها مضر برای سلامتی انسان نیست بلکه به اثبات رسیده است که یکی از طریقه های کسب سلامتی گرفتن روزه می باشد.

این تحقیق با هدف تأیید تساوی زن با مرد در آفرینش با استناد به آیات و روایات به انجام رسیده و برای همین منظور سعی شده است برای روایاتی که در مذمت زن رسیده است، توجیه مناسب به دست داده شود. آن در پنج فصل با این عنوان ها تنظیم و تدوین شده است: فصل اول، نفس واحده؛ فصل دوم، زن از دیدگاه ادیان؛ فصل سوم، بررسی حقوق فردی و اجتماعی زنان؛ فصل چهارم، وظایف زن در خانه و خارج از خانه و فصل پنجم، اصل رحامت.

چکیده:در پژوهش پیش رو، نگارنده ابتدا نگاهی مطلق به موضوع علل فروپاشی خانواده، بررسی آن از جهات علمی و بنیاد خانواده در جوامع غیر اسلامی افکنده، سپس با الهام گرفتن از آیات شریفه قرآن و استفاده از رهنودهای ائمه معصومین (ع)، خانواده و مسائل پیرامون آن و علل آسیب پذیری و فروپاشی این نهاد مقدس را مورد مطالعه و بررسی قرار داده است. بر این اساس دور افتادن از تعالیم حقیقی کتب آسمانی، غلبه هوا و هوس ها، ظاهرسازی و توجیهات نادرست از دلایل فروپاشی خانواده می باشد. البته در حال حاضر گذر جوامع از سنت به مدرنتیه انسان را از یکسری لوازم معنایی خالی کرده و بعضی از هنجارها و ارزش های انسانی و الهی را در او کمرنگ نموده و خانواده را به آسیب پذیری سوق می دهد

در این پژوهش به استخراج و بررسی روایات مشترک ذیل آیات شریفه جزء هفتم شامل سوره های مائده و انعام اقدام شده است. در نقل احادیث از تفاسیر نورالثقلین و الدرالمنثور و در تحلیل آن احادیث از تفاسیری مانند تفسیر قرطبی، کشاف، المیزان و نمونه استفاده شده است.

تحقیق حاضر تحت عنوان بررسی مفهوم تزکیه نفس و روشهای آن در قرآن٬ در شش فصل تهیه و تنظیم شده است. در ابتدا تزکیه از نظر لغوی و اصطلاحی و تفسیری بحث و بررسی شده است و درباره اهمیت تزکیه در آیات قرآن و روایات پیامبر ( ص ) و ائمه اطهار ( ع ) و نظر عرفا و حکما در این باره آورده شده است از آنجا که تزکیه نفس قبل از شناخت انسان و نفس او امکان پذیر نیست فصل سوم درباره انسان شناسی و انواع نفس و مراتب آن می باشد چرا که در تعالیم اسلامی کاملترین انسانها کسانی هستند که پیش از دیگران خود را شناخته و در راه سازندگی خویش کوشیده اند ( معرفة النفس انفع المعارف ). در فصل چهارم این تحقیق راهها و روشهای تزکیه مورد بررسی قرار گرفته سد و در فصل پنج در باب موانع تزکیه٬ شیطان٬ آثار و عملکرد او٬ پیروی از هوای نفسانی٬ حب دنیا٬ عجب٬ حسد٬ بخل و غیره به عنوان موانع تزکیه بیان شده است. فصل ششم آثار و نتایج تزکیه در روح آدمی و نیز در اجتماع مطرح شده است

رساله حاضر جهت تبیین مبانی و روش مفسر بنام قرن دهم هجری، ملا حسین واعظ کاشفی(مواهب علیه) تنظیم گردیده است. برای رسیدن به این هدف و تبیین دقیق موضوع، رساله در شش فصل نگاشته شده. فصل اول:این فصل مشتمل بر کلیاتی درباره شخصیت کاشفی و تفسیر مواهب علیه است. بخش اول آن درباره شخصیت، مذهب و آثار کاشفی است. بخش دوم به بیان جایگاه. مواهب علیه درمیان تفاسیر پارسی، چینش کلی و نقاط قوت و ضعف آن می پردازد. فصل دوم، این فصل، دیدگاه های علوم قرآنی کاشفی را در برمی گیرد که عبارتند از نسخ در قرآن، محکم و متشابه، تحریف ناپذیری قرآن، اعجاز قرآن، حروف مقطعه و اسباب نزول آیات. فصل سوم: در این فصل منابع عام و خاص تفسیر آورده شده. فصل چهارم: در این فصل ابتدا به تعریف دو واژه تفسیر و تأویل و دیدگاه کاشفی در این مورد و در ادامه مبانی کاشفی در تفسیر یعنی ظاهر و باطن قرآن، حجیت روایات پیامبر اکرم(ص)، اهل بیت عصمت(ع) و صحابه و تابعین، تحریف ناپذیری قرآن و قابل فهم بودن قرآن اختصاص یافته است. فصل پنجم: این فصل مهمترین فصل رساله است که به بررسی روش وگرایش تفسیری کاشفی درتفسیر مواهب علیه پرداخته شد. روش مفسر، بهره گیری از روش نقلی(قرآن به قرآن و قرآن به سنت) و عقلی بوده و مهمترین گرایش ایشان، گرایش عرفانی می باشد.

مباحث این پایان نامه در هفت فصل با عناوین ذیل تدوین شده است: تعریف لغوی و اصطلاحی شکر وبررسی تفاوت شکر و حمد و مدح، حقیقت شکر،فضیلت شکر، آثار شکر، شکر در دعاهای وارده از ائمه اطهار (ع)، حمد.